Wypadki samochodowe są jedną z najczęstszych przyczyn urazów kręgosłupa. Aby zmniejszyć ryzyko obrażeń każdy kierowca powinien pamiętać o zapięciu pasów oraz o odpowiedniej pozycji za kierownicą, czyli między innymi o bezpiecznej odległości od poduszki powietrznej oraz poprawnym ustawieniu zagłówka. Jak pokazują badania, użycie pasów wraz z poduszką powietrzną zmniejsza ryzyko śmierci o 63% oraz w znacznym stopniu zapobiega poważnym urazom. Samo zapięcie pasów zmniejsza śmiertelność o niemal połowę, poleganie jedynie na poduszce o jedną trzecią.
– Wsiadając do samochodu pamiętajmy o trzech podstawowych kwestiach: zapięciu pasów, odpowiednim ustawieniu zagłówka oraz odległości od kierownicy i tym samym od poduszki powietrznej – podkreśla Zbigniew Weseli, dyrektor Szkoły Jazdy Renault. Zadaniem pasów jest absorbowanie głównej siły uderzenia oraz utrzymanie ciała na miejscu. Poduszka powietrzna chroni tylko wybrane części ciała: głowę, szyję oraz klatkę piersiową przed zderzeniem z kierownicą, szybą, deską rozdzielczą lub innymi powierzchniami, nie jest jednak w stanie zamortyzować całej siły. Wyniki wieloletnich badań wskazują, że poleganie na samej poduszce zmniejsza ryzyko śmierci jedynie o jedną trzecią, dodatkowe zapięcie pasów znacznie podnosi szansę na przeżycie. Niestety tylko około 71% Polaków siedząc na przednim siedzeniu zapina pasy, na tylnym – jedynie 40%.
Pas jest jednym z podstawowych elementów mających decydujące znaczenie dla bezpieczeństwa. Auta nowej generacji coraz częściej wyposażone są w specjalne napinacze pasów zabezpieczające przed tzw. nurkowaniem, czyli zsuwaniem się ciała z fotela. Podczas zderzenia bardzo ważną rolę spełniają też ograniczniki napięcia, które pozwalają na pewne poluzowanie pasa, tak aby zmniejszyć jego nacisk na klatkę piersiową. Jednak nawet najbardziej zaawansowane systemy nie spełnią swojej funkcji, jeśli pas nie jest prawidłowo zapięty. Pas gwarantuje bezpieczeństwo tylko wtedy, kiedy płasko i dokładnie przylega do ciała oraz nie jest skręcony. Część biodrowa musi opinać ciało na wysokości miednicy, a piersiowa nie może zsuwać się z ramienia, dlatego ważne jest, aby odpowiednio wyregulować wysokość pasa. Im większe napięcie pasa, tym lepiej utrzymuje on kierowcę czy pasażera w fotelu. Jeżeli napięcie jest zbyt małe lub pas w ogóle nie jest zapięty, w przypadku zagrożenia znacznie zmniejsza się też skuteczność działania poduszki powietrznej.
Obowiązek zapinania pasów bezpieczeństwa na przednich siedzeniach został wprowadzony w Polsce w 1983 roku i dotyczył wówczas tylko dróg poza obszarem zabudowanym. Osiem lat później obowiązek ten rozszerzono na siedzenia tylne oraz wszystkie drogi. Za jazdę bez pasów grozi mandat w wysokości 100 zł oraz 2 punkty karne. Warto przypomnieć, że jeśli pasażer nie ma zapiętych pasów bezpieczeństwa, mandat płaci zarówno on, jak i kierowca. Pasażer zostaje ukarany za to, że nie użył pasów bezpieczeństwa, natomiast kierowca otrzymuje mandat za przewożenie pasażera niezgodnie z przepisami.
Prawidłowa pozycja w czasie jazdy
Dbając o swoje bezpieczeństwo, kierowca powinien pamiętać o prawidłowej pozycji w czasie jazdy. Bardzo ważne jest zachowanie odpowiedniej odległości od poduszki – nie jest ona miękka, aby odpowiednio szybko działać, jest wystrzeliwana z bardzo dużą prędkością przy użyciu gazów pirotechnicznych. By poduszki były maksymalnie skuteczne, kierowca powinien siedzieć tak, aby po wyprostowaniu rąk, nadgarstki dotykały kierownicy. Minimalna odległość kierownicy od klatki piersiowej to 25 cm. Powinni o tym pamiętać szczególnie kierowcy niskiego wzrostu. Siedząc za blisko możemy narazić się na poparzenia spowodowane wystrzeleniem poduszki, za daleko – zmniejszamy jej działanie.
Pamiętajmy także o zagłówkach. Środek głowy powinien być na wysokości środka zagłówka. Nawet podczas niewielkiego zderzenia, głowa zawsze gwałtownie odchyla się do tyłu – dobrze dopasowany zagłówek pomoże ochronić kręgosłup.
Skala wypadku nie musi być proporcjonalna do rozległości urazów ciała – nawet gdy samochód doznał niewielkich uszkodzeń, obrażenia pasażerów mogą być znaczne. Drobna stłuczka na parkingu czy podczas dojeżdżania do skrzyżowania może skończyć się bólem kręgosłupa, a to z kolei może być objawem trwałego urazu, dlatego wizyta u lekarza jest wskazana zawsze, gdy odczujemy nawet nieznaczne skutki zdarzenia drogowego.
Pamiętaj:
- Zawsze zapinaj pasy bezpieczeństwa
- Zachowaj bezpieczną odległość od kierownicy – minimum to 25 cm
- Dopasuj wysokość zagłówka – środek głowy powinien być na środku zagłówka
- Nawet niewielka stłuczka może przyczynić się do poważnych urazów kręgosłupa – nie bagatelizuj sytuacji, zgłoś się do lekarza.