Ponad 110 tysięcy, tyle razy na dobę bije nasze serce przepompowując około 5 litrów krwi. To najważniejszy mięsień w organizmie człowieka. Bez niego nasze życie nie byłby możliwe. Dlatego o serce trzeba i należy odpowiednio dbać. Jak? O tym rozmawialiśmy z dr. n.med. Januszem Sielskim, specjalistą kardiologiem ze Świętokrzyskiego Centrum Kardiologii w Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym w Kielcach.
– Panie doktorze, serce to organ, który pełni rolę pompy rozprowadzającej krew do wszystkich części naszego ciała. Jaką jeszcze rolę spełnia serce w organizmie człowieka?
Serce spełnia bardzo istotną rolę. Pracuje od poczęcia, od pewnych momentów rozwoju zarodkowego aż do śmierci człowieka. Serce jest pojedynczym narządem, mamy je tylko jedno, więc szczególnie powinniśmy o nie dbać. W porównaniu z rozmiarem człowieka jest ono małe, wielkości pięści dorosłego człowieka. Większe serce mają mężczyźni. Natomiast u sportowców dochodzi niestety do przerostu mięśnia serca związanego z tym ciągłym, intensywnym wysiłkiem fizycznym.
– Co sprzyja naszemu sercu?
Na pewno prozdrowotny styl życia. To odpowiednia dieta i codzienna aktywność fizyczna przez przynajmniej pół godziny.
– Jakie są czynniki ryzyka dla serca?
Można je podzielić na dwie grupy: na te, które nie zależą od nas i na te, na które mamy wpływ. Do tych pierwszych zaliczamy wiek, płeć i warunki genetyczne. Natomiast do czynników, na które mamy wpływ, to np. wysoki poziom cholesterolu, nadciśnienie i cukrzyca. Wrogiem dla serca jest też palenie papierosów. Dym papierosowy ma bardzo niekorzystny wpływ na układ krążenia i bardzo niekorzystny wpływ na rozwój chorób nowotworowych. Nikotyna zawarta w papierosie przyspiesza czynność serca, obkurcza naczynia krwionośne i ma niekorzystny wpływ na śródbłonek naczyniowy, czyli na tę tkankę, która pokrywa od wewnątrz wszystkie naczynia organizmu, a więc tętnice, żyły i serce. Uszkodzenie śródbłonka naczyniowego przyspiesza proces miażdżycowy i chorobę niedokrwienną serca. Uzależnić się od palenia papierosów można bardzo szybko, natomiast pozbyć się tego zgubnego nałogu wcale nie jest łatwo. Uważa się, że dopiero po 10 latach od rzucenia palenia papierosów nałogowo organizm staje się wolny od wszelkich substancji tytoniowych związanych z paleniem.
– Wrogiem dla serca jest także spożywanie alkoholu.
Tak. Alkohol, szczególnie ten mocny (wódka, whisky) bardzo niekorzystnie wpływa na układ sercowo – naczyniowy. Podnosi ciśnienie tętnicze, prowadzi do zwyrodnienia mięśnia serca powodując jego niewydolność. Natomiast spożywanie niewielkich ilości czerwonego wina, zawierającego flawonoidy, może być korzystne. Stąd biorą się założenia diety śródziemnomorskiej, czyli ludzi mieszkających w basenie morza śródziemnego – Francuzów i Włochów. Ta populacja spożywa codziennie, czy co drugi dzień czerwone wino do obiadu.
– Dlaczego smog jest niebezpieczny dla serca?
W ostatnim czasie jakość powietrza zdecydowanie pogorszyła się. Niestety Polska ma najgorszą jakość powietrza w Unii Europejskiej. Smog składa się z wielu składników. To przede wszystkim bardzo małe pyły o średnicy 2,5 mikrometra i te grubsze o średnicy 10 mikrometrów. Te pierwsze mogą się dostać do krwiobiegu. Wyniki badań mówią o tym, że przyczyniają się do zwiększenia ryzyka zawału serca, udarów mózgu, migotania przedsionków. Aby się ustrzec przed takimi pyłami możemy zakupić profesjonalne maski z odpowiednimi, wymiennymi filtrami.
– Nasze serce zabija także cholesterol.
Oczywiście. By poziom tego złego cholesterolu nie był wysoki musimy zdrowo się odżywiać. Unikać produktów smażonych, pieczonych, ograniczyć spożywanie czerwonego mięsa. Jeżeli mam już 30, czy 40 lat przynajmniej raz w roku zbadajmy poziom cholesterolu. Dużym wrogiem dla naszego serca jest także nadwaga i otyłość. Jeśli masa ciała jest bardzo duża, wówczas serce musi wykonać dwukrotnie większą pracę niż u człowieka z prawidłową masą ciała.