Wydane przez Uniwersytet Jana Kochanowskiego opracowanie historyczne, dotyczące Polaków żyjących na terenie obecnej Litwy, Białorusi i Ukrainy zdobyło nagrodę Klio podczas XXVI Targów Książki Historycznej w Warszawie. Kierownikiem zespołu naukowców, badającego listy i pamiętniki z lat 1795-1918 był profesor Wiesław Caban z Instytutu Historii UJK.
Jak informuje – wydano 8 pozycji zawierających ponad 5300 wpisów Polaków żyjących na Kresach. Dodatkowo opracowano 2 tomy katalogu, który ułatwi innym historykom badania pamiętników.
– Tych pamiętników jest tam znacznie więcej, niż zakładaliśmy. Są niezwykle ciekawe, bowiem o swoim życiu pisali nie tylko ziemianie, ale również znacznie mniej zamożni ludzie – informuje historyk z UJK.
Jak dodaje profesor Wiesław Caban – większość pamiętników tworzyli mężczyźni, ale co czwarty jest dziełem kobiety. Pisano je w różnych językach, obok polskiego były też pamiętniki po rosyjsku, francusku, niemiecku, a nawet łacinie. Ogromne wrażenie robi niekiedy liczba wpisów. Jedna z autorek napisała w sumie 38 tomów swojego dziennika. Profesor Caban zapowiada, że badania listów i pamiętników Polaków z Kresów będą kontynuowane.
– Jest grupa pamiętników, które chcielibyśmy opracować. Ale będziemy potrzebowali na to pieniędzy – mówi profesor Wiesław Caban.
Historycy zamierzają wystąpić o grant na badania naukowe. Profesor Wiesław Caban ma już doświadczenie w zdobywaniu funduszy. 5 lat temu z Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki otrzymał 800 tysięcy złotych właśnie na badanie pamiętników i listów, natomiast 3 lata temu przygotowany przez niego projekt otrzymał 900 tysięcy złotych na badanie relacji między polskimi zesłańcami z osiemnastego oraz dziewiętnastego wieku, a Rosjanami i rdzenną ludnością Syberii.