Wioletta Korzeluch, specjalista pediatrii i kardiologii dziecięcej ze Świętokrzyskiego Centrum Pediatrii
Kiedy rodzić powinien zaprowadzić po raz pierwszy dziecko do kardiologa? Czy jeżeli nie dzieje się nic złego, to czy w ogóle taka wizyta jest konieczna?
Dziecko powinno żyć w poczuciu zdrowia i nie szukajmy u niego na siłę chorób. Jeżeli nie zauważyliśmy żadnych niepokojących objawów, rozwija się podobnie, jak jego rówieśnicy, wówczas wizyta w poradni kardiologicznej nie jest wskazana. Natomiast wizyta w poradni jest konieczna, kiedy są do tego ewidentne wskazania. Zgłaszają się do nas rodzice z kilkumiesięcznymi dziećmi ze skierowaniami i są to zazwyczaj skierowania z oddziału noworodkowego, kiedy lekarz neonatolog lub pediatra podejrzewa wadę serca. Jest to najczęstsza choroba w tym wieku. My takie dziecko badamy i kwalifikujemy jako dziecko zdrowe albo z wrodzoną wadą serca lub z zaburzeniem rytmu serca, czy z innymi chorobami serca. Taką diagnostykę przeprowadzamy w podani kardiologicznej.
Jakie objawy mogą wskazywać, że serce naszego dziecka nie rozwija się jednak prawidłowo?
Rodzic powinien zwracać uwagę np. na to, jak dziecko reaguje na wysiłek fizyczny. Dla małego dziecka takim wysiłkiem jest karmienie, ssanie, przewijanie, a w starszym wieku zabawa. Jednak laikowi trudni stwierdzić, czy dziecko podczas tych czynności się męczy bardziej niż inne dzieci. Dla rodziców dziecko jest zmęczone podczas spaceru, a to błędy osąd. Dzieci z reguły nie lubią spacerować i dlatego bardzo często mówią, że je bolą nóżki. Natomiast w wieku starszym dzieci o lubią chodzić, biegać. Męczy ich natomiast siedzenia w jednym miejscu. Dlatego rodzicowi będzie trudno dokładnie określić, kiedy ich dziecko się męczy, co może mieć podłoże np. wystąpienia u niego wady serca.
Niektóre nastolatki mówią swoim rodzicom, że zaczynają odczuwać kołatanie, czy szybsze bicie serca. Czy takie dolegliwości są prawidłowe w tym wieku?
W większości przypadków jest to naturalna zmiana. W grę wchodzą emocje i hormony. Dlatego, gdy dziecko przyjdzie do nas i powie, że serce bije mu inaczej niż dotychczas dopytajmy je, w jakich okolicznościach tak się dzieje. Zdarzają się oczywiście zaburzenia rytmu, które objawiają się wręcz łomotaniem serca. I wówczas musimy iść do kardiologa. Natomiast w większości przypadków jest to tylko i wyłącznie przyspieszony rytm serca wynikający z różnych sytuacji, np. niezapowiedzianego sprawdzianu, czy zakochania się.
Czy małemu dziecku, kilkuletniemu powinno się mierzyć ciśnienie?
Niekoniecznie, ponieważ dziecko jest bardzo ruchliwe i w związku z tym wynik badania może być mylny, zafałszowany. Natomiast dziecku starszemu, nastolatkowi ciśnienie można już jak najbardziej mierzyć. Jednak bardzo ważnej jest to, w jakich sytuacjach to ciśnienie mierzymy. Najlepiej, gdy przed samym badaniem posiedzimy i uspokoimy organizm. Zalecany czas to nawet pięć minut. Ciśnienia nie mierzymy, kiedy dziecko jest zdenerwowane, czy po wysiłku fizycznym. Dotyczy to nie tylko dzieci, ale także i dorosłych.
Jakie ciśnienie jest prawidłowe u małego dziecka, a jakie u nastolatka?
Wartości ciśnienia dziecka zależne są od wieku dziecka i jego masy ciała. U małego dziecka ciśnienie rzędu 90/60, czy 80/60 jest wynikiem prawidłowym. Natomiast w okresie młodzieńczym ciśnienie może wynieść 100/60, a wieku dorosłym prawidłowe wartości ciśnienia nie mogą przekraczać 130/80.