Jakie są wady zastawek serca, jak się objawiają i jak można je leczyć? O tym rozmawialiśmy z profesor Beatą Wożakowską–Kapłon, kierownikiem I Kliniki Kardiologii i Elektroterapii w Świętokrzyskim Centrum Onkologii Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Kielcach.
– Pani profesor, kiedy możemy mówić o wadach serca?
Wady serca, to nieprawidłowe albo połączenia pomiędzy jamami serca (najczęściej mamy z tym do czynienia w wadach wrodzonych serca), albo wady połączeń między przedsionkami, a komorami (to są najczęściej wady zastawkowe). O wadach zastawkowych również można mówić w kontekście zmian organicznych.
– Jakie są rodzaje zastawek serca?
Zastawka w sercu prawym, to zastawka trójdzielna. Ona stanowi połączenie między prawym przedsionkiem i prawą komorą. Jest też zastawka mitralna, która występuje na granicy lewego przedsionka i lewej komory. Mamy również zastawki dużych pni tętniczych, pnia płucnego. I jest również zastawka aortalnej.
– Jakie są najczęstsze wady zastawek?
Generalnie mówimy o zwężeniach zastawek albo o niedomykalnościach. Często te dwie wady ze sobą współistnieją.
Najczęściej występują wady wrodzone. To wady nieprawidłowych połączeń między przedsionkami, komorami, czyli są to ubytki przegrody międzyprzedsionkowej, przegrody międzykomorowej. Są również wady sinicze i niesinicze oraz wada tetralogia Fallota. Dzieci z tą wadą rodzą się sine. Wady wrodzone występują u około 1% nowonarodzonych dzieci, czyli co setne dziecko rodzi się z wadą wrodzoną.
– Jak rozpoznać wadę zastawki?
Rozpoznanie wady zastawki serca implikuje później sposób leczenia. Na diagnozę składa się wiele elementów. To wywiad, badanie fizykalne (czyli badanie słuchawką), badanie elektrokardiograficzne (EKG) i zdjęcie klatki piersiowej oraz badanie echokardiograficzne. To badanie ultradźwiękami, nieszkodliwe, nieinwazyjne, niebolesne. Pozwala dosyć szybko postawić diagnozę. Polega na obejrzeniu tego, czego możemy się domyślać słuchając serca słuchawką, czy też oglądając zdjęcie radiologiczne. Pokazuje nam zastawki serca, ich pracę. Badaniem dopplerowskim możemy również ocenić stopień zwężenia zastawki, stopień jej niedomykalności, obejrzeć wszystkie struktury serca. Badanie echokardiograficzne jest niezbędne u każdego pacjenta, u którego podejrzewamy wadę serca i u tego, u którego już tę wadę rozpoznaliśmy.
– Wad zastawek jest bardzo wiele. Czy jest zatem wspólny mianownik jeżeli chodzi o objawy tych wad?
Niestety nie ma. Każda z wad może mieć nieco inne objawy. Oczywiście, kiedy u pacjenta słyszalne są szmery serca, a jednocześnie zgłasza występujące od jakiegoś czasu duszności, łatwe męczenie, upośledzenie tolerancji wysiłku fizycznego albo zaburzenia rytmu (w postaci, czy dodatkowych skurczów, czy tzw. kołatań serca), to powinniśmy o wadzie myśleć. Również objawy retencji płynów, czyli obrzęki obwodowe, czy też zmiany osłuchowe w płucach dosyć silnie sugerują jakieś nieprawidłowości, dysfunkcję również zastawek.
Posłuchaj audycji
Część pierwsza:
Część druga: