15 lat ma tradycja spotkań z kulturą żydowską w Chmielniku. W tym roku Festiwal Dni Kultur przybrał jednak formę wyjątkową. W sobotę przy dawnej synagodze odtworzono sztetl, czyli miasteczko, w którym przed wojną obok siebie żyli Polacy i Żydzi. Można było spotkać żydowskich nosiwodów, kominiarzy, a dzieci uczestniczyły w popularnych przed wojną zabawach – na przykład grze w klasy.
Jak mówi Agnieszka Dziarmaga, kierownik Ośrodka Edukacyjno-Muzealnego „Świętokrzyski Sztetl” w Chmielniku – taka forma pokazania przeszłości miasta ma zainteresować osoby, które do tej pory nie miały kontaktu z historią i kulturą żydowską. Celem było również pokazanie bogactwa wielokulturowości przedwojennej Polski. Stąd pomysł na „Szalom na Wspólnej”, bo taką nazwę otrzymały w tym roku sobotnie uroczystości.
Mimo, że w prezentacji przeszkadzał nieco deszcz, dawną synagogę odwiedziło bardzo dużo osób. Również spoza Polski. Wśród nich byli Philippe i Zofia Son – francusko-polskie małżeństwo mieszkające niedaleko Paryża.
– Odwiedziliśmy rodzinę w Ostrowcu Świętokrzyskim i dowiedzieliśmy się o festiwalu. Cieszymy się, że przyjechaliśmy do Chmielnika. Można się tutaj dowiedzieć wielu rzeczy o historii i kulturze Żydów – mówili.
Festiwal rozpoczęła projekcja filmu na podstawie powieści Amosa Oza, kultowego pisarza żydowskiego. „Opowieść o miłości i mroku” jest reżyserskim debiutem znanej aktorki Natalie Portman. Odbywały się również koncerty muzyki żydowskiej oraz spektakle teatralne.
Dużym zainteresowaniem cieszyła się ekspozycja Muzeum Żydów Polskich POLIN w Warszawie. Jak mówi Szymon Gotowski pracownik muzeum – do Chmielnika przyjechała część eksponatów warszawskiej placówki. Poza tym edukatorzy opowiadali o historii i zwyczajach Żydów.
– Opowiadamy o tysiącletniej historii Żydów w Polsce i Chmielniku. Mamy mapę miasta, gdzie zaznaczone są miejsca mające znaczenie dla tej historii. Dużo mówimy o zwyczajach, zarówno z perspektywy świąt, ale też języka. Opowiadamy o hebrajskim, jidysz. Rozdajemy alfabety, piszemy imiona – informuje Szymon Gotowski.
Festiwal Dni Kultur potrwa do niedzieli, która w programie wydarzenia jest dniem poświęconym kulturze polskiej. W programie między innymi przemarsz Młodzieżowej Orkiestry Dętej oraz występy mażoretek.