środa, 27 sierpnia 2025
101,4 MHz | 90,4 Kielce | 100,00 MHz Włoszczowa  dab logo M10D 215,072 MHz                    Zadzwoń do studia 41 200 20 20          
Brak wyników
Pokaż wszystko
Radio Kielce
  • REGION
    • ŚWIĘTOKRZYSKIE
    • KIELCE
    • BUSKO-ZDRÓJ
    • JĘDRZEJÓW
    • KAZIMIERZA WIELKA
    • KOŃSKIE
    • OPATÓW
    • OSTROWIEC ŚWIĘTOKRZYSKI
    • PIŃCZÓW
    • SANDOMIERZ
    • SKARŻYSKO-KAMIENNA
    • STARACHOWICE
    • STASZÓW
    • WŁOSZCZOWA
  • KRAJ / ŚWIAT
  • SPORT
    • WIADOMOŚCI SPORTOWE
    • KORONA KIELCE
    • INDUSTRIA KIELCE
  • KULTURA
    • AKTUALNOŚCI
    • INFORMATOR KULTURALNY
    • RECENZJE
  • CO NA DROGACH
  • ZDROWIE
  • MULTIMEDIA
    • ZDJĘCIA
    • GALERIA KUBALSKI & TASZŁOW
    • WIDEO
    • PODCASTY
  • POGODA
  • PORTALE RADIA KIELCE
    • CENTRUM EDUKACJI MEDIALNEJ
    • FOLK RADIO
    • PODCASTY
    • PROJEKT PRACA
    • WIELKA LITERATURA W CYFROWYM ŚWIECIE
    • ZOOM NA WIEŚ
  • O NAS
    • RAMÓWKA
    • AUDYCJE RADIA KIELCE
    • KONTAKT
    • DZIENNIKARZE
    • DZIAŁ PROMOCJI I MARKETINGU
    • STUDIO GRAM
    • HISTORIA POLSKIEGO RADIA KIELCE
    • WARUNKI KORZYSTANIA
    • REGULAMIN KONKURSÓW ANTENOWYCH
    • ZASADY KAMPANII SPOŁECZNYCH
    • POLITYKA PRYWATNOŚCI
    • STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH
    • ABONAMENT RTV
    • PROCEDURA ZGŁOSZEŃ WEWNĘTRZNYCH
    • BIP
Radio Kielce
  • REGION
    • ŚWIĘTOKRZYSKIE
    • KIELCE
    • BUSKO-ZDRÓJ
    • JĘDRZEJÓW
    • KAZIMIERZA WIELKA
    • KOŃSKIE
    • OPATÓW
    • OSTROWIEC ŚWIĘTOKRZYSKI
    • PIŃCZÓW
    • SANDOMIERZ
    • SKARŻYSKO-KAMIENNA
    • STARACHOWICE
    • STASZÓW
    • WŁOSZCZOWA
  • KRAJ / ŚWIAT
  • SPORT
    • WIADOMOŚCI SPORTOWE
    • KORONA KIELCE
    • INDUSTRIA KIELCE
  • KULTURA
    • AKTUALNOŚCI
    • INFORMATOR KULTURALNY
    • RECENZJE
  • CO NA DROGACH
  • ZDROWIE
  • MULTIMEDIA
    • ZDJĘCIA
    • GALERIA KUBALSKI & TASZŁOW
    • WIDEO
    • PODCASTY
  • POGODA
  • PORTALE RADIA KIELCE
    • CENTRUM EDUKACJI MEDIALNEJ
    • FOLK RADIO
    • PODCASTY
    • PROJEKT PRACA
    • WIELKA LITERATURA W CYFROWYM ŚWIECIE
    • ZOOM NA WIEŚ
  • O NAS
    • RAMÓWKA
    • AUDYCJE RADIA KIELCE
    • KONTAKT
    • DZIENNIKARZE
    • DZIAŁ PROMOCJI I MARKETINGU
    • STUDIO GRAM
    • HISTORIA POLSKIEGO RADIA KIELCE
    • WARUNKI KORZYSTANIA
    • REGULAMIN KONKURSÓW ANTENOWYCH
    • ZASADY KAMPANII SPOŁECZNYCH
    • POLITYKA PRYWATNOŚCI
    • STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH
    • ABONAMENT RTV
    • PROCEDURA ZGŁOSZEŃ WEWNĘTRZNYCH
    • BIP
Brak wyników
Pokaż wszystko
Radio Kielce

70 lat temu urodził się Jerzy Pilch, pisarz, scenarzysta i publicysta

PAP
2022-08-10 07:29
3 min. czytania
A A
Jerzy Pilch / wikipedia

Jerzy Pilch / źródło: wikipedia.pl

Udostępnij na FacebookUdostępnij na TwitterEmail

Czytaj również

27.08.2025. Radio Kielce. Rozmowa Dnia. Na zdjęciu: Paweł Papaj, pełniący obowiązki prezesa KS Iskra Kielce / Fot. Sebastian Kalwat - Radio Kielce

Paweł Papaj: drużyna jest mocniejsza, jedziemy wygrać

2025-08-27
26.08.2025. Radlin. Droga krajowa nr 74. Wypadek / Fot. policja

Kolejny pieszy potrącony na przejściu

2025-08-26

10 sierpnia 1952 r. urodził się Jerzy Pilch, pisarz, scenarzysta i publicysta. Łączył konwencję klasycznej literatury z felietonem, który stał się jego ulubioną formą wypowiedzi. Popularność zdobyły jego powieści i ekranizacje scenariuszy, z „Pod Mocnym Aniołem” na czele.

– Pilch był wybitnym człowiekiem humoru i jednocześnie wybitnym obserwatorem rzeczywistości, która go otaczała. To dawało fantastyczne efekty w jego błyskotliwych felietonach” – mówi aktor Adam Ferency, który na motywach „Dziennika” i „Drugiego dziennika” Jerzego Pilcha wyreżyserował spektakl „Dziennik przebudzenia” (2017).

Jerzy Pilch urodził się 10 sierpnia 1952 r. w Wiśle (Śląskie).

Jak sam wspominał, pierwszy tekst – w konwencji pamiętnika – opublikował na łamach harcerskiego dwutygodnika „Na Przełaj”, w rubryce „Klub Młodych Autorów”. Stało się to latem 1968 r.

Ukończył filologię polską na Uniwersytecie Jagiellońskim. W połowie lat siedemdziesiątych debiutował jako krytyk literacki. Przez dziesięć lat pracował w Instytucie Filologii Polskiej m.in. jako adiunkt. W latach 1977-81 należał do PZPR. W latach osiemdziesiątych wraz z Bronisławem Majem tworzył niezależne „czasopismo mówiono-czytane” pt. „NaGłos”.

W 1989 r. został laureatem prestiżowej Nagrody Fundacji im. Kościelskich za tom poezji „Wyznania twórcy pokątnej literatury erotycznej” opublikowany rok wcześniej nakładem emigracyjnego wydawnictwa „Puls” w Londynie. W tym samym, przełomowym roku podjął współpracę z „Tygodnikiem Powszechnym” (1989-99) zdobywając w krótkim czasie uznanie księdza Józefa Tischnera, wyrażone pewnego dnia słowami: „wy mi się, kurwa, lutrze czy kalwinie, coraz bardziej podobacie”.

„Zaznawszy aż takiej chwały (którą, co tu kryć, z całą niestosowną pyszałkowatością, teraz powtarzam), schyliłem się wtedy kornie i zapytałem: – Czy ksiądz profesor mógłby mi dać to na piśmie? – Przynieś kartkę. – On odparł i nie bez głębokiego zadowolenia z własnej swawoli, niczego nie pomijając, utrwalił miłe mi zdanie na piśmie, i dla wzmożenia efektu złożył pod tą frazą podpis: Józef Tischner” – wspominał Pilch w „Widoku z mojego boksu”.

Po rozstaniu z „Tygodnikiem Powszechnym” Pilch publikował w „Przekroju” i „Polityce”. Łączył konwencję klasycznego felietonu prasowego z literaturą, sprawy banalne i trywialne z głęboką metafizyką, ironicznymi obserwacjami i dystansem do otaczającego go świata.

W powieści „Inne rozkosze” (1995) można odnaleźć retrospektywne spojrzenie i motyw powrotu do lat młodości, a także specyficzny klimat protestanckiego Śląska Cieszyńskiego, regionu, w którym twórca się wychowywał. Bohaterem powieści jest Kohoutek, weterynarz z Wisły, na co dzień szanowany ojciec i mąż, którego pochłaniają liczne, zwykle przelotne, romanse i refleksje o przemijaniu oraz granicach osobistej wolności.

Z 1993 r. pochodzi „Spis cudzołożnic”. W ekranizacji w reżyserii Jerzego Stuhra (1994) Pilch pojawił się w epizodycznej roli jako gość baru przy krakowskim Rynku Głównym. Po latach w filmie „Wtorek” (2004) w reżyserii Witolda Adamka pisarz zagrał jeszcze właściciela wytwórni ogrodowych krasnali.

5 stycznia 1999 r. zbiór felietonów „Bezpowrotnie utracona leworęczność” nagrodzono Paszportem „Polityki” za najlepszy utwór literacki 1998 r. Do dziś książka jest uznawana za jedną z najważniejszych w dorobku Pilcha.

„Książek nie czyta się po to, aby je pamiętać. Książki czyta się po to, aby je zapominać, zapomina się je zaś po to, by móc znów je czytać. Biblioteka jest zbiorem snów zapomnianych, ale utrwalonych, jest szansą nieustannego powrotu, a każdy powrót może tu na powrót stać się pierwszym przyjściem” – pisał w tym utworze.

Przez wiele lat Pilch zmagał się z chorobą alkoholową. Nawiązania do uzależnienia można odnaleźć w wielu jego utworach. Cierpiał również na chorobę Parkinsona.

Rok 2001 przyniósł mu Nagrodę Literacką Nike za powieść „Pod Mocnym Aniołem”. „Jednego pijaka w całej rozciągłości może zrozumieć tylko drugi pijak” – czytamy w niej. 12 lat później Wojciech Smarzowski zekranizował tę książkę, główną rolę zagrał Robert Więckiewicz. Janusz Morgenstern w cyklu fabularnym „Święta polskie” wyreżyserował zaś „Żółty szalik” (2000) wg scenariusza Pilcha. Główny bohater (w tej roli Janusz Gajos) także zmagał się z problemem alkoholizmu.

Jerzy Pilch jest autorem ponad 20 powieści m.in. „Miasta utrapienia” (2004) i „Marszu Polonia” (2008).

Jego utwory zdobyły rozgłos w Polsce i za granicą. Tłumaczono je na angielski, białoruski, czeski, francuski, niemiecki, norweski, rosyjski, ukraiński i włoski. W 2012 r. pisarz na nowo podjął współpracę z „Tygodnikiem Powszechnym”.

„Nie ma się co zrażać, trzeba próbować dalej, trzeba trenować, braki talentu nadrabiać pracowitością, pisać, dużo pisać, przepisywać, czytać na głos, uważnie słuchać bredni, które się napisało” – wyjaśniał z właściwą sobie autoironią w felietonie z cyklu „Drugi dziennik Pilcha” (2012).

„Stoję w kuchennym oknie mojego warszawskiego mieszkania i liczę tych, co nie wytrzymali, liczę wisielców kołyszących się na balkonach po drugiej stronie ulicy” – pisał w zbiorze opowiadań „Żółte światło”, wydanym rok przed śmiercią. Także w tym tytule pojawiły się liczne wątki i refleksje autobiograficzne. W kwietniu 2020 r. został wydany zbiór „60 felietonów najjadowitszych”.

Jerzy Pilch zmarł 29 maja 2020 r. w Kielcach.

Tagi: KIELCEJerzy Pilch

CZYTAJ RÓWNIEŻ

27.08.2025. Radio Kielce. Rozmowa Dnia. Na zdjęciu: Paweł Papaj, pełniący obowiązki prezesa KS Iskra Kielce / Fot. Sebastian Kalwat - Radio Kielce
WIDEO

Paweł Papaj: drużyna jest mocniejsza, jedziemy wygrać

2025-08-27
26.08.2025. Radlin. Droga krajowa nr 74. Wypadek / Fot. policja
ZDJĘCIA

Kolejny pieszy potrącony na przejściu

2025-08-26
26.08.2025. Kielce. IPN. Konferencja na temat V Rajdu rowerowego z Kielc na Westerplatte oraz innych działań związanych z upamiętnieniem Westerplatczyków / Fot. Wiktor Taszłow - Radio Kielce
ZDJĘCIA

Rajd rowerowy upamiętni kieleckich obrońców Westerplatte

2025-08-26
Motocyklista potrącił pieszego
ZDJĘCIA

Motocyklista potrącił 14-latka na pasach

2025-08-26
Wizualizacja hali przy ul. Szczecińskiej w Kielcach / Źródło: Urząd Miasta Kielce
WIZUALIZACJA

Przetarg unieważniony. Co z lodowiskiem w Kielcach?

2025-08-26
ZTM apeluje, by nie zostawiać zakupu biletów na ostatnią chwilę

ZTM apeluje, by nie zostawiać zakupu biletów na ostatnią chwilę

2025-08-26
Wspólna akcja policji i członków komisji

Wspólna akcja policji i członków komisji

2025-08-26
Śledztwo w sprawie dotacji dla zięcia marszałek Janik zostanie wznowione

Śledztwo w sprawie dotacji dla zięcia marszałek Janik zostanie wznowione

2025-08-26
podcasty.radiokielce.pl
folkradio.pl

REGION

Paweł Papaj: drużyna jest mocniejsza, jedziemy wygrać

Kobieta znalazła kilkanaście tysięcy złotych w bankomacie

Sandomierzanie łatwiej pozbędą się tekstyliów?

Strażacy walczyli z pożarem balotów słomy

Kolejny pieszy potrącony na przejściu

Rajd rowerowy upamiętni kieleckich obrońców Westerplatte

Motocyklista potrącił 14-latka na pasach

Przetarg unieważniony. Co z lodowiskiem w Kielcach?

ZTM apeluje, by nie zostawiać zakupu biletów na ostatnią chwilę

Wspólna akcja policji i członków komisji

AKTUALNOŚCI

  • ŚWIĘTOKRZYSKIE
  • POLSKA
  • SPORT
  • KULTURA
  • ZDROWIE
  • CO NA DROGACH
  • ZOOM NA WIEŚ
  • STREFA MUNDURU
  • GALERIE ZDJĘĆ
  • WIDEO
  • POGODA

WIADOMOŚCI LOKALNE

  • KIELCE
  • BUSKO-ZDRÓJ
  • JĘDRZEJÓW
  • KAZIMIERZA-WIELKA
  • KOŃSKIE
  • OPATÓW
  • OSTROWIEC-ŚWIĘTOKRZYSKI
  • PIŃCZÓW
  • SANDOMIERZ
  • SKARŻYSKO-KAMIENNA
  • STARACHOWICE
  • STASZÓW
  • WŁOSZCZOWA

RADIO KIELCE

  • KONTAKT
  • DZIENNIKARZE
  • DZIAŁ PROMOCJI I MARKETINGU
  • RAMÓWKA
  • STUDIO GRAM
  • HISTORIA POLSKIEGO RADIA KIELCE
  • POLITYKA PRYWATNOŚCI
  • ABONAMENT RTV
  • ZASADY KAMPANII SPOŁECZNYCH
  • STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH
  • PATRONATY
  • BIP

PORTALE RADIA KIELCE

  • PODCASTY
  • FOLK RADIO
  • PROJEKT PRACA
  • ZOOM NA WIEŚ
  • CENTRUM EDUKACJI MEDIALNEJ
  • WIELKA LITERATURA W CYFROWYM ŚWIECIE
  • POLACY RATUJĄCYCH ŻYDÓW
logo300

Radio Kielce - największe radio w regionie świętokrzyskim.

ul. Radiowa 4, 25-317 Kielce

tel. 41 363 05 00

radio@radiokielce.pl

101,4 MHz Świętokrzyskie
90,4 MHz Kielce
100,0 MHz Włoszczowa
215,072 MHz / KANAŁ 10D

OBSERWUJ NASZE PROFILE

Copyright © Polskie Radio Regionalna Rozgłośnia w Kielcach "Radio Kielce" S.A. 2025.
g-news logo
Brak wyników
Pokaż wszystko
  • REGION
    • ŚWIĘTOKRZYSKIE
    • KIELCE
    • BUSKO-ZDRÓJ
    • JĘDRZEJÓW
    • KAZIMIERZA WIELKA
    • KOŃSKIE
    • OPATÓW
    • OSTROWIEC ŚWIĘTOKRZYSKI
    • PIŃCZÓW
    • SANDOMIERZ
    • SKARŻYSKO-KAMIENNA
    • STARACHOWICE
    • STASZÓW
    • WŁOSZCZOWA
  • KRAJ / ŚWIAT
  • SPORT
    • WIADOMOŚCI SPORTOWE
    • KORONA KIELCE
    • INDUSTRIA KIELCE
  • KULTURA
    • AKTUALNOŚCI
    • INFORMATOR KULTURALNY
    • RECENZJE
  • CO NA DROGACH
  • ZDROWIE
  • MULTIMEDIA
    • ZDJĘCIA
    • GALERIA KUBALSKI & TASZŁOW
    • WIDEO
    • PODCASTY
  • POGODA
  • PORTALE RADIA KIELCE
    • CENTRUM EDUKACJI MEDIALNEJ
    • FOLK RADIO
    • PODCASTY
    • PROJEKT PRACA
    • WIELKA LITERATURA W CYFROWYM ŚWIECIE
    • ZOOM NA WIEŚ
  • O NAS
    • RAMÓWKA
    • AUDYCJE RADIA KIELCE
    • KONTAKT
    • DZIENNIKARZE
    • DZIAŁ PROMOCJI I MARKETINGU
    • STUDIO GRAM
    • HISTORIA POLSKIEGO RADIA KIELCE
    • WARUNKI KORZYSTANIA
    • REGULAMIN KONKURSÓW ANTENOWYCH
    • ZASADY KAMPANII SPOŁECZNYCH
    • POLITYKA PRYWATNOŚCI
    • STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH
    • ABONAMENT RTV
    • PROCEDURA ZGŁOSZEŃ WEWNĘTRZNYCH
    • BIP

Copyright © Polskie Radio Regionalna Rozgłośnia w Kielcach "Radio Kielce" SA 2025.

Ta witryna wykorzystuje pliki cookie. Kontynuując przeglądanie wyrażasz zgodę na ich używanie. Zachęcamy do odwiedzenia naszej strony Polityki prywatności.