Jakie są przyczyny i objawy niedoczynności tarczycy, na czym polega leczenie tej choroby i czy jest szansa na jej całkowite wyleczenie? Między innymi na te pytania w „Czasie dla zdrowia” odpowiadała dr n. med. Anna Trzebińska, endokrynolog specjalista medycyny ogólnej, pediatra.
– Pani doktor, kiedy możemy mówić niedoczynności tarczycy?
O tym zaburzeniu mówimy wówczas, kiedy tarczyca produkuje za mało hormonów w stosunku do potrzeb organizmu. Tarczyca jest jednym z gruczołów wydzielania wewnętrznego. Odpowiada za wytwarzanie i uwalnianie dwóch podstawowych hormonów, czyli tyroksyny i trijodotyroniny. Hormony te regulują funkcję większości tkanek w naszym organizmie, odpowiadają za metabolizm naszego organizmu, jak również termogenezę, czyli produkcję ciepła. Jednak czynność tarczycy jest kontrolowana przez hormon, który produkuje przysadka mózgowa. Ten hormon to TSH. Pamiętać też należy, że hormony tarczycy są w takiej ścisłej zależności z hormonami przysadki. W związku z tym, jeżeli dochodzi do podwyższenia hormonów tarczycy obniża się poziom TSH. Natomiast w niedoczynności tarczycy, czyli wtedy, kiedy mamy niedobór hormonów tarczycy, ten niedobór stymuluje przysadkę do wydzielania TSH.
– Jak wielu osób dotyczy niedoczynność tarczycy?
Niedoczynność tarczycy dotyczy zarówno mężczyzn, kobiet, jak i dzieci. Najczęściej dotyka jednak dorosłych kobiet i występuje u około 5% populacji. Natomiast u mężczyzn występuje tylko w 1%, a więc pięciokrotnie rzadziej.
– Czy znane są przyczyny niedoczynności tarczycy?
Najczęstszą przyczyną niedoczynności tarczycy jest choroba Hashimoto, czyli autoimmunologiczne limfocytarne zapalenie tarczycy. Choroba polega na tym, że nasz organizm wytwarza przeciwciała, które niszczą własną komórkę tarczycową i dochodzi wtedy do zmniejszonej produkcji hormonów oraz do niedoczynności tarczycy.
Kolejną przyczyną niedoczynności tarczycy może być stan po jej usunięciu i wówczas stopień niedoczynności zależy od rozległości procesu (czy jest to całkowita resekcja tarczycy, czy resekcja tylko jednego płata), ale po operacjach tarczycy dochodzi do trwałej niedoczynności.
Trzecią przyczyną może być leczenie jodem promieniotwórczym, czyli jodem 131. Wówczas leczymy m.in. wole guzkowe nadczynne.
Do rzadszych przyczyn niedoczynności należy, poporodowe zapalenie tarczycy, czy podostre zapalenie tarczycy. Do tej choroby prowadzić może przyjmowanie niektórych leków np. amiodaronu, interferonu, czy stosowanie leków hamujących czynność tarczycy, ale ta niedoczynność jest wtedy przejściowa.
– Jakie są następstwa nieleczonej niedoczynności tarczycy?
Mogą dotyczyć wielu chorób. Najbardziej poważne i najczęstsze są następstwa dotyczące chorób układu krążenia, czyli może dochodzić do arytmii, migotania przedsionków, zaburzeń rytmu serca, nadciśnienia tętniczego, zaostrzenia choroby wieńcowej serca, a przy ciężkiej niedoczynności może dochodzić nawet do niewydolności krążenia. Nieleczona niedoczynność tarczycy może powodować także niepłodność, poronienia, przedwczesne porody i trudności z donoszeniem ciąży. Ponieważ w niedoczynności tarczycy dochodzi do podwyższonego poziomu cholesterolu, w związku z tym ta niedoczynność sprzyja rozwojowi miażdżycy i wszystkich związanych z tym następstw. Niedoczynność tarczycy może również powodować choroby ośrodkowego układu nerwowego, czy objawy wynikające z tego niedoboru, takie jak osłabienie pamięci, zaburzenia koncentracji, zmęczenie oraz senność. Ponadto niedoczynność ma wpływ na gospodarkę wapniowo – fosforanową, czyli może być przyczyną może być przyczyną osteoporozy. Bardzo częstym objawem zgłaszanym przez pacjentów w niedoczynności tarczycy jest także suchość skóry, ona jest także blada, łuszczy się. Często też pacjenci zgłaszają wypadanie włosów, zwiększoną łamliwość paznokci, a ze strony układu pokarmowego mogą to być zaparcia. Ogólnie wydolność fizyczna w przebiegu nieleczonej niedoczynności tarczycy jest zdecydowanie mniejsza, ci pacjenci bardziej się męczą i mają mniej siły.
O tym jakie są objawy niedoczynności tarczycy i jak można leczyć to zaburzenie można posłuchać poniżej:
Część pierwsza:
Część druga: