piątek, 6 czerwca 2025
101,4 MHz | 90,4 Kielce | 100,00 MHz Włoszczowa  dab logo M10D 215,072 MHz                    Zadzwoń do studia 41 200 20 20          
Brak wyników
Pokaż wszystko
Radio Kielce
  • REGION
    • ŚWIĘTOKRZYSKIE
    • KIELCE
    • BUSKO-ZDRÓJ
    • JĘDRZEJÓW
    • KAZIMIERZA WIELKA
    • KOŃSKIE
    • OPATÓW
    • OSTROWIEC ŚWIĘTOKRZYSKI
    • PIŃCZÓW
    • SANDOMIERZ
    • SKARŻYSKO-KAMIENNA
    • STARACHOWICE
    • STASZÓW
    • WŁOSZCZOWA
  • KRAJ / ŚWIAT
  • SPORT
    • WIADOMOŚCI SPORTOWE
    • KORONA KIELCE
    • INDUSTRIA KIELCE
  • KULTURA
    • AKTUALNOŚCI
    • INFORMATOR KULTURALNY
    • RECENZJE
  • CO NA DROGACH
  • ZDROWIE
  • MULTIMEDIA
    • ZDJĘCIA
    • GALERIA KUBALSKI & TASZŁOW
    • WIDEO
    • PODCASTY
  • POGODA
  • PORTALE RADIA KIELCE
    • CENTRUM EDUKACJI MEDIALNEJ
    • FOLK RADIO
    • PODCASTY
    • PROJEKT PRACA
    • WIELKA LITERATURA W CYFROWYM ŚWIECIE
    • ZOOM NA WIEŚ
  • O NAS
    • RAMÓWKA
    • AUDYCJE RADIA KIELCE
    • KONTAKT
    • DZIENNIKARZE
    • DZIAŁ PROMOCJI I MARKETINGU
    • STUDIO GRAM
    • HISTORIA POLSKIEGO RADIA KIELCE
    • WARUNKI KORZYSTANIA
    • REGULAMIN KONKURSÓW ANTENOWYCH
    • ZASADY KAMPANII SPOŁECZNYCH
    • POLITYKA PRYWATNOŚCI
    • STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH
    • ABONAMENT RTV
    • PROCEDURA ZGŁOSZEŃ WEWNĘTRZNYCH
    • BIP
Radio Kielce
  • REGION
    • ŚWIĘTOKRZYSKIE
    • KIELCE
    • BUSKO-ZDRÓJ
    • JĘDRZEJÓW
    • KAZIMIERZA WIELKA
    • KOŃSKIE
    • OPATÓW
    • OSTROWIEC ŚWIĘTOKRZYSKI
    • PIŃCZÓW
    • SANDOMIERZ
    • SKARŻYSKO-KAMIENNA
    • STARACHOWICE
    • STASZÓW
    • WŁOSZCZOWA
  • KRAJ / ŚWIAT
  • SPORT
    • WIADOMOŚCI SPORTOWE
    • KORONA KIELCE
    • INDUSTRIA KIELCE
  • KULTURA
    • AKTUALNOŚCI
    • INFORMATOR KULTURALNY
    • RECENZJE
  • CO NA DROGACH
  • ZDROWIE
  • MULTIMEDIA
    • ZDJĘCIA
    • GALERIA KUBALSKI & TASZŁOW
    • WIDEO
    • PODCASTY
  • POGODA
  • PORTALE RADIA KIELCE
    • CENTRUM EDUKACJI MEDIALNEJ
    • FOLK RADIO
    • PODCASTY
    • PROJEKT PRACA
    • WIELKA LITERATURA W CYFROWYM ŚWIECIE
    • ZOOM NA WIEŚ
  • O NAS
    • RAMÓWKA
    • AUDYCJE RADIA KIELCE
    • KONTAKT
    • DZIENNIKARZE
    • DZIAŁ PROMOCJI I MARKETINGU
    • STUDIO GRAM
    • HISTORIA POLSKIEGO RADIA KIELCE
    • WARUNKI KORZYSTANIA
    • REGULAMIN KONKURSÓW ANTENOWYCH
    • ZASADY KAMPANII SPOŁECZNYCH
    • POLITYKA PRYWATNOŚCI
    • STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH
    • ABONAMENT RTV
    • PROCEDURA ZGŁOSZEŃ WEWNĘTRZNYCH
    • BIP
Brak wyników
Pokaż wszystko
Radio Kielce

Obfity lejek zapowiadał rychłe zamążpójście. Dziś Lany Poniedziałek

Dorota Klusek
2022-04-18 09:00
2 min. czytania
A A
Fot. Mariusz Łężniak - Muzeum Wsi Kieleckiej

Fot. Mariusz Łężniak - Muzeum Wsi Kieleckiej

Udostępnij na FacebookUdostępnij na TwitterEmail

Dziś Wielkanocy Poniedziałek, zwany Lanym Poniedziałkiem, świętym Lejem albo Śmigusem-Dyngusem. To dzień psot i radości. Do polskiej tradycji należy oblewanie się wodą. Dawniej szczególnie chętnie traktowano nią dziewczęta i młode kobiety, a zlana panna mogła się czuć wyróżniona, bo to znaczyło powodzenie u kawalerów, albo nawet rychłe zamążpójście.

Czytaj również

Ronda mają już swoich patronów

Ronda mają już swoich patronów

2025-06-06
Koncert Zuzy Wiśniewskiej w Radiu Kielce

Koncert Zuzy Wiśniewskiej w Radiu Kielce

2025-06-06

– Na świętokrzyskiej wsi tego dnia nie mogło się obyć bez dużej ilości wody – mówi doktor Alicja Trukszyn, etnolog, folklorysta z Działu Dziedzictwa Kulturowego Wojewódzkiego Domu Kultury w Kielcach. – Już dzień wcześniej szykowano wiadra z wodą i tam gdzie była ładna panna było wiadomo, że nie uchroni się ona przed oblaniem. Inna sprawa, że panny specjalnie przed tym nie uciekały. Za Słowianami nasza kultura ludowa przyjęła, że oblewanie wodą nie tylko oczyszczało ze złego, ale też sprzyjało płodności – wyjaśnia.

Nie ma jednej teorii, wyjaśniającej skąd wziął się ten zwyczaj, ale jak mówi Alicja Trukszyn, jest kilka hipotez.

– Niektórzy twierdzą, że Lany Poniedziałek ma swoje początki w Jerozolimie. Wodą rozpędzano Żydów, którzy spotykali się i rozmawiali o zmartwychwstaniu Jezusa. W ten sposób zapobiegano, by nie rósł kult Chrystusa – tłumaczy.

Z kolei XVIII-wieczny twórca jednej z pierwszych encyklopedii, Benedykt Chmielowski, w „Nowych Atenach” tłumaczył, że to rodzimy zwyczaj.

– Stwierdził, że polewanie wodą może mieć tylko polską proweniencję. Pochodzi z czasów Wandy, tej, co Niemca nie chciała i rzuciła się w nurt wody. Damy z jej dworu, z żalu za panią, że popełniła samobójstwo, na pamiątkę polewały się wodą. Chmielowski śmierć Wandy datuje na rok 750 – wyjaśnia etnolog.

Są też dokumenty potwierdzające ten zwyczaj. Jak mówi doktor Alicja Trukszyn, pierwsza wzmianka o zwyczajach śmigusowo-dyngusowych pochodzi z XV-wiecznego Poznania.

– Mam na myśli ustawy synodu diecezji poznańskiej z 1420 roku, zatytułowanej „Dingus prohibetur”, przestrzegających przed praktykami, mającymi niechybnie grzeszny podtekst -  mówi.

Samo słowo dyngus jest zaczerpnięte z języka staroniemieckiego oznaczającego okup. Natomiast śmigus, to delikatne okładanie się gałązkami.

– Dawniej śmigus polegał tylko na symbolicznym okładaniu się gałązkami brzozy, jałowca, czy polewanie się wodą. Natomiast dyngus, to było chodzenie po domach i zbieranie darów, na przykład kolorowych pisanek, albo świeżych jaj. Ci, którzy nie chcieli mieć mokrych poduszek, chałup lub chcieli się wykupić od oblania wodą, chętnie godzili się na taką daninę – tłumaczy etnolog.

Dziś to zabawa, w której uczestniczą wszyscy, bez względu na płeć. Szczególnie jest ulubiona przez dzieci i młodzież.

Tagi: KOŃSKIEWielkanocLany PoniedziałekPoniedziałek WielkanocnyKIELCESYMBOLIKA ŚWIĄT WIELKANOCNYCHSANDOMIERZśmigus dyngusSTARACHOWICEKAZIMIERZA WIELKAOSTROWIEC ŚWIĘTOKRZYSKIJĘDRZEJÓW

CZYTAJ RÓWNIEŻ

Ronda mają już swoich patronów

Ronda mają już swoich patronów

2025-06-06
Koncert Zuzy Wiśniewskiej w Radiu Kielce
NA ŻYWO

Koncert Zuzy Wiśniewskiej w Radiu Kielce

2025-06-06
Edyta Jungowska gościem Świętokrzyskiego Festiwalu Literatury
ZDJĘCIA

Edyta Jungowska gościem Świętokrzyskiego Festiwalu Literatury

2025-06-06
Na kieleckiej Podkarczówce utworzony zostanie nowy zespół szkół

Na kieleckiej Podkarczówce utworzony zostanie nowy zespół szkół

2025-06-06
Pioruny, burze i grad. Weekend zapowiada się bardzo źle

Pioruny, burze i grad. Weekend zapowiada się bardzo źle

2025-06-06
Jak w Polsce wykształcono tzw. człowieka sowieckiego?
ZDJĘCIA

Jak w Polsce wykształcono tzw. człowieka sowieckiego?

2025-06-06
Burza i grad spowodowały bardzo duże straty w sandomierskich sadach

Burza i grad spowodowały bardzo duże straty w sandomierskich sadach

2025-06-06
Jak dorosły może pomóc dziecku w kryzysie?

Jak dorosły może pomóc dziecku w kryzysie?

2025-06-06
podcasty.radiokielce.pl
folkradio.pl

REGION

Ronda mają już swoich patronów

Koncert Zuzy Wiśniewskiej w Radiu Kielce

Edyta Jungowska gościem Świętokrzyskiego Festiwalu Literatury

Ochroniarz kontra uczestnicy biesiady w Michniowie

Na kieleckiej Podkarczówce utworzony zostanie nowy zespół szkół

Pioruny, burze i grad. Weekend zapowiada się bardzo źle

Jak w Polsce wykształcono tzw. człowieka sowieckiego?

Tragiczny wypadek w zakładzie. Nie żyje mężczyzna

Burza i grad spowodowały bardzo duże straty w sandomierskich sadach

Jak dorosły może pomóc dziecku w kryzysie?

AKTUALNOŚCI

  • ŚWIĘTOKRZYSKIE
  • POLSKA
  • SPORT
  • KULTURA
  • ZDROWIE
  • CO NA DROGACH
  • ZOOM NA WIEŚ
  • STREFA MUNDURU
  • GALERIE ZDJĘĆ
  • WIDEO
  • POGODA

WIADOMOŚCI LOKALNE

  • KIELCE
  • BUSKO-ZDRÓJ
  • JĘDRZEJÓW
  • KAZIMIERZA-WIELKA
  • KOŃSKIE
  • OPATÓW
  • OSTROWIEC-ŚWIĘTOKRZYSKI
  • PIŃCZÓW
  • SANDOMIERZ
  • SKARŻYSKO-KAMIENNA
  • STARACHOWICE
  • STASZÓW
  • WŁOSZCZOWA

RADIO KIELCE

  • KONTAKT
  • DZIENNIKARZE
  • DZIAŁ PROMOCJI I MARKETINGU
  • RAMÓWKA
  • STUDIO GRAM
  • HISTORIA POLSKIEGO RADIA KIELCE
  • POLITYKA PRYWATNOŚCI
  • ABONAMENT RTV
  • ZASADY KAMPANII SPOŁECZNYCH
  • STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH
  • PATRONATY
  • BIP

PORTALE RADIA KIELCE

  • PODCASTY
  • FOLK RADIO
  • PROJEKT PRACA
  • ZOOM NA WIEŚ
  • CENTRUM EDUKACJI MEDIALNEJ
  • WIELKA LITERATURA W CYFROWYM ŚWIECIE
  • POLACY RATUJĄCYCH ŻYDÓW
logo300

Radio Kielce - największe radio w regionie świętokrzyskim.

ul. Radiowa 4, 25-317 Kielce

tel. 41 363 05 00

radio@radiokielce.pl

101,4 MHz Świętokrzyskie
90,4 MHz Kielce
100,0 MHz Włoszczowa
215,072 MHz / KANAŁ 10D

OBSERWUJ NASZE PROFILE

Copyright © Polskie Radio Regionalna Rozgłośnia w Kielcach "Radio Kielce" S.A. 2025.
g-news logo
Brak wyników
Pokaż wszystko
  • REGION
    • ŚWIĘTOKRZYSKIE
    • KIELCE
    • BUSKO-ZDRÓJ
    • JĘDRZEJÓW
    • KAZIMIERZA WIELKA
    • KOŃSKIE
    • OPATÓW
    • OSTROWIEC ŚWIĘTOKRZYSKI
    • PIŃCZÓW
    • SANDOMIERZ
    • SKARŻYSKO-KAMIENNA
    • STARACHOWICE
    • STASZÓW
    • WŁOSZCZOWA
  • KRAJ / ŚWIAT
  • SPORT
    • WIADOMOŚCI SPORTOWE
    • KORONA KIELCE
    • INDUSTRIA KIELCE
  • KULTURA
    • AKTUALNOŚCI
    • INFORMATOR KULTURALNY
    • RECENZJE
  • CO NA DROGACH
  • ZDROWIE
  • MULTIMEDIA
    • ZDJĘCIA
    • GALERIA KUBALSKI & TASZŁOW
    • WIDEO
    • PODCASTY
  • POGODA
  • PORTALE RADIA KIELCE
    • CENTRUM EDUKACJI MEDIALNEJ
    • FOLK RADIO
    • PODCASTY
    • PROJEKT PRACA
    • WIELKA LITERATURA W CYFROWYM ŚWIECIE
    • ZOOM NA WIEŚ
  • O NAS
    • RAMÓWKA
    • AUDYCJE RADIA KIELCE
    • KONTAKT
    • DZIENNIKARZE
    • DZIAŁ PROMOCJI I MARKETINGU
    • STUDIO GRAM
    • HISTORIA POLSKIEGO RADIA KIELCE
    • WARUNKI KORZYSTANIA
    • REGULAMIN KONKURSÓW ANTENOWYCH
    • ZASADY KAMPANII SPOŁECZNYCH
    • POLITYKA PRYWATNOŚCI
    • STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH
    • ABONAMENT RTV
    • PROCEDURA ZGŁOSZEŃ WEWNĘTRZNYCH
    • BIP

Copyright © Polskie Radio Regionalna Rozgłośnia w Kielcach "Radio Kielce" SA 2025.

Ta witryna wykorzystuje pliki cookie. Kontynuując przeglądanie wyrażasz zgodę na ich używanie. Zachęcamy do odwiedzenia naszej strony Polityki prywatności.