Dzisiaj Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej. 13 kwietnia ma związek z rocznicą opublikowania przez Niemców oficjalnego komunikatu o odkryciu masowych grobów polskich oficerów w Lesie Katyńskim. Taką wiadomość przekazało berlińskie radio w 1943 roku.

Przedstawiamy sylwetki oficerów z Kielecczyzny, którzy zostali ofiarami zbrodni katyńskiej.

Leonard Skierski

Urodził się 1866 w Stopnicy. Był generałem-majorem armii rosyjskiej i generałem dywizji Wojska Polskiego. Uczył się w gimnazjum męskim w Kielcach. Wstąpił ochotniczo do wojska, ukończył szkołę artylerii w Petersburgu. W 1906 awansował na pułkownika artylerii, w 1915 na generała, był szefem sztabu XXI Korpusu Armijnego. Po wybuchu rewolucji zorganizował Stowarzyszenie Żołnierzy Polaków, z zamiarem tworzenia IV Korpusu Polskiego w Rosji. Był aresztowany przez bolszewików, ale udało mu się zbiec na Ukrainę. W 1919 został dowódcą 7 Dywizji Piechoty. Walczył w wojnie polsko-rosyjskiej.

W 1922 został generałem dywizji. W 1926 opowiedział się po stronie Józefa Piłsudskiego. Był dowódcą kilku dywizji piechoty i inspektorem armii. Od 1931 został przeniesiony w stan spoczynku. Osiadł w Warszawie. Działał w stowarzyszeniach Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w Polsce. W 1936 został wybrany przewodniczącym Synodu Kościoła. We wrześniu 1939 przebywał z żoną Natalią u generała Stanisława Sołłohuba-Dowoyno w majątku Ziołowo w powiecie kobryńskim. 20 września gen. Sołłohub-Dowoyno został zastrzelony przez funkcjonariusza NKWD na oczach swej rodziny, a gen. Skierskiego aresztowano, nie pozwalając mu zabrać nawet płaszcza, po czym osadzono go w więzieniu NKWD w Kobryniu. 15 października 1939 przewieziono go do obozu w Starobielsku, a następnie w 1940 zamordowano w siedzibie NKWD w Charkowie.

Generał Leonard Skierski był najprawdopodobniej najstarszym polskim jeńcem zamordowanym w ramach zbrodni katyńskiej.

Eugeniusz Budzyński

Lekarz balneolog, neurolog, internista i major Wojska Polskiego. Urodził się w 1893 w Rosji. Był absolwentem kieleckiego gimnazjum, absolwentem medycyny Uniwersytetu w Dorpacie i doktorem medycyny Uniwersytetu Warszawskiego. Od 1924 był naczelnym lekarzem uzdrowiskowym w Busku Zdroju. W 1929 opodal sanatorium Marconi, dr Budzyński z zoną wybudowali pensjonat „Sanato”. Po wybuchu II wojny światowej zmobilizowany, zgłosił się do jednostki w Tarnowie. Awansowany do stopnia majora, został komendantem szpitala polowego. Pod Lwowem dostał się do niewoli sowieckiej, przewieziony do obozu w Kozielsku. Został zamordowany w Katyniu.

Irena Budzyńska w czasie okupacji prowadziła pensjonat, jednocześnie angażując się w prace podziemia niepodległościowego.

Władysław Leydo

Urodził w 1899 w Zawadach koło Łomży. Był uczniem gimnazjum w Łomży. W 1918 rozpoczął studia na Uniwersytecie Warszawskim na Wydziale Lekarskim. Walczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Był ciężko ranny pod Małkinią. W 1924 rozpoczął praktykę lekarską w Szpitalu św. Aleksandra przy ul. Tadeusza Kościuszki w Kielcach. Był lekarzem chorób wewnętrznych, specjalistą chorób płuc.

Władysław Leydo był powszechnie szanowanym człowiekiem i cenionym lekarzem, społecznikiem. Przewodniczył Związkowi Inwalidów Wojennych, sam będąc inwalidą. W 1939 jako ppor. rezerwy został zmobilizowany i udał się w okolice Lwowa z rozkazem organizacji szpitala polowego. Dostał się do niewoli sowieckiej wraz z innymi żołnierzami przebywającymi na zagarniętym obszarze. Przebywał w obozie w Kozielsku.

Jego szczątki odkryte zostały już podczas pierwszej niemieckiej ekshumacji z przedstawicielami Polskiego Czerwonego Krzyża w 1943 w lesie katyńskim. Rodzina dowiedziała się o tym z niemieckich gazet, które publikowały nazwiska pomordowanych.

Józef Długosz

Urodził się w 1914 Jędrzejowie, był podporucznikiem, pilotem w 1 Pułku Lotniczym w Małaszewiczach. W 1933 wstąpił do wojska, ukończył Szkołę Podchorążych Piechoty. W 1938 ukończył kurs obserwatorów w Wyższej Szkole Lotniczej w Dęblinie. Służył w eskadrze bombowej. Zestrzelony 17 września 1939, dostał się do niewoli sowieckiej. Trafił do obozu NKWD w Kozielsku. Zamordowany w lesie katyńskim. Jego szczątki odkryto podczas pierwszej ekshumacji wiosną 1943.

Bolesław Łącki

Urodził się w 1910 w Janinie koło Kołaczkowic w województwie kieleckim. Był porucznikiem, dowódcą baterii w 2 Pułku Artylerii Lekkiej Legionów w Kielcach, wielokrotnym zwycięzcą wyścigów konnych i zawodów hippicznych. Od 1938 wykładowca w Szkole Podchorążych Rezerwy we Włodzimierzu Wołyńskim. W 1939 dostał się do niewoli, osadzony w obozie w Kozielsku. Zamordowany w Katyniu. Jego szczątki odnaleziono i rozpoznano po pamiątkach rodzinnych podczas ekshumacji w 1943.

Edward Bujalski

Urodził się w 1900 w Adamowie Lubelskim, od 1922 był policjantem, służył m.in. na posterunkach w województwie poleskim, potem w Bielinach, a od 1935 w Białogonie. Ewakuowany na wschód z innymi policjantami został wzięty do niewoli sowieckiej i osadzony w obozie w Ostaszkowie. Został zamordowany w siedzibie NKWD w Twerze i pochowany w Ostaszkowie.

Jan Kawka

Urodził się w 1899, w gminie Kromołów. Był policjantem – rachmistrzem komendy wojewódzkiej policji w Kielcach i komendy powiatowej w Opatowie. Został ewakuowany na wschód razem z innymi policjantami z Opatowa. Internowany w Łucku. Osadzony w obozie NKWD w Ostaszkowie, zamordowany w Twerze i pochowany w Ostaszkowie.

Wojciech Matałowski

Urodził się w 1885 w Kielcach, był starszym posterunkowym w komendzie powiatowej policji w Kielcach. W 1908 aresztowany był przez władze carskie i oskarżony o przynależność do PPS. Osadzony został w więzieniu w Kielcach na Zamkowej. Brał udział w rozbrajaniu żołnierzy niemieckich w 1918 w Kielcach. Do policji wstąpił w 1920. W 1939 ewakuowany na wschód. Został internowany i osadzony w obozie w Ostaszkowie. Zamordowany w marcu/kwietniu w siedzibie NKWD w Kalininie. Pochowany został w Ostaszkowie.

Edward Lulko

Urodził się w 1912 w Hajnówce. Był nauczycielem, absolwentem Seminarium Nauczycielskiego w Kielcach, podporucznikiem kawalerii, rezerwistą. Nauczyciel w Kielcach, później dyrektor szkoły w Bolminie. Sportowiec, instruktor narciarski i kierownik chóru. W 1939 dostał powołanie do wojska do 10 Pułku Strzelców Konnych w Łańcucie. Po 17 września dostał się do niewoli i został osadzony w obozie w Starobielsku. Zamordowany w siedzibie NKWD w Starobielsku i pochowany w Piatichatkach.

Bolesław Toporski

Urodził się w 1902 w Kielcach. Był urzędnikiem w Zarządzie Miasta w Kielcach. Uczeń gimnazjum J. Śniadeckiego, harcerz. W 1920 wstąpił ochotniczo do wojska, walczył z bolszewikami pod Ossowem i Lwowem. Gimnazjum ukończył w 1924. Służył rok w 4. PPLeg. Mianowany do stopnia podporucznika rezerwy. Od 1927 pracował w referacie wojskowym zarządu miasta w Kielcach. W 1939 trafił do niewoli sowieckiej i osadzony został w obozie NKWD w Kozielsku. Zamordowany i pochowany w lesie katyńskim. Jego szczątki zostały zidentyfikowane podczas zbiorowej ekshumacji w 1943 r.