Marianna z Maleńca ma 6 metrów średnicy, szerokość niemal 4 metrów i napędza „Szaleńca”. Jest sercem fabryki żelaza i największym wciąż działającym drewnianym kołem wodnym.
Marianna jest elementem unikalnego systemu napędowego walcarki z 1843 roku. Za jej pomocą woda, a razem z nią energia kinetyczna, przekazywana jest na połączony z kołem układ przekładni zębatych z 1837 roku, w tym duże koło pędne o masie 20 ton, znane jako „Szaleniec z Maleńca”.
W pierwotnym okresie działalności malenieckiej fabryki żelaza, zainstalowane w niej urządzenia i konstrukcje przemysłowe, napędzane były przez zespół osiemnastu kół wodnych, zanurzonych w nurcie rzeki Czarna Konecka (Maleniecka). Pozostałościami dawnego układu hydroenergetycznego są dwa koła wodne, nadal pracujące w fabryce. Jednym z nich jest „Franciszek”, który napędza wał napędowy o długości 32 m, zainstalowany w hali gwoździarni. Koło to jest zintegrowane z unikalnym kołem zębatym, wyposażonym w drewniane zęby. W przypadku wystąpienia awarii pełniły one rolę bezpiecznika, chroniącego urządzenia przez zniszczeniem i uszkodzeniem.
Do dziś można podziwiać pracę zabytkowych kół w Maleńcu.
![Marianna z Maleńca sercem fabryki żelaza [PODCAST] - Radio Kielce 30.11.2019 Maleniec. Wprowadzenie w ruch wielkiego drewnianego koła wodnego / Magdalena Galas-Klusek / Radio Kielce](https://radiokielce.pl/wp-content/uploads/2019/11/dsc-6849-181021-750x375.jpg)





![Sztuka listownej korespondencji na radiowych falach - Radio Kielce Mróz podzieli kraj [PROGNOZA POGODY]](https://radiokielce.pl/wp-content/uploads/2022/12/zima8-350x250.jpg)


![Tajemne bractwo działa w koneckim [PODCAST] - Radio Kielce źródło: pixabay.com](https://radiokielce.pl/wp-content/uploads/2022/10/hd-wallpaper-1725256_1920-350x250.jpg)

