Dwie kolejne wystawy można oglądać w Centrum Edukacyjnym IPN „Przystanek Historia” w Kielcach: „Zbrodnia Katyńska” oraz „Z archiwum X (Departamentu)”.
Pierwsza z nich przedstawia najważniejsze aspekty związane z ludobójstwem dokonanym na polskich oficerach przez Sowietów na wiosnę 1940 r. Wymordowali oni wtedy ponad 25 tysięcy 700 polskich oficerów, żołnierzy i policjantów.
Na wystawie ukazane jest przymierze Związku Sowieckiego i III Rzeszy przeciw Polsce, konsekwencją którego była wspólna agresja na Polskę i jej rozbiór pod koniec września 1939 r., tragiczne losy polskich żołnierzy i oficerów wziętych do niewoli przez Sowietów podczas kampanii wrześniowej, a także historia zakłamywania bądź przemilczania prawdy o Zbrodni Katyńskiej. Wśród przedstawionych sylwetek ofiar zbrodni ukazane zostały również osoby związane z regionem świętokrzyskim – przypomina Marek Jończyk z kieleckiej delegatury IPN. Według najnowszych danych – było to prawie 2 tysiące 400 osób związanych z przedwojennym województwem kieleckim, co stanowi 11% ogółu ofiar.
Druga wystawa „Z archiwum X (Departamentu)” prezentuje historię powstania i działalności szczególnej pod wieloma względami komórki Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego. Jej zadanie polegało na „oczyszczeniu” szeregów PZPR z agentów, prowokatorów oraz członków tzw. odchylenia prawicowo-nacjonalistycznego – informuje Edyta Krężołek z „Przystanku Historia”. Najsłynniejsza sprawa dotyczyła Władysława Gomułki, późniejszego I Sekretarza KC PZPR. Realizując powyższe zadania, funkcjonariusze Departamentu X dopuścili się szczególnych, nawet jak na zwyczaje panujące w MBP, okrucieństw. Wystawa pokazuje nie tylko historię katów i ich ofiar. Przez pryzmat spraw, którymi się zajmował Departament X, ekspozycja przedstawia zarówno korzenie zbrodniczej idei, z której wyrosły procesy moskiewskie lat 30., następnie pokazowe spektakle na Węgrzech, w Czechosłowacji, Rumunii, Bułgarii, jak również wybrane aspekty dziejów formacji komunistycznej w Polsce. Jej agenturalne powiązania z wywiadem sowieckim, problem demoralizacji i okrucieństw partyzantów GL-AL, a także kwestię zwalczania podziemia niepodległościowego.
Wystawy będą prezentowane do 21 kwietnia w godzinach otwarcia Przystanku Historia. Natomiast podczas „Tygodnia Katyńskiego”, od 24 do 28 kwietnia można będzie zobaczyć także ekspozycje: „Charków Katyń Miednoje. Na nieludzkiej ziemi”, „Więziennictwo 1919 1945” oraz „Charków Katyń Miednoje. Ekshumacje”.