Rak szyjki macicy to drugi do co częstości występowania typowo kobiecy nowotwór na świecie. W Polsce każdego roku ponad trzy tysiące kobiet w różnym wieku dowiaduje się, że ma raka szyjki macicy, większość z nich niestety zbyt późno, by mieć szansę na przeżycie. Jakie są przyczyny i objawy tej choroby? Co zwiększa szanse na pomyślne leczenie? Odpowiedzi na te pytania padły w programie „Czas dla zdrowia”. Gościem spotkania był dr n.med. Leszek Smorąg ginekolog-onkolog z ŚCO.
Panie doktorze z 10 kobiet, u których codziennie wykrywa się w Polsce raka szyjki macicy, 5 umiera. To jeden z najwyższych wskaźników umieralności na tę chorobę w Europie. Czym jest rak szyjki macicy?
Rak szyjki macicy to pierwotny nowotwór złośliwy szyjki macicy. To drugi co do częstości występowania typowo kobiecy nowotwór na świecie i jednocześnie najczęstszy nowotwór narządu rodnego u kobiet. Najczęstszym typem histologicznym jest rak płaskonabłonkowy (stanowi około 80 procent), znacznie rzadziej występuje rak gruczołowy (stanowi około 10 procent). Bardzo rzadkimi typami histologicznymi są: rak drobnokomórkowy, pierwotny chłonniak i mięsak szyjki macicy. Główną przyczyną raka szyjki macicy jest wirus HPV.
Bardzo dobrym sposobem na wykrycie choroby jest regularne robienie badań cytologicznych. Tymczasem od lat mimo wielu starań nie udaje się zachęcić pań do profilaktyki. Zna Pan odpowiedź dlaczego?
To jest zagadnienie, którym przez ostatnie dwa lata zajmuje się profesjonalnie, a i tak nie potrafię pani na nie w pełni i jednoznacznie odpowiedzieć. Na pewno jest to z jednej strony jakaś bariera psychologiczna, to także jakaś nieśmiałość wstyd, które trzeba w sobie przełamać, bo przecież robimy to dla swojego zdrowia. Kolejna rzecz to jakieś dzienne poglądy pokutujące w społeczeństwie, że jeżeli w mojej rodzinie nikt nie chorował to i ja nie zachoruję. Kolejny raz powtarzam, że rak szyjki nie jest chorobą rodzinną i stanowi zagrożenie dla każdej seksualnie aktywnej kobiety.
Jakie mogą być skutki niewykonywania badań profilaktycznych?
Zacznijmy od tego, że rak szyjki jest w cudzysłowie „doskonałą” chorobą. „Doskonałą” dlatego, że mamy profilaktykę, możemy go wykryć na wczesnym etapie, a na wczesnym etapie rozwoju ta choroba jest w 100 procentach uleczalna. Tylko niezrozumiały jest fakt, dlaczego na tę chorobę w ubiegłym roku w naszym województwie umarły 53 kobiety.
To jest cały autokar!
To jest autokar, a w skali Polski to jest ponad 1500 kobiet. Przekładając to na taki samolot, którym kiedyś lądował kapitan Wrona, to jest 7 takich boeingów pełnych kobiet rozbijających się o ziemię.
Powiedział pan o wstydzie. Wyjaśnijmy, badanie cytologiczne jest szybkim, bezbolesnym badaniem wykonywanym przez inne kobiety.
Badania w programie profilaktycznym pobierane są przez położną. Na terenie województwa świętokrzyskiego jest tylko jeden pan wykonujący ten zawód, ale nie uczestniczy on w programie. Zachęcają do wykonywania badań, zaczęliśmy od własnego podwórka. Panie pracujące w ŚCO przebadały się pod kątem raka szyjki macicy.
Panie doktorze, w chwili, gdy rak zaczyna się rozwijać, my nic jeszcze nie czujemy, dzieje się to bezobjawowo.
I to jest problem. W chwili, gdy nie ma objawów, panie się nie badają. Gdy pojawią się objawy, to leczenie zaczyna się już problematyczne. Często jest to wielogodzinne leczenie operacyjne, chemio- i radio-terapia. Objawy są bardzo niecharakterystyczne. To może być nietypowe plamienie, plamienie kontaktowe na przykład po stosunku, bóle w podbrzuszu.
Posłuchaj rozmowy: