Dziś dzień sołtysa. W Polsce jest ich 40 tysięcy, w województwie świętokrzyskim około tysiąca. Lucjan Pietrzczyk, poseł z ramienia Platformy Obywatelskiej w latach 2011-2015, obecnie pełni funkcję sołtysa największej wsi w województwie, podkieleckiej Bilczy, która liczy cztery tysiące mieszkańców.
Jak mówi sołtys, wciąż cieszy się dużym szacunkiem. Często jest pierwszą osobą, do której mieszkańcy dzwonią po radę. W jego opinii funkcja ta wymaga także znajomości przepisów, czy obsługi sprzętu elektronicznego. Coraz częściej zbierając podatki ma przy sobie terminal do opłaty bezgotówkowej.
Na wsi sołtys jest czymś normalnym. Tymczasem mieszkańcy Bilczy, z których większość pochodzi z miasta, są zdziwieni faktem, że ich wieś ma sołtysa. Lucjan Pietrzczyk nie odżegnuje się także od humorystycznej strony swojej funkcji. Opowiada dowcipy o sołtysie i podkreśla, że są nieodłącznym elementem kojarzącym się z tą działalnością.
Przypomina stary kawał, że wybór sołtysa w Wąchocku przebiega w ten sposób, że z Wielkiej Wsi puszczane jest koło, sołtysem zostaje ten, w którego dom trafi. Zadaniem wąchockiego sołtysa jest także zwijanie na noc asfaltu, by go nikt nie ukradł. Sołtys pilnuje także, aby na zabawach w Wąchocku tańczyć w skarpetkach. W przeciwnym wypadku zagłuszana jest muzyka puszczana w Starachowicach. Lucjan Pietrzczyk nie chciał tylko przytaczać dowcipów o córce sołtysa, bo w większości są nieprzyzwoite.
Funkcja sołtysa tak wpisała się w krajobraz polskiej wsi, że sołtys ma od 1994 roku swój pomnik w Wąchocku, choć miasto nie ma już sołtysa. Wobec tego powołano Honorowego Sołtysa Wąchocka. Obecnie jest nim Marek Samsonowski. Założyciel i szef Kapeli Sołtysa z Wąchocka. Zaznacza, że postać sołtysa i humor z nim związany jest nieodłączną częścią wizerunku miasta. Podobnie jest z hasłem widniejącym na cokole pomnika „Sołtys na zagrodzie równy wojewodzie”.
Wojewoda Agata Wojtyszek przypomina, że obecnie sołtys musi być także menadżerem swojej miejscowości. W jego rękach są pieniądze z Funduszu Sołeckiego, możliwość zakładania stowarzyszeń, czy pozyskiwania środków zewnętrznych. Coraz częściej tę funkcję pełnią także kobiety, stanowią około jedną trzecią wszystkich sołtysów.
Zdaniem Feliksa Januchty, prezesa Stowarzyszenia Sołtysów Ziemi Kieleckiej, jedną z największych potrzeb jest przyznanie sołtysom osobowości prawnej. Dzięki temu będą mogli samodzielnie zdobywać sponsorów i dysponować funduszem sołeckim.