M10D 215,072 MHz Zadzwoń do studia 41 200 20 20 
Rak szyjki macicy jest przyczyną śmierci pięciu kobiet dziennie w Polsce. Zajmujemy pierwsze niechlubne miejsce w Europie pod względem liczby zachorowań na raka szyjki macicy. Chociaż rak szyjki macicy w początkowym stadium jest prawie całkowicie uleczalny, to umieralność z powodu tego raka jest wciąż wysoka. O przyczynach zachorowania na RSM, objawach tej choroby i metodach leczenia rozmawiamy z dr n. med. Leszkiem Smorągiem, onkologiem ginekologiem ze Świętokrzyskiego Centrum Onkologii.
– Niestety większość kobiet nie dba o swoje zdrowie. Nie wykonują badań profilaktycznych. A w konsekwencji do lekarza zgłaszają się w późnym stadium choroby.
Niestety. Zgłaszalność na badania cytologiczne jest wciąż bardzo niska. Pomimo wielu wysiłków ze strony chociażby ŚCO są pacjentki, które stale nie zgłaszają się na badanie. Kiedyś do pań wysyłaliśmy imienne zaproszenia, ale program trwający 10 lat skończył się z końcem grudnia 2015 roku. I już widać tego efekty. W 2016 roku zgłosiło się do nas zdecydowanie mniej pacjentek, niż jeszcze kilka miesięcy wcześniej.
– Jak często powinnyśmy wykonywać cytologię?
Wykonywanie badania cytologicznego raz na trzy lata zabezpiecza kobietę przed tym, że nie umrze z powodu raka szyjki macicy. Nawet jeżeli podczas cytologii wyjdą niepokojące zmiany nowotworowe, wówczas jesteśmy w stanie pacjentce pomóc i ją wyleczyć.
– Przed zachorowaniem na raka szyjki macicy może ustrzec szczepionka przeciw wirusowi HPV. W Kielcach jest ona dla nastolatek bezpłatna.
Tu należy pochwalić samorząd Kielc, ponieważ szczepionka jest w tej chwili jedyną znaną, poza wstrzemięźliwością płciową, metodą profilaktyki pierwotnej. W Kielcach bezpłatna szczepionka przeciw wirusowi brodawczaka ludzkiego przysługuje dziewczętom 12. i 13. letnim.
– Co jest przyczyną występowania raka szyjki macicy?
To zakażenie wirusowe wirusem HPV typu wysokogennego, czyli jest to choroba przenoszona drogą płciową. Im później dziewczyna zacznie współżycie płciowe tym lepiej, ponieważ u młodych dziewcząt bariera immunologiczna jest jeszcze nie wykształcona.
Stąd nastolatki są bardziej narażone na to, że w czasie kontaktu seksualnego dojdzie do zakażenia. Zakażenie wirusem HPV jest z kolei najczęstszą chorobą przenoszoną drogą płciową. Statystyki podają, że około 80% dorosłych osób miało kontakt z wirusem HPV. Jednak problem polega nie w samej infekcji, ale w tym, ze u niektórej części pacjentek przechodzi ona w formę przetrwałą, która w komórkach daje zmiany o charakterze przednowotworowym po około 10 latach od rozpoczęcia współżycia płciowego.
Czynnikiem zwiększającym ryzyko zakażenia jest nie tylko wczesne rozpoczęcie życia seksualnego, ale także częsta zmiana partnerów seksualnych. W grupie zwiększonego ryzyka znajdują się kobiety po licznych porodach, stosujące doustną antykoncepcję hormonalną oraz palące papierosy.
– Jakie są objawy tej choroby?
W początkowym stadium rak szyjki macicy nie powoduje żadnych objawów, co niestety nie zmusza kobiet do natychmiastowej wizyty u ginekologa. Jednym z pierwszych objawów raka szyjki macicy w późniejszym stadium jest krwawienie: krwawienie międzymiesiączkowe, po stosunku, czy badaniu ginekologicznym, krwawienie po menopauzie. Mogą również pojawić się krwiste upławy o nieprzyjemnym zapachu. W zaawansowanym stadium, gdy nastąpił już znaczny rozrost guza, mogą pojawić się bóle w dole brzucha oraz okolicy lędźwiowo – krzyżowej. Mogą pojawić się również obrzęki nóg i trudności przy oddawaniu moczu.
– Na czym polega leczenie raka szyjki macicy?
Leczenie jest uzależnione od stopnia zaawansowania choroby, ogólnego stanu pacjentki oraz jej wieku. W początkowym stadium choroby stosowane jest chirurgiczne usuniecie stożka szyjki macicy. W późniejszych stadiach stosowana jest histerektomia całkowita lub częściowa, również chirurgiczne usunięcie chorych obszarów. Histerektomia radykalna polega na całkowitym usunięciu macicy, górnej części pochwy oraz przyległych węzłów chłonnych. Natomiast rak szyjki macicy w późnym stadium zaawansowania leczony jest radioterapią lub chemioterapią. We wszystkich przypadkach może być stosowane leczenie skojarzone, czyli chirurgiczne z radioterapią lub chemioterapią oraz chemioterapia z radioterapią.
Ja jeszcze raz przypomnę, że rak szyjki macicy wykryty w początkowym stadium, czyli stadium przedinwazyjnym, jest prawie całkowicie wyleczalny. Na tym etapie jest bezobjawowy, a o jego wykryciu decydują systematyczne, profilaktyczne badania cytologiczne. Natomiast leczenie raka szyjki macicy podjęte w chwili gdy nowotwór jest już w stadium II, daje tylko 50% szansy na powodzenie terapii, a w rezultacie na przeżycie. Szanse te maleją, im w wyższym stadium zaawansowania jest nowotwór.
