– Powroty są różne, ale ten powrót jest takim wyczekiwanym – mówi Wincenty Kućma. Urodziny na ziemi świętokrzyskiej rzeźbiarz pokaże w Kielcach swoje najnowsze prace. Wernisaż odbędzie się 25 maja, w galerii Biblioteki Uniwersytetu Jana Kochanowskiego.
Aneta Tkacz, kurator wystawy, wyjaśniła, że to kolejna ekspozycja artysty w tym miejscu.
– W 2014 roku zainaugurowaliśmy działalność galerii uniwersyteckiej w nowym budynku biblioteki wystawą Wincentego Kućmy. Wówczas mieliśmy rzeźby, rysunek i fotografię, zatytułowane „Światło w cieniu”. Po ośmiu latach powraca do nas twórczość prof. Wincentego Kućmy – zaznaczyła.
Kurator zapowiedziała, że tym razem pokazane zostaną reliefy.
– Czyli kompozycja rzeźbiarska, która została wykonana w drewnie i następnie została poddana działaniu ognia. Prezentujemy cykl 12 reliefów, które powstawały w latach 2016-2022. Kilka jest całkiem nowych i nawet miałam przyjemność być w pracowni profesora w momencie, kiedy tę sztukę tworzył, kiedy obcował z surowym drewnem. Mogłam obserwować, jak prace powstają – dodała.
Jak powiedział Wincenty Kućma, na kolejną wystawę w Kielcach, ze względu na pandemię, musiał poczekać. Wyraził radość, że doszła do skutku.
– Powroty są różne, ale ten powrót jest takim wyczekiwanym i spełniającym coś, co się wydarza w życiu człowieka poszukującego istoty rzeczy, śladu naszego bycia tu, na ziemi, poszukiwania i włączania wszystkich trosk, smutków i radości. Czas, który jest naszym udziałem, wymaga pewnej odporności i psychicznej i fizycznej. To co się wydarzyło w naszym życiu przez ostatnie dwa lata jest powodem do poważnej refleksji nad życiem, nad trwaniem nad tym, co dla nas jest świętością. To wszystko, co pokazuję, jest sumą różnych stanów mojego ducha – wyjaśnił.
Wincenty Kućma przyznał, że zaprezentowane prace są bardzo osobiste.
– To jest ślad, który zostaje po tym moim myśleniu, to jest ślad, który daje i pandemia i wojna. Te wątki są całą sferą moich przeżyć. Moim dramatem jest to, że jako młody człowiek, przeżyłem II wojnę światową i spotykam się z tymi samymi obrazami teraz, już u kresu życia. Tworzy się pewien stan zapisu myśli i dotyku tych bardzo dramatycznych, drastycznych doświadczeń – tłumaczył.
Nieprzypadkowo sięgnął po relief, czyli jak tłumaczy, technikę budowania form rzeźbiarskich ogniem.
– Chcę zapomnieć o tych zewnętrznych wątkach, opisowych, literackich, skojarzeniowych, takich wprost, a szukać tego, co zostaje po oczyszczeniu ogniem. Ogień jest narzędziem, które poprzez swoją bezwzględność rozprawia się z rzeczami nieistotnymi. Zostają tylko rzeczy istotne, konstrukcja. Tu mamy prawdę. Nic nie jest opowiadaniem, z blichtrem. Sztuka musi sięgać do najgłębszych pokładów intelektualnych – zaznaczył.
Choć reliefy już tworzył, to były to małe formy. Tym razem prace mają duże rozmiary.
– Mamy tu zespolenie wielu wątków, które pojawiają się w moim życiu, ale to nie są opowieści. To są stany emocji, które są zawarte poprzez symbol, znak, wyraz, materię, która najwięcej mówi. Ta sztuka jest podobna do nas – my też staramy się być herosami, być silni, ale ostatnie czasy pokazały, jak jesteśmy słabi – stwierdził.
Wystawa Wincentego Kućmy „Relief 2016-2022” zostanie otwarta 25 maja, o godz. 18.00, w galerii Biblioteki Uniwersytetu Jana Kochanowskiego. Prace będą prezentowane do 29 lipca.
Wincenty Kućma
Urodził się 25 maja 1935 roku w Zbelutce (gmina Łagów), skończył Liceum Sztuk Plastycznych w Kielcach, a później wyjechał do Krakowa, gdzie studiował na wydziale rzeźby na Akademii Sztuk Pięknych. W 1967 roku rozpoczął pracę dydaktyczno-naukową w Krakowskiej ASP, gdzie do 2000 roku kierował Pracownią Przestrzeni w Katedrze Sztuk Wizualnych na wydziale Form Przemysłowych. W 1995 roku otrzymał tytuł profesora zwyczajnego. Swoje prace eksponował na ponad 50 wystawach indywidualnych, 80 wystawach zbiorowych w kraju i około 60 wystawach za granicą. Brał również udział w wielu rzeźbiarsko-architektonicznych konkursach, uzyskując ponad 50 nagród i wyróżnień. Otrzymał najwyższe odznaczenia państwowe i kościelne. Odznaczony m.in. Orderem Polonia Restituta, Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, Złotym Medalem Ojca Świętego Jana Pawła II, Brązowym Medalem „Cracoviae Merenti”, medalem Papieskiej Rady ds. Kultury – Per Artem ad Deum, oraz najwyższym papieskim odznaczeniem przyznawanym świeckim: Krzyżem Komandorskim Orderu Świętego Grzegorza Wielkiego. W 2018 roku otrzymał z rąk Prezydenta Polski Andrzeja Dudy najwyższe odznaczenie państwowe Order Orła Białego. Prof. Wincenty Kućma od ponad 60 lat rysuje, fotografuje, tworzy medale, reliefy, witraże, małe i duże rzeźby, pomniki, projektuje wnętrza i przestrzenie urbanistyczne. Jego najważniejszymi realizacjami monumentalnymi są: Pomnik Armii Krajowej w Kielcach, Pomnik Powstania Warszawskiego 1944 w Warszawie, pomniki w Częstochowie, Gdańsku, Miechowie, Olkuszu. Najważniejsze realizacje sakralne to: wnętrze katedry w Irkucku na Syberii, Ołtarz Trzech Tysiącleci na Skałce w Krakowie, Droga Krzyżowa w Pasierbcu, monumentalny ołtarz Rodzina Rodzin i witraże w kościele Świętej Rodziny Krakowie Bieżanowie. Ołtarze, witraże, płaskorzeźby i reliefy o tematyce sakralnej autorstwa prof. Wincentego Kućmy znajdują się w ponad 60 kościołach i kaplicach w Polsce oraz zagranicą.