M10D 215,072 MHz Zadzwoń do studia 41 200 20 20 
1 marca jest w Polsce Narodowym Dniem Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Z tej okazji w województwie świętokrzyskim zaplanowano liczne imprezy, marsze pamięci, pokazy filmów, prelekcje i wystawy.
KIELCE
W Kielcach Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych rozpocznie się 1 marca od zapalenia zniczy przez uczniów kieleckich szkół zniczy w miejscach poświęconych pamięci Żołnierzy Wyklętych. O godzinie 10 rozpoczną się uroczystości na cmentarzu na Piaskach. Tam m.in. złożone zostaną kwiaty i zapalone znicze przed pomnikiem poświęconym pamięci żołnierzy AK,NSZ i WiN zamordowanych przez UB w więzieniu kieleckim.
Po południu, o godzinie 15, w Bazylice Katedralnej odprawiona zostanie msza w intencji Żołnierzy Wyklętych. Po mszy delegacje złożą kwiaty przed ścianą straceń byłego więzienia kieleckiego. O godzinie 16.30 uroczystości przeniosą się przed pomnik Armii Krajowej na Skwerze Stefana Żeromskiego. Rozpocznie je wciągnięcie na maszt flagi narodowej i odegranie hymnu państwowego. Później głos zabierze Agata Wojtyszek – wojewoda świętokrzyski i Dorota Koczwańska-Kalita – naczelnik kieleckiej delegatury Instytutu Pamięci Narodowej. Następnie odbędzie się modlitwa za Żołnierzy Wyklętych, Apel Pamięci i salwa honorowa. Na zakończenie uczestnicy uroczystości złożą kwiaty i zapalą znicze przed pomnikiem AK.
Również 1 marca w Kieleckim Centrum Kultury rozstrzygnięty zostanie VI Wojewódzki Konkurs „Żołnierze Niezłomni – Zapomnianym Bohaterom naszego regionu”. O godz. 11, również w KCK, uczniowie szkół ponadpodstawowych obejrzą spektakl „Wyklęci przez komunistów żołnierze niezłomni”. Z kolei na Skwerze Stefana Żeromskiego zaprezentowana zostanie wystawa. „Zapomniane ogniwo. Konspiracyjne organizacje młodzieżowe na ziemiach polskich w latach 1944/45 – 1956”. Będzie ją można oglądać do 18 marca.
3 marca w Kielcach zorganizowany bieg „Tropem Wilczym” uczestnicy pobiegną na dystansie 10 kilometrów oraz symbolicznym liczącym 1963 metrów. Upamiętnia on datę śmierci ostatniego z Żołnierzy Wyklętych – Józefa Franczaka ps. „Lalek”. Natomiast 5 marca w Ośrodku Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej odbędzie się debata „Żołnierze Wyklęci” organizowana przez Fundację im. Stefana Artwińskiego w Kielcach.
CHĘCINY
Uroczystości w Chęcinach rozpocznie 1 marca o godzinie 9 msza w miejscowym kościele. Po jej zakończeniu z programem artystycznym wystąpią uczniowie Szkoły Podstawowej. Po nim uczestnicy przejdą przed pomnik upamiętniający pomordowanych przez hitlerowców mieszkańców Chęcin. W uroczystościach wezmą m.in. udział władze samorządowe, uczniowie szkół, mieszkańcy i poczt sztandarowe.
BIELINY
W Bielinach, w ramach obchodów Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych, 1 marca w Szkole Podstawowej rozegrany zostanie VI Turniej w Piłce Nożnej o Puchar upamiętniający „Żołnierzy Wyklętych” dla uczniów oddziałów gimnazjalnych. Początek o godzinie 10. Po południu o godzinie 18 w tamtejszym kościele odprawiona zostanie msza w intencji wszystkich, którzy oddali życie w obronie ojczyzny, szczególnie za żołnierzy drugiej konspiracji niepodległościowej.
BODZENTYN
Uroczystości odbędą się 2 marca w Szkole Podstawowej w Leśnej – Starej Wsi. O godzinie 14 rozpocznie się program patriotyczno-artystyczny. Rozpocznie go modlitwa za poległych. Wystąpią również uczniowie szkoły w Leśnej z programem „W hołdzie Żołnierzom Wyklętym”. W programie będzie też prelekcja połączona z pokazem multimedialnym zatytułowanym „Gdzie są groby z tamtych lat”. Przygotował go Leszek Bukowski z kieleckiej delegatury IPN. Na zakończenie z patriotycznym repertuarem wystąpi zespół pieśni i tańca „Leśnianie”.
CHMIELNIK
1 marca w Chmielniku o godzinie 17 odprawiona zostanie msza w kościele parafialnym. Po jej zakończeniu z występem artystycznym wystąpią zuchy i harcerze z 5. Artystycznej Drużyny Harcerskiej. Po nim uczestnicy uroczystości złożą kwiaty i zapalą znicze przy Murze Polskich Patriotów.
KOŃSKIE
1 marca, godzina 10:00. Ulica 1 Maja, oficjalne obchody przy tablicy upamiętniającej działaczy niepodległościowych.
1 marca, godzina 10:45. Końskie, Liceum Ogólnokształcące nr 1, podsumowanie konkursu historyczno-literackiego.
2 marca 2019, godzina 14:00. Wąsosz Konecki, remiza OSP, spotkanie poświęcone „Pamięci Żołnierzy Niezłomnych”.
PIEKOSZÓW
26 kwietnia w Bibliotece Centrum Kultury w Piekoszowie odbędzie się Powiatowy Konkurs o Żołnierzach Wyklętych. Konkurs skierowany jest do uczniów z klas VI VIII ze szkół z terenu powiatu kieleckiego. Wydarzenie współorganizowane jest wspólnie z fundacją Kulturalna Przestrzeń z Piekoszowa wspólnie z fundacją Kulturalna Przestrzeń z Piekoszowa.
24 maja natomiast odbędzie się Gra terenowa dla uczniów z powiatu kieleckiego.
Obie inicjatywy będą realizowane w ramach projektu „Ocalić od zapomnienia” dofinansowanym przez Ministerstwo Obrony Narodowej z Otwartego Konkursu Ofert „Wdzięczni Bohaterom – Żołnierzom Niezłomnym”.
SITKÓWKA-NOWINY
2 marca nastąpi uroczysty przemarsz z Ośrodka Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej w Kielcach przez wzgórze Karczówka do tzw. dołów śmierci położonych w zgórskich lasach w gminie Sitkówka-Nowiny. Marsz w kierunku lasów zgórskich – miejsca śmierci żołnierzy podziemia niepodległościowego rozpocznie się o godzinie 11:30 po mszy św. W intencji „Żołnierzy Wyklętych”. O godzinie 14:30 odbędzie się apel pamięci oraz zapalenie zniczy i salwa honorowa.
STRAWCZYN
10 marca w ramach obchodów Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych w Świetlicy SCKiS w Strawczynie odbędzie się Koncert Pamięci Żołnierzy Niezłomnych. Impreza rozpocznie się o godzinie 17:00. Wystąpią młodzi artyści z gminy Strawczyn. Pomiędzy każdym utworem zostanie odczytany krótki życiorys Żołnierza Wyklętego, list rodziny o ułaskawienie lub pożegnalny list do rodziny. Wstęp na koncert jest wolny i bezpłatny.
BUSKO-ZDRÓJ
3 marca, godz. 12. Bieg Pamięci Żołnierzy Wyklętych „Tropem Wilczym”. Trasa biegu 1963 metry. Rozpocznie się na początku alei Mickiewicza, na wysokości Poczty Polskiej. Zgłoszenia przyjmowane są na adres stowarzyszenietukidydes@gmail.com. Organizator: Adrian Szczerba, 505 848 235.
3 marca, godz. 17. Msza święta w kościele Świętego Brata Alberta w intencji Żołnierzy Wyklętych.
JĘDRZEJÓW
1 marca, godz. 9. Uroczystości i złożenie kwiatów przed tablicą poświęconą Bohaterom Zbrojnego Podziemia Antykomunistycznego przy Liceum Ogólnokształcącym im. Mikołaja Reja.
1 marca, godz. 18.00. W Archiopactwie Cysterskim odbędzie się msza święta w intencji Żołnierzy Wyklętych.
1 marca, godz. 19.15. Koncert patriotyczny ku czci Żołnierzy Wyklętych w Centrum Kultury w Jędrzejowie. Bilet-cegiełka kosztuje 8 zł. Zebrane pieniądze przeznaczone zostaną na wsparcie Polaków mieszkających na Kresach. Po koncercie odbędzie się złożenie kwiatów i zapalenie zniczy przed tablicą przy Liceum Ogólnokształcącym im. Mikołaja Reja.
KAZIMIERZA WIELKA
Msza święta za Żołnierzy Wyklętych w kościele Miłosierdzia Bożego – 1 marca, godzina 17.00 (organizują: Stowarzyszenie Rozwoju Regionu w Kazimierzy Wielkiej i Zjednoczona Prawica)
POWIAT PIŃCZOWSKI
CHROBERZ, niedziela, 3 marca:
– godzina 10: msza święta w intencji ojczyzny w kościele parafialnym pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Chrobrzu; po nabożeństwie przemarsz pod Pałac Wielopolskich w Chrobrzu;
– godzina 11: rejestracja zawodników, wydawanie pakietów startowych (w tym roku jest 80 pakietów); w biegu mogą udział wziąć wszystkie osoby, którzy w ten sposób chcą uczcić pamięć Żołnierzy Niezłomnych (choć oni już nie otrzymają medalu, koszulki, czy publikacji IPN);
– godzina 12: start do Biegu Honorowego – Tropem Wilczym na dystansie 1963 metry; start i meta są przy Pałacu Wielopolskich; trasa prowadzi przez park, asfaltowymi uliczkami;
Ogłoszenie wyników biegu, konkursu plastycznego „Żołnierze Wyklęci – Bohaterowie Niezłomni”, konkursu wiedzy o żołnierzach podziemia antykomunistycznego, wręczenie nagród, podziękowań.
Partyzanckie ognisko, wspólne śpiewanie pieśni patriotycznych.
Uczestnicy uroczystości będą mogli zwiedzić wnętrza muzealne pałacu, a także obejrzeć wystawę, którą z okazji 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości, zorganizowali uczniowie. Panie z kół gospodyń wiejskich zadbają o poczęstunek.
Organizatorem biegu jest Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Chrobrzu. Pierwsza edycja biegu odbyła się tutaj w 2015 roku. Anna Steckiewicz, organizatorka, wspomina, że wówczas byli jedyną wsią, która organizowała Bieg Tropem Wilczym. Z roku na rok przybywa uczestników biegu. W tyk roku jest 80 pakietów startowych, a zapisy już zostały zamknięte. Najmłodszy uczestnik uczy się w klasie piątek szkoły podstawowej. Trasę będzie zabezpieczać straż pożarna, uczniowie, a także żołnierze z Centrum Przygotowań do Misji Zagranicznych na Bukówce. Dodatkową atrakcją będzie wóz opancerzony. W biegu udział weźmie dwóch żołnierzy w pełnym umundurowaniu.
POWIAT PIŃCZOWSKI
KIJE, piątek, 1 marca:
– godzina 11, Samorządowa Instytucja Kultury Kasztelania w Kijach (ulica Kasztelańska 3) zaprasza na otwarcie wystawy poświęconej Pamięci Żołnierzy Wyklętych, w ramach tak zwanych Namiotów Wyklętych. Będzie to tak zwana „żywa lekcja historii”. Wernisażowi będzie towarzyszyła pogadanka historyczna, którą poprowadzi Bogdan Skrobisz – nauczyciel historii ze szkoły w Kijach. Otwarcie wystawy skierowanie jest głównie do młodzieży szkolnej, ale w wydarzeniu udział mogą wziąć wszyscy chętni.
POWIAT WŁOSZCZOWSKI
DOBROMIERZ (gmina Kluczewsko), niedziela, 3 marca:
godz. 9-11 – rejestracja uczestników (wydawanie pakietów startowych)
godz. 11.30-11.40 – „Rozgrzewka z Anią” do biegu rodzinnego i NW (nornic walking);
godz. 11.45-11.55 – uroczyste otwarcie zawodów (przemówienia okolicznościowe);
godz. 12 – start do biegu rodzinnego i NW;
godz. 12.30 – biegi krótkie dla dzieci (stadion);
godz. 12.45 – „Rozgrzewka z Anią” przed biegami długimi (5 km, 10 km);
godz. 13 – start do biegów długich;
godz. 14.30 – dekoracja zwycięzców oraz uroczyste zakończenie imprezy.
Dodatkowe atrakcje: pokaz udzielania pierwszej pomocy, ułani ze Stowarzyszenia Ułanów imienia Oddziału Wydzielonego Wojska Polskiego; udział Wojska Polskiego i Obrony Terytorialnej; pokaz samochodów bojowych i militarnych; pokaz umundurowania i uzbrojenia; wystawa prac dzieci oraz Instytutu Pamięci Narodowej.
Organizatorzy zapewniają gorący posiłek i napoje (grochówka, kiełbaski z ogniska, kawa, herbata, woda).
Organizatorzy: Szkoła Podstawowa im. Majora H. Dobrzańskiego pseud. „Hubal” w Dobromierzu; Gmina Kluczewsko; Ludowy Uczniowski Klub Sportowy „Start” Dobromierz; Stowarzyszenie Libera ResPublica Końskie.
Partnerzy: Instytut Pamięci Narodowej w Kielcach, 25. Batalion Kawalerii Powietrznej z Tomaszowa Mazowieckiego, 9. Łódzka Brygada Obrony Terytorialnej , Stowarzyszenie Rekonstrukcji Historycznych „Jodła”, Stowarzyszenie Kawaleryjskie „Beliniak” w barwach 4 Szwadronu 27 Pułku Ułanów im. Króla Stefana Batorego, Stowarzyszenie Ułanów im. Oddziału Wydzielonego Wojska Polskiego Majora „Hubala”, Strzelnica Łódzka, Komenda Powiatowa Policji we Włoszczowie, Łukasz „Wolf” Wilczyński z Rodziną, Adam Kwiel z Rodziną, Ochotnicza Straż Pożarna w Dobromierzu, Wojewódzkie Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe w Kielcach.
Głównym organizatorem jest Szkoła Podstawowa im. Majora H. Dobrzańskiego pseud. „Hubal” w Dobromierzu. Pierwszy raz biegi zorganizowała prze rokiem. Wtedy udział w nim wzięło około 120 osób. W tym roku już w poniedziałek, 25 lutego było 300 zgłoszeń! Biegną nie tylko osoby z gminy, ale także między innymi z Warszawy, Łodzi, Piotrkowa Trybunalskiego, Tomaszowa Mazowieckiego, Końskich czy Włoszczowy.
OPATÓW
1 marca w godz. 9:00-13:00, Podziemna Trasa Turystyczna w Opatowie (sala projekcyjna, wejście od ul. Grota-Roweckiego). Projekcja filmów dokumentalnych „Miłość w czasach wyklętych” i „Ostatni Żołnierze Ponurego” (reż. Sławomir Mazur), skierowana do młodzieży opatowskich szkół ponadpodstawowych. Kontekst historyczny przedstawionych w filmach wydarzeń przybliży Zbigniew Zybała.
PTT zaprezentuje także wystawę prac Sylwestra Kiełka „Szkice niezłomnych, szkice sercu bliskie”, która przedstawia portrety kilkunastu postaci, bohaterów walk o wolność podczas II wojny światowej, a także po jej zakończeniu, również w naszym regionie. Portrety zostaną opatrzone krótkimi opisami, przedstawiającymi sylwetki żołnierzy.
2 marca o godz. 15:00 w Podziemnej Trasie Turystycznej ponowne przedstawienie filmów dokumentalnych „Miłość w czasach wyklętych” i „Ostatni Żołnierze Ponurego”.
3 marca będzie dniem zwieńczenia obchodów:
18:00 – uroczystość upamiętnienia „Żołnierzy Wyklętych” na opatowskim rynku, wspólnie organizowana przez Urząd Miasta i Gminy oraz Starostwo Powiatowe w Opatowie, a także Stowarzyszenie „Opatowska Starówka”, Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Ziemi Opatowskiej i Opatowski Ośrodek Kultury. W programie: wystąpienia Starosty Opatowskiego Tomasza Stańka, Burmistrza Miasta i Gminy Opatów Grzegorza Gajewskiego, zaproszonych gości, a także Apel Poległych oraz uroczyste złożenie wieńców i wiązanek.
Po zakończeniu uroczystości na rynku około godz. 19:00 w Podziemnej Trasie Turystycznej (sala projekcyjna) opatowska premiera filmu „Tarzan – ułan z Zawichostu” – fabularyzowanego dokumentu produkcji Fundacji „Odzyskajmy Naszą Historię” i Stowarzyszenia „Ostrowieccy Patrioci”. Film przedstawia postać wachmistrza Tomasza Wójcika ps. „Tarzan” – legendarnego żołnierza Wojska Polskiego, partyzanta NSZ i AK na świętokrzyskiej ziemi. Gośćmi specjalnymi pokazu będą: reżyser filmu pan Sławomir Mazur oraz jego współtwórcy – przedstawiciele Stowarzyszenia „Ostrowieccy Patrioci”. Po filmie przewidziana jest dyskusja.
Uroczystości odbędą się pod patronatem honorowym pana ministra Jana Józefa Kasprzyka, szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych oraz pod patronatem medialnym Radia Kielce.
OSTROWIEC ŚWIĘTOKRZYSKI
1 marca. Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej im. Jana Piwnika „Ponurego” w Ostrowcu Świętokrzyskim zaprasza na mszę w kolegiacie pw. św. Michała Archanioła w Ostrowcu Świętokrzyskim. Rozpocznie się ona o godzinie 11:00, następnie złożone zostaną kwiaty i znicze przed pomnikiem żołnierzy AK.
Obchody Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” organizuje stowarzyszenie „Ostrowieccy Patrioci” wraz z Jednostką Strzelecką 2013 im. mjr. Jana Piwnika „Ponurego”:
1 marca o godz. 17:00 – rozpoczęcie pokazu filmu „Więzy krwi” oraz spotkanie z reżyserem Dariuszem Walusiakiem. Miejsce: Dom Parafialny Michael ul. Okólna 19.
2 marca o godz. 17:00 – rozpoczęcie lV Marszu „Tropem Wilczym – 1963”. Zbiórka przy ul. Górzystej przed Kolegiatą św. Michała Archanioła, złożenie wieńców i zniczy przed pomnikiem AK obok kolegiaty. Następnie przemarsz ulicami miasta do ronda Narodowych Sił Zbrojnych, na miejscu złożenie kwiatów oraz zapalenie zniczy.
3 marca – Szkoła Mistrzostwa Sportowego wraz z wojskiem i senatorem Jarosławem Rusieckim zaprasza na Bieg Pamięci Żołnierzy Wyklętych „Tropem Wilczym” im. gen. Antoniego Hedy „Szarego”. Odbędzie się on na terenie ośrodka na Gutwinie.
8:00-11:15 – otwarcie biura zawodów;
10:00-10.15 – wojskowy pokaz dynamiczny – patrol rozminowania;
11:15-11:30 – otarcie zawodów;
11:30-12:00 – bieg honorowy na dystansie 1963 metrów;
12:00-13:30 – bieg główny na dystansie 10 kilometrów;
12:00-12:20 – wojskowy pokaz dynamiczny – walka wręcz;
13:30-13:45 – wojskowy pokaz dynamiczny – patrol rozminowania;
13:45-14:00 – szkolenie wojskowego ratownictwa medycznego;
14:00 – dekoracja uczestników biegu.
W trakcie imprezy odbędzie się także prezentacja sprzętu wojskowego oraz degustacja wojskowej grochówki. W niedzielę do Ostrowca przyjadą przedstawiciele różnych jednostek: Centrum Przygotowań do Misji Zagranicznych, 10. Świętokrzyskiej Brygady WOT, Wojewódzkiego Sztabu Wojskowego, 3. Kompanii Ruchu z Niska oraz 3. Batalionu Radiotechnicznego z Sandomierza.
STARACHOWICE
Obchody Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych rozpoczną się 1 marca o godz. 9:15 złożeniem kwiatów przy tablicy poświęconej żołnierzom podziemia antykomunistycznego na placu przed kościołem pw. Wszystkich Świętych przy ul. Radomskiej. O 10.00 odprawiona zostanie msza w intencji „Żołnierzy Niezłomnych” w kościele pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy przy al. Świętego Jana Pawła II. Zbiórka pocztów sztandarowych o godzinie 9:50.
Spotkanie wspomnieniowe zaplanowano w Gimnazjum nr 4 przy al. Świętego Jana Pawła II 18. O 11.00 rozpocznie się prelekcja doktora Marka Jedynaka z Delegatury IPN w Kielcach pt. „Konspiracja poakowska w rejonie Starachowic 1945-1948”. Podczas spotkania zostanie rozstrzygnięty miejski konkurs historyczny, a po nim program artystyczny przygotowany przez uczniów gimnazjum.
Organizatorem Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych w Starachowicach jest Urząd Miasta i Gimnazjum nr 4 im. Polskich Noblistów.
3 marca w Starachowicach obędzie się Bieg Tropem Wilczym, organizatorem jest Stowarzyszenie Zabiegane Starachowice. Ten bieg będzie pierwszym z dziewięciu, które złożą się na grand prix. Zakończeniem będzie Bieg Niepodległości 11 listopada.
SKARŻYSKO-KAMIENNA
Bieg „Wilczym Tropem” w odbędzie się także w Skarżysku. Od godz. 11 wydawane będą pakiety startowe, w południe startuje bieg honorowy na długości 1963 metrów, a kwadrans przed godz. 13 wystartuje bieg główny na dystansie 4 kilometrów. Start spod bramy muzeum wzdłuż Zalewu Rejów. Uczestnicy biegu zaproszeni zostaną na spotkanie przy ruinach wielkiego pieca przy muzeum, będą mieli także możliwość zwiedzenia kolekcji muzealnej. Podczas imprezy będzie prowadzona zbiórka pieniędzy na leczenie i rehabilitację dla Alexa Michalskiego – wcześniaka ze Skarżyska, który potrzebuje pomocy.
Organizatorami są Fundacja Wolność i Demokracja oraz Muzeum im. Orła Białego zapraszają na Rejów.
SANDOMIERZ
W Sandomierzu obchody Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych rozpoczną się 1 marca o godzinie 17 na cmentarzu katedralnym przy symbolicznej mogile ppłk Antoniego Wiktorowskiego ps. Kruk. W programie jest apel poległych, salwa honorowa oraz wystąpienia okolicznościowe. O godz. 17.30 rozpocznie się Marsz Pamięci, który przejdzie cmentarza do kościoła św. Józefa. Tutaj o godzinie 18 odbędzie się msza święta w intencji Ojczyzny, Żołnierzy Wyklętych i ppłk Antoniego Wiktorowskiego.
SĘDZISZÓW
1 marca, godz. 10.00. Złożenie kwiatów przed pomnikiem Ofiar II Wojny Światowej.
STASZÓW
Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych rozpocznie się 1 marca od mszy o godzinie 17 w kościele św. Bartłomieja. O godz. 17.45 nastąpi przemarsz uczestników uroczystości do Sanktuarium św. Jana Pawła II. W kościele dolnym nastąpi złożenie kwiatów przed tablicą poświęconą Obrońcom Ojczyzny, Prawdy i Wolności oraz przed tablicą poświęconą Młodemu Wojsku Polskiemu. Organizatorami uroczystości są burmistrz miasta i gminy Staszów Leszek Kopeć oraz proboszcz parafii św. Bartłomieja ks. kan. Szczepan Janas.
NARODOWY DZIEŃ PAMIĘCI „ŻOŁNIERZY WYKLĘTYCH”
Przypada 1 marca. Ustanowił go w 2011 roku parlament „w hołdzie Żołnierzom Wyklętym – bohaterom antykomunistycznego podziemia, którzy w obronie niepodległego bytu Państwa Polskiego, walcząc o prawo do samostanowienia i urzeczywistnienia dążeń demokratycznych społeczeństwa polskiego, z bronią w ręku, jak i w inny sposób przeciwstawili się sowieckiej agresji i narzuconemu siłą reżimowi komunistycznemu”.
KIM BYLI ŻOŁNIERZE WYKLĘCI?
Żołnierze Wyklęci byli żołnierzami polskiego powojennego podziemia niepodległościowego i antykomunistycznego, którzy stawiali opór sowietyzacji Polski i podporządkowaniu jej ZSRR. Walcząc z siłami nowego agresora, musieli zmierzyć się z ogromną, wymierzoną w nich propagandą Polski Ludowej, która nazywała ich „bandami reakcyjnego podziemia”. Z kolei osoby działające w antykomunistycznych organizacjach i oddziałach zbrojnych, które znalazły się w kartotekach aparatu bezpieczeństwa, określono mianem „wrogów ludu”. Mobilizacja i walka Żołnierzy Wyklętych była pierwszym odruchem samoobrony społeczeństwa polskiego przeciwko sowieckiej agresji i narzuconym siłą władzom komunistycznym, ale też przykładem najliczniejszej antykomunistycznej konspiracji zbrojnej w skali europejskiej, obejmującej teren całej Polski, w tym także utracone na rzecz Związku Sowieckiego Kresy Wschodnie II RP.
Uczestników ruchu partyzanckiego określa się też jako „żołnierzy drugiej konspiracji” lub „Żołnierzy Niezłomnych”. Sformułowanie „Żołnierze Wyklęci” powstało w 1993 roku – po raz pierwszy użyto go w tytule wystawy „Żołnierze Wyklęci – antykomunistyczne podziemie zbrojne po 1944 r.”, zorganizowanej przez Ligę Republikańską na Uniwersytecie Warszawskim. Jego autorem był Leszek Żebrowski.
Liczbę członków wszystkich organizacji i grup konspiracyjnych szacuje się na 120-180 tysięcy. Większość akcji oddziałów podziemia antykomunistycznego było wymierzonych w oddziały zbrojne UB, KBW czy MO. Podziemie niepodległościowe aktywnie działało też na Kresach Wschodnich, szczególnie na ziemi grodzieńskiej, nowogródzkiej i wileńskiej. Ostatnim członkiem ruchu oporu był Józef Franczak ps. „Lalek”, który zginął w obławie w Majdanie Kozic Górnych pod Piaskami (woj. lubelskie) osiemnaście lat po wojnie – 21 października 1963 roku. Żołnierzy Wyklętych dotknęły ogromne prześladowania. W walkach podziemia z władzą zginęło około 9 tys. konspiratorów. Kolejnych kilka tysięcy zostało zamordowanych na podstawie wyroków komunistycznych sądów lub zmarło w więzieniach. Wciąż są to szacunki. Wysiłek zbrojny i martyrologia drugiej konspiracji nadal wymagają badań.
Fenomen powojennej konspiracji niepodległościowej polega m.in. na tym, że była ona – aż do powstania Solidarności – najliczniejszą formą zorganizowanego oporu społeczeństwa polskiego wobec narzuconej władzy. Żołnierze Wyklęci dzięki swojej działalności przyczynili się do opóźnienia kolejnych etapów utrwalania systemu komunistycznego, pozostając dla wielu środowisk wzorem postawy obywatelskiej.
źródło: prezydent.pl
