Dziś w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej im. Witolda Gombrowicza w Kielcach w samo południe odbędzie się otwarcie wystawy pt. „Krajobraz w obiektywie kieleckich mistrzów”. Na ekspozycje złożą się prace znanych mistrzów fotografii związanych z Regionem: Pawła Pierścińskiego, Andrzeja Borysa, Janusza Buczkowskiego, Jana Siudowskiego, Henryka Pieczula, Jana Spałwana, Jana Siudowskiego, Tadeusza Jakubika i Franciszka Gładysza.
Od początku swojego istnienia fotografia opisuje świat, ludzi, zdarzenia, utrwalając i pokazując naszą rzeczywistość, teraźniejszość, bliskie i dalsze otoczenie. Dzieje się tak już od XIX wieku. Pierwsze zdjęcie to rok 1826 lub 1827, minęło więc już 190 lat od momentu powstania pierwszej fotografii. Autorem zdjęcia był francuski wynalazca Joseph-Nicéphore Niépce. Fotografię zatytułowano „Widok z okna w Le Gras”, a przedstawia ona budynek gospodarski i pola, które rozciągały się za oknem pracowni Niépca. Można więc powiedzieć, że od samego początku fotografia związana była z krajobrazem. Od kilku pokoleń fotografowie wędrują poszukując ciekawych miejsc, nieodkrytych zakątków, fotografują utrwalając i dokumentując zmieniający się obraz otoczenia. W Polsce za czasów rozbiorów fotografowanie krajobrazu uważane było za czyn patriotyczny i właśnie w tamtym czasie pojawiło się określenie fotografia krajoznawcza.
Na początku XX wieku tworzył Jan Bułhak, nazwany później ojcem fotografii polskiej. Inspirował się malarstwem Ferdynanda Ruszczyca, pejzażysty i pod jego wpływem zaczął wykonywać fotografie malarskie. Polegały one na wykorzystaniu kontrastów i gry światła i cienia. Był twórcą impresjonizmu fotograficznego. W Polsce był przedstawicielem piktorializmu, czyli nurtu polegającego na indywidualnej ingerencji artysty w każdą wykonaną przezeń odbitkę, na zerwaniu z mechanicznym procesem pozytywowym. Piktorializm był pierwszym krokiem do uznania fotografii jako dziedziny sztuk pięknych. Jednocześnie Jan Bułhak tworzył fotografię ojczystą , jak sam ja nazywał, a twórców takich malarskich fotografii – fotografikami. W ten sposób Bułhak łączył patriotyczne funkcje XIX–wiecznej fotografii z postulatami estetycznymi.
Innym bardzo znanym fotografikiem, który zasłużył się w fotografii pejzażowej był Edward Hartwig. Fotografował nastrojowo i tajemniczo, wykorzystując na przykład ranne mgły. Jego fotografie przypominały pejzaże malowane przez impresjonistów.. Był przy tym zwolennikiem fotografii ojczystej.
Te dwie postaci: Bułhak i Hartwig wpłynęły na powstanie i działalność fotografików, którzy stworzyli Kielecką Szkołę Krajobrazu. Byli to: Paweł Pierściński, Janusz Buczkowsk i Jerzy Kamoda, Tadeusz Jakubik, Jan Spałwan i Wacław Cisłowski. Do tej grupy dołączyli inni znakomici mistrzowie fotografii, m.in. Franciszek Gładysz, Romuald Janion, Stanisław Lipka, Adam Karczewski, Andrzej Pęczalski, Jerzy Piątek oraz wielu innych.
Kielecka Szkoła Krajobrazu to nazwa kierunku estetycznego w fotografii oraz nazwa grupy fotografików, którzy stworzyli oryginalny i rozpoznawalny styl w fotografowaniu pejzaży Kielecczyzny. W 1955 roku powołano kielecki oddział Polskiego Towarzystwa Fotograficznego, które ulegajac różnym przemianom, w latach 1961–1982 miało osobowość prawną jako Świętokrzyskie Towarzystwo Fotograficzne. Członkowie ŚTF stworzyli Kielecką Szkołę Krajobrazu, jako kierunek artystyczny utrwalający obraz naszego regionu. Na ogół jest to fotografia czarno-biała. Cechy charakterystyczne to brak nieba, szerokie spojrzenie na krajobraz, perspektywa i panorama, rejestracja pionów i poziomów, geometryzacja zagonów, miedz i pól. Często krajobrazy przedstawione są z lotu ptaka. Paweł Pierściński nazwał to zjawisko matematyczno-geometryczną wizją polskiego krajobrazu rolniczego. Przyrównywano tradycyjny, ludowy pasiak świętokrzyski do kształtu zagonów chłopskich pól widzianych z góry. Te polne pasiaki były charakterystyczne dla rolnictwa drugiej połowy XX wieku.
Region świętokrzyski, który pojawiał się na niezliczonych obrazach kieleckich fotografików – to nie tylko matematyczno-geometryczna forma estetyczna Kieleckiej Szkoły Krajobrazu. To również obrazy lasów, puszczy jodłowej, przyroda pól i lasów widziana z bliska.
Na wystawie zaprezentowane zostaną fotografie należące do zbiorów Biblioteki. Są one autorstwa ośmiu fotografików pochodzących z naszego Regionu – mistrzów obiektywu: Pawła Pierścińskiego, Andrzeja Borysa, Jana Siudowskiego, Tadeusza Jakubika, Jana Spałwana, Franciszka Gładysza, Henryka Pieczuli i Janusza Buczkowskiego.
Autorzy przedstawionych fotografii są znanymi w naszym Regionie twórcami. Należy do nich niedawno zmarły Paweł Pierściński, wybitny fotograf, publicysta, krytyk i teoretyk sztuki fotograficznej, działacz społeczny i organizator ruchu fotograficznego w Polsce. Inną znaną postacią jest Janusz Buczkowski zdobywca wielu nagród ogólnopolskich i międzynarodowych z dziedziny fotografii, autor wielu książek i albumów, Andrzej Borys – obecny prezes Okręgu Świętokrzyskiego Związku Polskich Artystów Fotografików, pomysłodawca i organizator wielu działań i plenerów artystycznych oraz wystaw o zasięgu ogólnopolskim i międzynarodowym. Dzięki zdjęciom Henryka Pieczula odtworzone zostało budownictwo ludowe w Tokarni, a umiejętnościom Franciszka Gładysza znamy prawdę m.in. o pacyfikacji Michniowa, gdy skopiował niemiecki film nakręcony przez Niemców, a jego umiejętności posłużyły do uratowania wielu osób w czasie wojny. Jan Siudowski, pierwszy, który otrzymał legitymację ZPAF w Kielcach, niezwykle utalentowany fotografik, którego prof. Władysław Szafer nazwał najlepszym fotografem wnętrza lasów w Polsce, Tadeusz Jakubik – pionier fotografii barwnej w regionie świętokrzyskim oraz Jan Spałwan zamiłowany przyrodnik i pszczelarz, fotografujący także świat najbliższego otoczenia człowieka.
Kolekcja zebrana przez Bibliotekę nie należy do najbogatszych, bowiem liczba równie wybitnych postaci zajmujących się świętokrzyska fotografią jest znacznie większa, a każdy z twórców ma imponujący dorobek. Obecnie fotografia krajoznawcza, szczególnie czarno-biała wykonywana tradycyjną techniką fotograficzną, staje się coraz bardziej popularna, z czasem być może, będą odkrywane dla szerszej publiczności nowe obrazy przedstawiające dawne oblicze świętokrzyskiej ziemi, wydobyte z archiwów fotografików i ich rodzin.
Wystawa organizowana jest w ramach 25. Europejskich Dni Dziedzictwa 2017 Krajobraz dziedzictwa – dziedzictwo krajobrazu. Będzie ją można oglądać od września do listopada 2017 r.
Także dziś, lecz o godz. 18.00. w „Galerii M” Ośrodka Kultury “Ziemowit” przy ul. Mieszka I 79 odbędzie się na wernisaż wystawy fotografii Augustyna M. Kwasowskiego “Wspomnienie wakacji”.