M10D 215,072 MHz Zadzwoń do studia 41 200 20 20 
Po przejściu choroby nowotworowej i związanej z tym operacji u pacjentów może dochodzić do obrzęku limfatycznego. Czym jest i jak się go leczy, mówiliśmy w „Czasie dla zdrowia”. Gościem audycji była dr n.med. Anna Opuchlik – kierownik Zakładu Rehabilitacji w Świętokrzyskim Centrum Onkologii.
Czym jest obrzęk limfatyczny?
To nadmierne nagromadzenie płynu bogato białkowego w przestrzeni śródmiąższowej (międzykomórkowej) pod skórą, będące najczęściej następstwem uszkodzenia mechanicznego układu chłonnego (np. po zabiegu limfadenektomii). Przyczyną są też czynniki dynamiczne i mieszane. Jest chorobą o charakterze przewlekłym.
Co może wywołać to schorzenie?
OL jest późnym następstwem leczenia onkologicznego lub zaniedbaniem wynikającym z nieprzystąpienia do tego leczenia.
Do czynników ryzyka należą:
- zastosowanie zabiegu usunięcia regionalnych węzłów chłonnych i pooperacyjna radioterapia
- wysoki wskaźnik BMI – nadwaga, zwłaszcza otyłość
- urazy i zakażenia (uwaga na skaleczenia, również w czasie pielęgnacji skóry i paznokci, uwaga na oparzenia)
- czynniki termiczne (przeciwwskazaniem sauna)
- brak aktywności fizycznej, ale i nadmierny wysiłek fizyczny (długotrwała praca szczególnie bez rękawa kompresyjnego)
W jaki sposób można zapobiec pojawieniu się obrzęków limfatycznych?
Do tej pory w Polsce nie został wprowadzony żaden program profilaktyczny. Wzorem innych krajów w ŚCO wprowadziliśmy pewien schemat postępowania względem pacjentów z grup ryzyka, ale nie zawsze jest on przestrzegany przez samych pacjentów, jak i personel medyczny. Brak też nadzoru nad realizacją tych działań.
Na czym one polegają?
Jedyne co możemy zrobić u pacjenta z czynnikiem ryzyka – prosić go o przestrzeganie pewnych zasad. Zalecamy:
- wykonywanie ćwiczeń ruchowych 2 x dziennie (rano i po południu) po 10-15 minut, w rękawie profilaktycznym (kompresyjnym okrągłodzianym o 1 klasie ucisku) w wysokiej pozycji ułożeniowej
- przeprowadzaniu automasażu (autodrenażu) po południu lub wieczorem
- noszeniu rękawa, a w przypadku kończyn dolnych rajstop, przynajmniej przez kilka godzin dziennie w trakcie największej aktywności ruchowej
- ochronie kończyny przed szkodliwymi czynnikami tj. wysokie temperatury, skaleczenia, urazy
Bezpośrednio po leczeniu pacjenci starają się szybko powrócić do dawnej sprawności, więc wykonują ćwiczenia czy automasaż. Z powodu bólu blizny oszczędzają kończynę. Niestety w okresie późniejszym zapominają o tych zaleceniach, a właśnie wówczas jest większe prawdopodobieństwo, że układ chłonny odmówi posłuszeństwa. Dlatego najwięcej pacjentów z obrzękami zgłasza się do zakładu rehabilitacji w 1rok-1,5 po zabiegu chirurgicznym. Najgorzej jest z noszeniem rękawów/ nogawic. Pacjenci otrzymują sprzeczne informacje – fizjoterapeuta zaleca ich noszenie, a lekarz nie widzi takiej potrzeby, więc nie potwierdza konieczności ich zakładania. A to właśnie kompresja jaką posiadają wyroby w I klasie ucisku, najlepiej chroni kończynę przed możliwością pojawienia się obrzęku limfatycznego.
Pierwsza część rozmowy:
Druga część rozmowy:
