Ciąża, to szczególny czas i dla przyszłej mamy i dla dziecka, które nosi pod sercem. Przez 9 miesięcy w organizmie kobiety zachodzi wiele zmian. To też wytężony czas wzrostu dziecka. Jak przebiega ciąża? Na te i inne pytania odpowie dr n. med. Andrzej Witczak, ginekolog, kierownik oddziału położniczo – ginekologicznego w Świętokrzyskim Centrum Matki i Noworodka.
– Od kiedy liczona jest ciąża?
Ciążę możemy liczyć według dwóch metod. Pierwsza z nich to metoda tradycyjne, kiedy liczymy od pierwszego dnia ostatniej miesiączki. Dlatego kobiety, które chcą mieć potomstwo namawiam do zapisywania sobie miesiączek. Natomiast druga metoda polega na leczenie od daty zapłodnienia. To metoda bardziej dokładna. Jednak trudniejsza do zastosowania przez kobietę, ponieważ musiałaby wiedzieć, kiedy doszło do zapłodnienia. To można na sto procent wiedzieć, tylko w przypadku sztucznego zapłodnienia.
– Po jakim czasie od zapłodnienia kobieta może się zorientować, że jest w ciąży?
To zależy od kobiety. Pamiętajmy, że komórka jajowa po uwolnieniu biegnie jajowodem. Tam spotyka gametę męską, łączy się z nią i powstaje zygota. Zygota jest jedną komórką, ale kombinacja 46 chromosomów powoduje, że zaplanowane jest całe życie poczętego dziecka. Jego wzrost, kolor oczu, włosów, zakodowane są już cechy psychicznego tego małego człowieka, chociażby jego wrażliwość.
– Ile trwa prawidłowa ciąża?
Donoszona trwa 40 tygodni i jest podzielona na trzy trymestry, czyli 280 dni. Jednak zawsze mówimy około 280 dni, plus minus dwa tygodnie. Ciążę liczymy od pierwszego dnia ostatniej miesiączki, ale owulacja nie musi właśnie wtedy wystąpić.
– Kiedy doszło do zapłodnienia w łonie matki powstaje nowe życie. Co się dzieje z dzieckiem przez pierwsze miesiące?
W pierwszym miesiącu zmiany odczuwa przede wszystkim przyszła mama. Często jest ospała, zmęczona, miewa nudności i bóle głowy oraz jest wrażliwsza na zapachy. Jednak u każdej kobiety jest inaczej. Niektóre z nich będąc już w trzecim miesiącu ciąży nie wiedzą, że spodziewają się dziecka. Natomiast dziecko, w pierwszych tygodniach nazywane embrionem, składa się z trzech warstw komórkowych.
Pierwsza z nich zewnętrzna, zwana ektodermą, będzie tworzyła kiedyś skórę, oczy i układ nerwowy. Warstwa środkowa, mezoderma, będzie odpowiedzialna za serce, nerki, narządy płciowe, mięśnie i kości. Natomiast warstwa wewnętrzna, zwana endodermą, będzie tworzyła płuca, wątrobę i układ pokarmowy. Czyli już w czwartym tygodniu powstają zawiązki tych organów i tkanek. Proszę tylko pamiętać, że zawiązki to nie to samo, co w pełni wykształcone organy i tkanki. Dopiero w kolejnych tygodniach ciąży dojrzewają.
– W którym tygodniu, miesiącu przyszła mama może odczuć pierwsze ruchy dziecka?
Kobieta, która spodziewa się pierwszego dziecka (czyli pierworódka) pierwsze ruchy dziecka powinna odczuwać około 21 – 22 tygodnia. Natomiast panie, dla których jest to już kolejna ciąża, ruchy dziecka odczuwa wcześniej, ponieważ wie, jak je obserwować. I w tym przypadku to około 18 tygodnia ciąży. Pacjentki bardzo często pytają mnie też, kiedy serce ich dziecka zacznie bić. To się dzieje zazwyczaj już w piątym tygodniu ciąży. I swoim pacjentkom zawsze także powtarzam, że najważniejsza w prawidłowym przebiegu ciąży jest jej systematyczne kontrola lekarska.