55 tysięcy złotych zebrano podczas trzydniowej kwesty, która odbyła się na kieleckich cmentarzach – tak wynika ze wstępnych szacunków Stowarzyszenia Ochrony Dziedzictwa Narodowego w Kielcach. Pieniądze przeznaczone zostaną na renowację zabytkowych nagrobków.
W tym roku w akcję zaangażowanych było około 600 wolontariuszy, którzy kwestowali na cmentarzach: starym, nowym, partyzanckim, wojskowym i prawosławnym oraz na Piaskach, w Białogonie i w Cedzynie. Jak informuje Stanisław Szrek, prezes Stowarzyszenia Ochrony Dziedzictwa Narodowego w Kielcach – dzięki ubiegłorocznej kweście udało się odrestaurować kilkanaście cennych nagrobków.
– Odnowiliśmy dwa duże pomniki rodziny Taylorów i Rola- Różyckich, którzy zostali pochowani na kieleckiej nekropoli na początku XX wieku. Udało się również zakonserwować kamienne nagrobki m.in. rodzin Szymczykowskich i Strójwąsów – wymienia Stanisław Szrek.
Jak podkreśla – Cmentarz Stary w Kielcach jest jednym z najstarszych w Polsce. Jego początki sięgają 1800 roku, a pierwsze udokumentowane pochówki odbyły się w 1809 roku.
– Być może były to pochówki żołnierzy Napoleona, ponieważ na cmentarzu jest kurhan i niektórzy twierdzą, że tam właśnie spoczywają żołnierze Bonapartego. Jednak to tylko jeden z nielicznych, cennych obiektów, jakie znajdują się na Cmentarzu Starym w Kielcach. W sumie jest ich około tysiąca. Niektóre niestety już zniszczały i zniknęły z krajobrazu cmentarza, ale dzięki takim kwestom jak nasza, udaje się uratować wiele zabytkowych pomników. Dzięki akcji renowacji poddaliśmy już prawie 400 grobów – mówi Stanisław Szrek.
Ostateczną kwotę, jaką udało się zebrać podczas 25. kwesty poznamy we wtorek.
Jędrzejów
Ponad 5 tysięcy złotych zebrali wolontariusze podczas kwesty 1 listopada na cmentarzu Świętej Trójcy w Jędrzejowie, a także w miejscowościach Ciernie, Nagłowice, Rakoszyn, Imielno i Węgleszyn. Kwestowano na rzecz przywracania pamięci o Żołnierzach Niezłomnych. Organizatorem zbiórki była ogólnopolska Fundacja im. Kazimierza Wielkiego.
Jak informuje Tomasz Puchrowicz jest to satysfakcjonująca kwota, ponieważ zaczynali od 2 tys. 800 zł., a teraz tych pieniędzy jest dużo więcej. Jak przypomniał środki zbierane były na szerzenie patriotyzmu, lekcje edukacyjne w szkołach z historykami, czy patriotyczne koncerty, a przede wszystkim przywracanie pamięci o tych, którzy przez wiele lat byli zapomnieni.
Jak dodał Tomasz Puchrowicz, z funduszy zebranych podczas kwesty wiosną przyszłego roku planowane jest zorganizowanie Biegu Pamięci o Żołnierzach Niezłomnych oraz koncertu patriotycznego.
1 listopada na cmentarzach ziemi jędrzejowskiej kwestowało w sumie 40 wolontariuszy.
KijePonad 2 800 złotych udało się zebrać organizatorom pierwszej kwesty przeprowadzonej na cmentarzu parafialnym w Kijach. Organizatorem zbiórki było Stowarzyszenie Rozwoju Gminy Kije, którego działacze zebrane pieniądze chcą przeznaczyć na rzecz odnowy zabytkowych grobów na Starym Cmentarzu, tzw. Parku Pamięci.
1 listopada w zbiórce licznie uczestniczyła młodzież miejscowej szkoły podstawowej, samorządowcy a także artyści amatorzy skupieni wokół Samorządowej Instytucji Kultury „Kasztelnia”.
– Na Starym Cmentarzu w Kijach znajduje się wiele grobów ludzi zasłużonych dla lokalnej społeczności a także dla kultury narodowej. Renowacji wymaga m.in. grób Feliksa Józefa Adama Bonieckiego-Fredro, wybitnego heraldyka, autora Herbarza Polskiego – tłumaczy Andrzej Żądło, dyrektor Samorządowej Instytucji Kultury „Kasztelnia”.
Dodał, że kwesta w Kijach będzie kontynuowana również w przyszłych latach.
Sandomierz
Około 13,5 tysiąca złotych zebrano podczas tegorocznej kwesty w Sandomierzu.
– To dobry wynik – uważa Społeczny Komitet Odnowy Cmentarza Katedralnego, który planuje renowację kolejnych nagrobków.
Wytypowano ich 5. Trwa wycena prac. Na pewno konserwacji poddane zostaną cztery nagrobki znajdujące się na cmentarzu katedralnym i pochodzące z XIX wieku. Jak powiedział Janusz Sobolewski, prezes Społecznego Komitetu Odnowy Cmentarza Katedralnego, potrzeb dotyczących renowacji jest bardzo dużo, ponieważ na tej nekropolii znajduje się ponad 300 zabytkowych obiektów nagrobnych. Oprócz kwest bardzo pomocne są pieniądze przekazywane z budżetu miasta. W tym roku była to kwota 20 tysięcy złotych. Na taką dotację Komitet liczy również w przyszłym roku. Ponadto będzie się starał o dodatkowe fundusze na renowację nagrobków od Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków oraz z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
W tegorocznej kweście wzięło udział ponad 250 osób. Była to młodzież wraz z nauczycielami ze szkół ponadgimnazjalnych, członkowie i sympatycy Społecznego Komitetu Odnowy Cmentarza Katedralnego, władze miasta oraz radni.
W ciągu 25-letniej działalności komitetu odnowiono ponad 120 zabytkowych nagrobków.
Staszów
Rekordową kwotę zebrano podczas tegorocznej kwesty na rzecz zabytkowych nagrobków znajdujących się na starym cmentarzu w Staszowie. To prawie 4,5 tysiąca złotych, podczas gdy w ubiegłym roku była to suma ok. 1.700 złotych, a wcześniej zbierano kwoty rzędu 2 tysięcy.
Jak poinformował Adam Koziński, prezes Stowarzyszenia Pro Civitas, które zorganizowało kwestę, w planach na przyszły rok jest renowacja XVIII wiecznego kamiennego nagrobka Marianny Bielawskiej, która zmarła w 1773 roku mając 31 lat.
– Jej nagrobek stanowi przepiękna postać kobieca wyłaniająca się z rozpadającej się skały. Kobieta trzyma za rękę dziecko. Obiekt jest w fatalnym stanie, rozpada się i bardzo zależy nam na jego uratowaniu – stwierdził Adam Koziński.
Stowarzyszenie zwróciło się o wsparcie finansowe do firm i instytucji staszowskich. Jeżeli uda się zdobyć dodatkowe pieniądze, odnowiony zostanie jeszcze jeden nagrobek.
W tym roku, dzięki pieniądzom z kwesty oraz innym pozyskanym środkom Stowarzyszenie Pro Civitas odrestaurowało nagrobek z 1881 roku Józefa Paciorkowskiego oraz Karoliny z Radków Paciorkowskiej, zmarłej 3 lata później.
W tegorocznej kweście oprócz członków stowarzyszenia wzięli udział uczniowie wraz z nauczycielami z Zespołu Szkół im. Stanisława Staszica oraz z Liceum Ogólnokształcącego im. księdza Kardynała Wyszyńskiego w Staszowie wraz z kołem Związku Strzeleckiego.
Opatów
Opatowianie 1 listopada po raz kolejny wykazali się hojnością. Podczas kwesty prowadzonej na parafialnym cmentarzu zebrano ponad 6 tysięcy złotych. Pieniądze przeznaczone są na renowację nagrobka Jerzego Korotyńskiego, Powstańca Listopadowego.
Wojciech Gdowski, prezes Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Opatowskiej, które zorganizowało kwestę, mówi że siedem tysięcy złotych na ten cel przekazał już konserwator zabytków z Kielc. Pięć tysięcy ofiarowali potomkowie zmarłego mieszkający w Krakowie. Dzięki tym pieniądzom możliwe było rozpoczęcie prac.
– Zebraliśmy 6080 złotych, w porównaniu z tamtym rokiem jest to 20 złotych mniej. Cały kosztorys opiewa na 25-26 tysięcy złotych – informuje prezes towarzystwa.
Prace już się rozpoczęły, fachowcy zdążyli wykonać te najpilniejsze, czyli podniesienie i wyprostowanie nagrobka. W tym momencie wydano już około 12 tysięcy złotych. Teraz pozostały ostatnie szlify, czyli zadbanie o estetykę i zabezpieczenie pomnika. Jeśli z zebranych pieniędzy jeszcze coś zostanie, zaplanowano naprawę krzyża, który spadł ze starego nagrobka.
Wojciech Gdowski mówi, że towarzystwo każdego roku stara się wpisać kilka nagrobków z opatowskiego cmentarza do rejestru zabytków. Obecnie na takiej liście jest ich 34.