Rak prostaty, czyli rak gruczołu krokowego, jest jednym z częściej rozpoznawanych nowotworów u mężczyzn. To chytry i podstępny nowotwór. Rozwija się skrycie i może ujawnić się dopiero wtedy, gdy są już przerzuty.
Tymczasem panowie niechętnie chcą wykonywać badania profilaktyczne, a co roku lekarze diagnozują go u 15 tysięcy pacjentów. Na ten temat rozmawiamy z dr n. med. Mateuszem Obarzanowskim, zastępcą kierownika Kliniki Urologii w Świętokrzyskim Centrum Onkologii.
– Panie doktorze dlaczego panowie tak niechętnie się badają w kierunku prostaty?
– Wstydzą się i boją. Badanie jest krępujące, czasami pacjenci przekazują sobie, że też bolesne. W Polsce 30% nowych przypadków raka gruczołu krokowego jest za późno. Za późno, czyli gdy my rozpoznając raka prostaty musimy przekazać pacjentowi informację, że leczenie skierowanie będzie już tylko na leczenie objawów, że nie wyleczymy już choroby.
– Na czym polega to badanie?
– Do wstępnej diagnostyki nowotworu prostaty potrzebne są dwa badania. Pierwsze z nich to badanie z krwi, czyli tak ja każde inne badanie – dla jednej osoby będzie bardziej, dla drugiej mniej bolesne. Jest to zwykłe pobranie krwi na marker, który się nazywa PSA. To pierwsza część postawienia naszej diagnozy. Drugie badanie, to badanie per rectum, czyli palcem przez odbytnicę. Myślę, że dla przeciętnego mężczyzn jest to badanie mało komfortowe, natomiast nie jest to badanie bolesne. Badanie trwa krótko, a podczas niego staramy się zapewnić dosyć intymną i komfortową atmosferę.
– Jakie są czynniki zachorowania na prostatę?
– To nowotwór, którego najsilniejszym czynnikiem jest wiek. Im mężczyzna starszy, tym ryzyko zachorowania na raka prostaty wzrasta. Na te chorobę częściej zapadają mężczyźni rasy białej. Ważne są też czynniki genetyczne. Jeżeli wiemy, że w rodzinie jest przynajmniej jedno zachorowanie na raka prostaty, ryzyko zachorowania wzrasta dwukrotnie. Inne to czynniki środowiskowe: zła, tłusta, dieta, palenie papierosów oraz nadużywanie alkoholu.
– Od jakiego wieku mężczyzna powinien wykonywać badania profilaktyczne?
– Panowie, którzy nie mają obciążenia genetycznego takie badanie powinni wykonywać od 45 roku życia raz w roku. Ten czas wystarczy, by wykryć go we wczesnym stadium, ponieważ rak prostaty jest nowotworem rozwijającym się bardzo powoli. Bardzo długo, nawet kilka lat, także nie daje konkretnego objawu.
– Czy łatwo jest zdiagnozować tę chorobę?
– Do postawienia diagnozy wymagane jest jedno badanie, które nazywa się biopsja prostaty. Polega ono na pobraniu materiału z prostaty, które poddane jest mikroskopowej ocenie (rozpoznanie histopatologiczne). Na tej podstawie rozpoznajemy lub wykluczamy raka gruczołu krokowego.
– Leczenie zależy przede wszystkim od stopnia zaawansowania raka prostaty.
– Tak. Jeżeli uda nam się zdiagnozować pacjenta, u którego ta choroba jest ograniczona tylko do gruczołu krokowego, wówczas takiego chorego możemy wyleczyć całkowicie. Możemy mu zaproponować nawet nie jedną, a kilka metod leczenia.