„O Niepodległą. Rok 1914” – to tytuł nowej wystawy, którą można oglądać w Centrum Edukacyjnym IPN „Przystanek Historia” w Kielcach. Przygotowana została w hołdzie żołnierzom I Kompanii Kadrowej, którzy dali się porwać Józefowi Piłsudskiemu i uwierzyli, że Polska po ponad 120 latach może odzyskać niepodległość.
I Kompania Kadrowa utworzona z inicjatywy Józefa Piłsudskiego w sierpniu 1914 r. dała początek Legionom Polskim. Był to pierwszy regularny oddział Wojska Polskiego od czasów powstania styczniowego.
Legiony utworzono w oparciu o oddziały Strzelca, Drużyny Strzeleckie, Polowe Drużyny Sokoła oraz inne organizacje paramilitarne działające przed I wojną światową, głównie w zaborze austriackim. Jesienią 1915 roku, w szczytowym okresie rozwoju, w Legionach Polskich służyło ponad 16 tysięcy żołnierzy – przypomina Edyta Krężołek z Przystanku Historia.
Ekspozycję otwierają fotografie przedstawiające twórcę I Kompani Kadrowej, Józefa Piłsudskiego oraz jego zastępcę Kazimierza Sosnkowskiego. Prezentowane na wystawie fotografie portretowe i zdjęcia dokumentujące życie codzienne na szlaku bojowym, pochodzą m. in. ze zbiorów Zakładu Narodowego im. Ossolińskich oraz Instytutu Józefa Piłsudskiego w Londynie. Do ich opisu wykorzystano cytaty ze wspomnień żołnierzy legionowych, pochodzące m. in. z ich dzienników i listów.
Wystawę w „Przystanku Historia” można oglądać do 15 grudnia.