Współczesna onkologia dysponuje wieloma aparatami medycznymi, dzięki którym można wykluczyć lub potwierdzić wiele chorób. O różnicach w badaniach obrazowych w „Czasie dla zdrowia” rozmawialiśmy dr Tomaszem Dróżdżem, kierownikiem Zakładu Diagnostyki Obrazowej w Świętokrzyskim Centrum Onkologii, wojewódzki konsultant ds. radiologii i diagnostyki obrazowej.
– Panie doktorze, w zależności od choroby, do jej wykrycia, zdiagnozowania wykorzystywany jest różny sprzęt medyczny i badania.
Tak. Badania obrazowe pokazują nam co się dzieje we wnętrzu organizmu człowieka. W naszej pracy wykorzystujemy do tego rezonans magnetyczny, tomograf komputerowy, aparat USG praz PET.
– Co badamy rezonansem?
To badanie, które nie wykorzystuje promieniowania rentgena, wiec potencjalnie jest bardzo bezpieczne. Tym badaniem możemy zobrazować praktycznie wszystkie tkanki naszego organizmu. To bardzo dokładne badanie jeśli chodzi o ośrodkowy układ nerwowy, stawy, narządy miąższowe, a nieco mniej dokładne jeżeli chodzi o narządy klatki piersiowej (zwłaszcza płuca).
– Jak pacjent powinien się przygotować do takiego badania?
Zależy od tego jaka cześć ciała jest badania. Jeżeli jest to badanie stawów, wówczas nie trzeba się przygotowywać. Z kolei jeżeli chodzi o badania narządów miąższowych, często należy podać środek kontrastowy. W tym przypadku pacjent nie może też nić jeść na trzy godziny przez wykonaniem badania i dodatkowo musi mieć określony poziom kreatyniny. Pacjent leży na specjalnym łóżku, na którym wjeżdża w dosyć wąską przestrzeń. Badanie trwa od 8 do 40 minut. Dziennie w Świętokrzyskim Centrum Onkologii wykonujemy takich badań od 50 do 60.
– Kolejnym badaniem diagnostycznym jest tomografia komputerowa.
To badanie wykorzystuje już promienie rentgena, ale jego dawka jest niska. Trwa znacznie której niż badanie rezonansem, bo skanowanie pacjenta to niecała minuta. Dzięki temu badaniu możemy zobrazować w szybki sposób cały organizm. Natomiast te badania wykonujemy wybiórczo, właśnie ze względu na tę dawkę promieniowania. Tomografia komputerowa jest wskazana przy diagnozowaniu chorób klatki piersiowej, chorób płuc. Dziennie w ŚCO takich badań wykonujemy około 100, przez pięć dni w tygodniu.
– W jakich przypadkach pacjent jest badany aparatem USG?
To bardzo dostępne badanie z uwagi na to, że tych aparatów jest bardzo dużo. Ten rodzaj diagnostyki świetnie obrazuje narządy powierzchowne (tarczyca, czy piersi). W przypadku jamy brzusznej to obrazowanie też jest bardzo dokładne, jednak lepiej badanie potwierdzić aparatami o wyższej referencyjności (czyli rezonansem lub tomografem).
– Inne badanie, które można wykonać w Świętokrzyskim Centrum Onkologii, to badanie PET, czyli pozytonowym tomografem emisyjnym.
To już jest badanie wysoko specjalistyczne, rozstrzygające. Wykonują je lekarze nazywani medykami nuklearnymi. PET zwykle bada całe ciało i określa obecność podejrzanych ognisk w różnych miejscach, w trakcie jednego badania. Trwa ono kilka godzin i składa się z kilku faz.
– Te wszystkie badania służą do wykluczenia lub potwierdzenia danej choroby. Jednak wielu pacjentów boi się, że promieniowanie jakie emitują te urządzenia mogą być dla nich szkodliwe.
Z biegiem lat te dawki promieniowania są coraz niższe, one s a określane jako bezpieczne. Nie spotyka się indukowanych nowotworów badaniami obrazowymi. Na przykład zdjęcie klatki piersiowej daje nam takie promieniowanie jakie otrzymujemy codziennie z tzw. promieniowania kosmicznego. Promieniowanie kosmiczne nie jest dla nas groźne, nie zabija nas, także i promieniowanie wytwarzane przez aparaty diagnostyczne nie jest dla nas tak bardzo szkodliwe.