Dwa groby niszowe sprzed ponad 4 tysięcy lat odkryli archeolodzy w Książnicach, koło Pacanowa. Nazwa pochówków pochodzi od metody układania ciał w niszach o płaskim dnie i owalnym stropie, do których prowadził pionowy szyb.

Czytaj również

W nocy możliwe burze z opadami deszczu [PROGNOZA POGODY]

Alert burzowy dla regionu. Służby w gotowości

2025-07-26

Połowa świętokrzyskich przedsiębiorców skorzystała już z wakacji składkowych w ZUS

2025-07-26

– Są to pochówki dorosłej kobiety oraz dziecka w wieku między 8, a 11 rokiem życia. Należą one do tzw. kultury ceramiki sznurowej, co potwierdza wyposażenie grobów – mówi Stanisław Wilk, który prowadzi badania w Książnicach.

Autor: Stanisław Wilk / Grób dziecięcy kultury ceramiki sznurowej odkryty w Książnicach

W grobie dziecięcym znaleziono ceramiczny pucharek, zdobiony poziomymi odciskami sznura. Natomiast w grobie kobiecym znajdowały się ozdoby z drutu miedzianego, które prawdopodobnie służyły do ozdoby skroni lub wplatania we włosy. Znaleziono też zawieszkę z kości, która mogła być elementem naszyjnika.

Ślady osad kultury ceramiki sznurowej należą do rzadkości. Naukowcy podejrzewają, że ta ludność przywędrowała na ziemie polskie z południowo-wschodniej Europy i prowadziła koczowniczy tryb życia.

To kolejne takie znalezisko na niewielkim wzniesieniu w Książnicach. Badania w tym miejscu trwają od kilkunastu lat. W tym czasie odkryto tam kilkadziesiąt grobów, pochodzących z różnych okresów i kultur. Najstarsze znalezione pochówki pochodzą sprzed ok. 6 tysięcy lat i należą do kultury lubelsko- wołyńskiej.

– Na ich podstawie widać początki podziałów społecznych – dodaje Stanisław Wilk.

Część pradawnego cmentarza należała do elity i są w niej groby ze zdecydowanie bogatszym wyposażeniem. To pierwszy ślad w pradziejach południowo- wschodniej Polski, wskazujący na początki stratyfikacji społecznej. Wcześniej wszystkie groby były wyposażane podobnie.

– Ciekawe są też znaleziska z odkrytych w Książnicach grobów z wczesnej epoki brązu – dodaje Stanisław Wilk.

Znaleziono w nich m.in. paciorki fajansowe oraz szkielet mężczyzny z zachowanym do dziś diademem, wykonanym z paciorków wyciętych z muszli słodkowodnej.

Stanowisko archeologiczne w Książnicach koło Pacanowa obejmuje obszar ok. 3 hektarów. Jest to element tzw. Garbu Pińczowskiego, charakteryzującego się żyznymi glebami lessowymi. Takie tereny były chętnie zasiedlane przez ludność epoki kamienia i brązu. Badania w tym miejscu będą kontynuowane.