Migotanie przedsionków to najczęstsze zaburzenie rytmu serca. W Polsce na tę chorobę cierpi ponad pół miliona osób. Migotanie przedsionków jest bardzo groźne, ponieważ może doprowadzić do udaru niedokrwiennego mózgu, który może zakończyć się niepełnosprawnością lub śmiercią. Jakie są przyczyny migotania przedsionków? Jakie objawy mogą mu towarzyszyć? Na czym polega leczenie? O tym rozmawiamy z profesor Beatą Wożakowską – Kapłon, kierownikiem I Kliniki Kardiologii i Elektroterapii w Świętokrzyskim Centrum Kardiologii Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Kielcach.
– Kiedy można mówić o migotaniu przedsionków?
Jest to całkowicie nieregularna czynność przedsionków serca, a przez to i komór, ponieważ bodźce elektryczne biegną z przedsionków do komór. Ta nieregularna czynność trwa 30 sekund i więcej.
– Czy znane są przyczyny tej choroby?
Tak. U podłoża wystąpienia tej arytmii leży pewna niespójność elektryczna miocytów przedsionka, która ma miejsce wtedy, kiedy to niejednorodne podłoże powstaje przy włóknieniu serca, przy dłużej trwających takich chorobach, jak nadciśnienie tętnicze, wady serca, choroba niedokrwienna serca (wieńcowa). Tych przyczyn jest wiele, ale taką regułą jest postępujące ryzyko zachorowania na migotanie przedsionków w miarę starzenia się organizmu. Częstość zachorowania rośnie wraz z wiekiem, dlatego ta arytmia nazywana jest arytmią dziadków. U osób 30 – 40 letnich niecały procent choruje na migotanie przedsionków, ale już u 80 letnich osób, ta częstość zwiększa się powyżej 10%.
– Jak pacjent może odczuć migotanie przedsionków?
Część osób (około 30% pacjentów) o tym, że ma arytmię nawet nie wie. Mówimy wówczas o tzw. niemym migotaniu przedsionków. Z kolei u niektórych objawy są tak wyraźne, że dokładnie są w stanie określić godzinę, a nawet minutę, w którym pojawiła się arytmia. Polega to na szybkim, niemiarowym uderzaniu serca, również niemiarowym pulsie. Także uczucie kołatania serca może być jednym z objawów migotania przedsionków.
– Na czym polega leczenie migotania przedsionków?
Postępowanie u pacjenta z migotaniem przedsionków należy podzielić na dwa elementy. Pierwszy związany jest z leczeniem samej arytmii. Tu w grę wchodzi zarówno leczenie farmakologiczne, jak i leczeni inwazyjne, czyli ablacja podłoża migotania przedsionków. Ablacja polega na celowym uszkodzeniu serca w miejscu, za pomocą prądu, które powoduje arytmię. Natomiast druga grupa powstępowania, to zapobieganie powikłaniom migotania przedsionków, tzn. leczenie przeciwkrzepliwe.
– Skutki migotania przedsionków mogą być bardzo groźne nie tylko dla zdrowia, ale i życia chorego.
Tak. Migotanie jest przyczyną 20-30% udarów niedokrwiennych – obecność migotania zwiększa ryzyko udaru średnio pięciokrotnie. W ciągu godziny 2-3 pacjentów doznaje takiego udaru; 60% z nich umrze w ciągu roku. Inne konsekwencje migotania to zwiększenie ryzyka zawału, niewydolności serca, zaburzeń poznawczych. Rozpoznanie u pacjenta migotania przedsionków jest bardzo ważne, gdyż wczesne zastosowanie leku zmniejszającego krzepliwość krwi może uchronić go przed udarem niedokrwiennym mózgu.