Zażywanie narkotyków staje coraz powszechniejszym zjawiskiem. W wielu środowiskach stają się coraz częściej elementem życia codziennego. Jak rozmawiać z osobą, która zażywa narkotyki oraz jak jej pomóc? O tym rozmawialiśmy z dr. Dariuszem Zwierzchowskim, specjalistą psychoterapii uzależnień.
– Powodów, dla których ludzie sięgają po tego typu używki jest bardzo dużo.
Jest ich przynajmniej kilka. Jednym z głównych czynników, natury psychologicznej to niski poziom frustracji związanej z niezaspokajaniem potrzeb. Kolejne to np. duży poziom wrażliwości, próba poradzenia sobie ze swoimi emocjami, niska samoocena, ciekawość, łatwość dostępu, czasami potrzeba akceptacji w grupie rówieśniczej.
– Jak szybko człowiek może się uzależnić od narkotyków?
Ten proces nie jest dokładnie dookreślony, ale jest to zdecydowanie szybszy proces niż w przypadku alkoholu. Rozróżniamy fazy przechodzenia od pierwszej próby do stania się już osobą uzależnioną. Eksperymentuje od 15 do 20% osób. Natomiast już wielokrotne branie narkotyków dotyczy od 2 do 4% tych osób. Po fazie wielokrotnego brania pojawia się faza regularnego zażywania, ale też pojawiają się różnego rodzaju konsekwencje, które człowiek bagatelizuje. W końcu zaczyna brać narkotyki nie po to, by dostarczać sobie źródeł przyjemności, czy by doświadczać psychicznej ulgi, a po to by poczuć się normalnie. Na tym etapie zażywania narkotyków już nie daje tych efektów takich, jak przy pierwszych kontaktach z tą używką.
– Co nas powinno zaniepokoić w zachowaniu osoby, którą podejrzewamy, że zażywa narkotyki?
Musimy pamiętać, że wszelkiego rodzaju uzależnienia wiążą się z tym, że osoba która przekształca się w te osobę uzależnioną zaczyna ukrywać ten fakt. Jeżeli jesteśmy bliską osobą, rodzice, bratem, siostrą, czy znajomym potrafimy zaobserwować różnego rodzaju zmiany. To każdego rodzaju inność, która się pojawia. Ona pojawiać się będzie zarówno w zachowaniu, wyglądzie, jak i w myślach. To także zamykanie się w sobie, osoba taka zamyka się w pokoju, potrzebuje wyjątkowej prywatności, czy zmienia swoje dotychczasowe zainteresowania.
– Jak rozmawiać z osoba uzależnioną od narkotyków?
Do każdego człowieka jest klucz, tylko trzeba go znaleźć. Do takiej rozmowy musimy się przygotować, ponieważ osoby, które zażywają narkotyki mogą nas zmanipulować. Przyrzec, że np. więcej nie wezmą, albo że to było tylko kilka razy i więcej się nie powtórzy. Natomiast w każdej chorobie, problemie który uda nam się wcześniej wychwycić, mamy większą możliwość zahamowania tego destrukcyjnego procesu. Podczas takiej rozmowy nie możemy być naiwni i powinniśmy spróbować przekonać taką osobę do spotkania ze specjalistą.
Jeżeli natomiast osoba uzależniona nie chce iść na terapię, możemy poprosić specjalistę, by złoży wniosek do sądu, który zdecyduje o leczeniu takiego chorego.
– Gdzie szukać pomocy?
Narodowy Funduszu Zdrowia finansuje w tym zakresie świadczenia we wszystkich placówkach, które zajmują się terapia uzależnień. Na terenie Kielc są trzy takie placówki: przy ulicy Jagiellońskiej 72, Artwińskiego i na ulicy Jana Nowaka – Jeziorańskiego 75.