Mimo niepozornych rozmiarów nerki spełniają bardzo ważną funkcję. Działają jak filtr, który oczyszcza krew z toksyn. Gdy chorują nerki, choruje cały organizm. Dlatego niewydolność nerek, to choroba bardzo niebezpieczna dla życia i zdrowia każdego człowieka. Na temat tego schorzenia rozmawiamy z dr n. med. Krzysztofem Bidasem, nefrologiem, zastępcą dyrektora Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Kielcach.
– Jak wiele osób w Polsce choruje na niewydolność nerek?
Niewydolność nerek, to ostatni z pięciu etapów przewlekłej choroby nerek. W kraju na tę chorobę cierpi około 4 milionów osób. Natomiast chorych cierpiących na schyłkową niewydolność nerek i którzy się dializują jest ponad 20 tysięcy. Wiele osób nawet nie zdaje sobie sprawy, że jest chorych, a część także lekceważy objawy choroby, nie zdaje sobie sprawy, że jest w grupie ryzyka.
– Jakie są przyczyny występowania tej choroby?
Wysterują dwie grupy przyczyn: pierwotna i wtórna. Do tej pierwszej zaliczamy przewlekłe kłębuszkowe zapalenie nerek, uszkodzenie miąższu nerek oraz wady wrodzone typu torbielowatość nerek. Natomiast do przyczyn wtórnych zaliczyć należy nadciśnienie tętnicze oraz cukrzyca typu II. Niestety, większość w nas wraz z wiekiem zachoruje na nadciśnienie tętnicze, więc będzie w grupie osób, które są bardziej narażone na niewydolność nerek.
– Jak i czy w ogóle można zapobiec niewydolności nerek?
Najskuteczniejszym sposobem jest profilaktyka. Na podstawie wykonania podstawowych badań, czyli badania mocznika kreatyniny z krwi i badania ogólne moczu można pacjenta zdiagnozować i gdy zajdzie potrzeba, zacząć leczyć. Wystarczy, że takie badanie wykonamy raz do roku.
– Jakie są objawy niewydolności nerek?
Często powtarzam, że nerki nie bolą. Natomiast są choroby, typu zakażenia układu moczowego, czy kamica nerkowa, które dają o sobie znać. Jednak w większości przypadków dolegliwości bólowe nie występują. Pierwsze objawy niewydolności nerek, to: osłabienie, wyniszczenie organizmu, brak apetytu, niedokrwistość, zakwaszenie organizmu, bóle kostne, skłonność do patologicznych złamań kości, skłonność do krwawień, a w skrajnych przypadkach śpiączka mocznicowa.
Późniejsze objawy niewydolności, to świąd na skórze, obrzęki kończyn, niewydolność krążenia, uszkodzenie mięśnia sercowego, zaburzenia oddychania, niedokrwistość czkawka i wymioty.
– Czy zmęczenie może być objawem niewydolności nerek?
Tak, może być. Chociaż nie należy go mylić z tzw. przesileniem wiosennym, które o tej porze roku dotyka wiele osób. To zmęczenie, to objaw przestawiania się organizmu na czas letni.
– Przewlekła niewydolność nerek jest procesem nieodwracalnym i postępującym. Jakie są metody leczenia tej choroby?
Niewydolność nerek leczy się farmakologicznie, ale ważną rolę w terapii odgrywa również sposób odżywiania. Przy tej chorobie ogólną zasadą diety jest ograniczenie białka. Nie trzeba jednak całkowicie wykluczać z jadłospisu pokarmów białkowych, ale spożywać produkty, które zawierają wyłącznie białko pełnowartościowe, np. jajka i mleko. Większość dostarczanej z pożywieniem energii musi pochodzić z tłuszczów roślinnych i węglowodanów, których głównym źródłem są warzywa i owoce. Lepiej wyeliminować tłuszcze zwierzęce. W przypadkach obrzęków i nadciśnienia trzeba ograniczyć ilość sodu, a zatem unikać soli, konserw, kiszonek, produktów wędzonych, oraz przypraw z jego dodatkiem. Chorym na niewydolność nerek zaleca się także, by nie forsowali organizmu podczas wysiłku fizycznego. W przypadku ostrej niewydolności nerek celem leczenia jest jak najszybsze przywrócenie funkcji nerek, natomiast w przypadku przewlekłej niewydolności nerek – spowolnienie zachodzących zmian degradacyjnych.