Astronomowie z Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach tworzą wielką trójwymiarową mapę wszechświata sprzed 7 miliardów lat. Projekt pod nazwą VIPERS jest już na półmetku.
Jak poinformował Janusz Krywult z Instytutu Fizyki kieleckiego UJK – to największy z realizowanych dotychczas projektów astronomicznych z wykorzystaniem teleskopów ESO – czyli Europejskiego Obserwatorium Południowego.
Większość ogromnych urządzeń obserwacyjnych tej organizacji znajduje się w Chile. W międzynarodowym zespole oprócz kieleckich naukowców, są także specjaliści z krakowskiego UJ, Narodowego Centrum Badań Jądrowych w Warszawie i Polacy przebywający na stażu w Japonii.
Do tej pory astronomowie za pomocą teleskopów wykonali pomiary odległości do 55 tysięcy galaktyk. Na sporządzenie mapy odległego wszechświata poświęconych zostanie w sumie 440 godzin pracy ośmiometrowego teleskopu. Do zakończenia programu pozostały jeszcze dwa lata. W tym czasie materiał badawczy zostanie powiększony do 100 tysięcy galaktyk.
Wszechświat powstał ponad 13 miliardów lat temu. Dane zebrane w projekcie VIPERS umożliwią zbadanie, jak się zmieniał w ciągu ostatnich kilku miliardów lat. Otrzymana dotychczas mapa pokazuje położenie galaktyk co daje szansę m.in. na wyznaczenie rozmieszczenia ciemnej materii we wszechświecie. Polska stara się obecnie o członkostwo w ESO. Nasze wstąpienie zapewni polskim astronomom szerszą możliwość prowadzenia i inicjowania badań na wielkich teleskopach należących do organizacji.
Renata Morąg