Sto lat temu geolog Jan Samsonowicz w Krzemionkach koło Ostrowca Świętokrzyskiego odkrył pradziejowe kopalnie krzemienia pasiastego. W najbliższy weekend rozpocznie się świętowanie tego jubileuszu.

Czytaj również

Związane z tym wydarzenia zaplanowano na cały nadchodzący tydzień. Główna część uroczystości rozpocznie się w sobotę o 13.00 – zapowiada dyrektor Muzeum Historyczno-Archeologicznego Andrzej Przychodni:

– Tradycyjnie zaplanowano czterodniowe Krzemionkowskie Spotkania z Epoką Kamienia, ale także laboratoria, które mają przybliżyć zagadnienia z zakresu archeologii. Zaprezentują swoje dokonania różne podmioty, będą to rzeczy unikalne w skali kraju. Zobaczymy np. metody obróbki krzemienia czy warzenia soli w epoce neolitu – wymienia.

W dniu odkrycia Krzemionek, czyli 19 lipca, muzeum zaplanowało inscenizację przyjazdu prof. Jana Samsonowicza w miejsce kopalń. Złożone zostaną także kwiaty przed pomnikiem wybitnego archeologa i paleontologa, który zapoczątkował pogłębione badania Krzemionek.

Odkrycie profesora Jana Samsonowicza zmieniło patrzenie na wieś Krzemionki – podkreśla Andrzej Przychodni.

– W tym czasie wydobywano tu wapień. Jan Samsonowicz odkrył lejowate pozostałości po szybach górniczych z neolitu, a później ślady działalności człowieka na tym terenie, szczególnie związane z wydobyciem i obróbką krzemienia pasiastego – przypomina.

Liczbę dawnych kopalń oblicza się tutaj na ponad 4000. Ich głębokość sięga od 2 do 9 m. Kopalnie pochodzą z okresu neolitu i wczesnej epoki brązu (ok. 3900–1600 lat p.n.e.) Wytwarzane z krzemienia siekiery cieszyły się wówczas dużą popularnością. Rozprowadzano je w promieniu aż 660 km.

PROGRAM OBCHODÓW 100-LECIA ODKRYCIA NEOLITYCZNYCH KOPALŃ

KRZEMIENIA PASIASTEGO W KRZEMIONKACH

16-19 lipca – Krzemionkowskie Spotkania z Epoką Kamienia

Prezentacje i warsztaty od 10:00 do 18:00 na terenie rekonstrukcji osady neolitycznej (obozowisko łowców schyłkowopaleolitycznych, niecenie ognia, odlewnictwo miedzi, obróbka bursztynu, poroża i kości, krzemienia, kamienia, tkactwo, bartnictwo i kuchnia neolitu, warzelnictwo soli, garncarstwo, pokaz specjalny 16 i 17 lipca godz. 17.00)

16-17 lipca – laboratoria naukowe

Spacery przyrodnicze po terenie Rezerwatu „Krzemionki Opatowskie” o godz. 10:30 i 12:00 (konieczność wcześniejszej rejestracji osób chętnych do udziału w wycieczce) – 16.07. Pokazy i spotkania z naukowcami w namiotach obok trasy turystycznej – w sąsiedztwie rekonstrukcji pradziejowej osady: traseologia, antropologia fizyczna (w tym komputerowa rekonstrukcja wyglądu twarzy), geofizyka archeologiczna, paleozoologia, geoarcheologia, analizy laboratoryjne zabytków archeologicznych)

Stanowiska, prelekcje i ekspozycje przygotowane z udziałem: Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej, Instytutu Archeologii i Etnologii PAN w Warszawie, Muzeum Archeologicznego w Krakowie, Leśnego Banku Genów Kostrzyca, Katedry Biogeografii, Paleontologii i Ochrony Przyrody Uniwersytetu Łódzkiego, Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Tarnogórskiej, Ośrodka Kultury Sportu i Turystyki Puck „Osada Łowców Fok”, Wydziału Archeologii Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu i Muzeum Historyczno-Archeologicznego w Ostrowcu Świętokrzyskim.

Ekspozycje towarzyszące:

Od osady z epoki kamienia do Parku Kulturowego – Osada Łowców Fok w Rzucewie, gmina Puck – wystawa planszowa plenerowa

Postery dotyczące badań przyrodniczych w Rezerwacie „Krzemionki Opatowskie” – namiot prelekcyjny

Fot. Robert Felczak - Radio Kielce — Fot. Robert Felczak – Radio Kielce

Prelekcje w namiocie na terenie rezerwatu:

Nie samym chlebem żyje człowiek – mak lekarski i len zwyczajny w neolicie – 16.07., godz. 13:00

Zaginione miasta w Polsce – 16.07., godz. 14:00

Archeozoologia. Na tropie zwierząt z przeszłości – 16.07., godz. 15:00

Nadmorskie dziedzictwo archeologiczne. Wczoraj i dziś – 16.07., godz. 16:00

Czy leci z nami archeolog? – 17.07., godz. 12:00

Kopalnie ołowiu, srebra i cynku wraz z systemem gospodarowania wodami podziemnymi w Tarnowskich Górach – 17.07., godz. 13:00

Pradziejowy krajobraz poprzemysłowy Krzemionek jako mozaika unikalnych siedlisk przyrodniczych i stanowisk zagrożonych oraz rzadko występujących gatunków – 17.07, godz. 14:00

Orońskie kopalnie krzemienia czekoladowego. Skarb społeczności epoki kamienia – 17.07., godz. 15:00

Krzemionki w okresie międzywojennym – 17.07., godz. 16:00

16-17 lipca – promocje przygotowane przez partnerów: Narodowy Bank Polski i Pocztę Polską (sprzedaż okolicznościowej srebrnej monety kolekcjonerskiej o nominale 50 zł dedykowanej obchodom 100-lecia odkrycia kopalń krzemionkowskich w kasie Muzeum – 16.07. od 13:00 do 18:00 i 18.07. w godz. 10:00-18:00, sprzedaż okolicznościowej karty pocztowej z datownikami dotyczącymi jubileuszu na stanowisku Poczty Polskiej na dziedzińcu muzealnym, stanowiska promocyjne Narodowego Banku Polskiego i Poczty Polskiej działające w godzinach 10:00-18:00).

19 lipca – 100. Rocznica Odkrycia Krzemionek, rezerwat, teren naprzeciwko dawnego budynku administracyjnego (prezentacje i prelekcje dotyczące realiów badań archeologicznych w okresie międzywojennym – godz. 10:00-16:30 w namiocie Studia Huzar, uroczyste złożenie kwiatów przed Pomnikiem Jana Samsonowicza – godz. 16:30, inscenizacja historyczna dotycząca przybycia Jana Samsonowicza do Krzemionek – godz. 17:00)

20 lipca – muzeum nieczynne

21 lipca – standardowe zwiedzanie wystawy i trasy podziemnej po uprzedniej rezerwacji biletów wstępu

22 lipca – wycieczki archeologiczno-przyrodnicze po rezerwacie o godz. 10:30 (dla młodzieży i dzieci) i 14:30 (dla wszystkich kategorii wiekowych odbiorców) – konieczna wcześniejsza rezerwacja chęci udziału w wycieczce.

23-24 lipca – wehikuł Czasu

Prezentacje i warsztaty związane z kulturami megalitycznymi od 10:00 do 18:00 na terenie rekonstrukcji osady neolitycznej przygotowane przez Stowarzyszenie Ziemia Izbicka z Izbicy Kujawskiej (pokaz specjalny – godz. 14:00)

23 lipca – wernisaż wystawy fotografii Franco Storti`ego Megality, godz. 15:00

Prelekcje w sali edukacyjnej Muzeum Archeologicznego i Rezerwatu Krzemionki:

· Stones. Megality Europy

· Zygmunt Krzak. Archeolog i dawny świat nad Kamienną

Ekspozycja towarzysząca:

Zygmunt Krzak. Archeolog i dawny świat nad Kamienną – wystawa planszowa w hallu przed salą wystawową w budynku muzealnym