M10D 215,072 MHz Zadzwoń do studia 41 200 20 20 
Renowacja klasztoru na Świętym Krzyżu, Świętokrzyska Zagroda Kultury „Harmonia” w Hucie Szklanej i Centrum Edukacji Przyrodniczej w Nowej Słupi – nowoczesne projekty zmieniają serce Gór Świętokrzyskich. O ich znaczeniu i rozwoju rozmawiano dziś na Świętym Krzyżu.
Klasztor na Świętym Krzyżu
Najcenniejszym zabytkiem kultury i centrum życia religijnego jest w regionie świętokrzyskie sanktuarium. Obiekt w 1936 roku przejęli ojcowie oblaci i od tej pory pracują nad jego restauracją. W 2016 roku rozpoczął się projekt, który ma na celu podwyższenie walorów dziedzictwa kulturowego klasztoru na Świętym Krzyżu i rozbudowę osady średniowiecznej w Szklanej Hucie. Przeprowadzone prace pozwoliły gruntownie odnowić wiele przestrzeni klasztornych.
W świątyni odrestaurowana została ambona, zakrystia zyskała nową podłogę, meble i odnowione freski. Wiele zmian dokonano w kaplicy Oleśnickich. Położono nową instalację elektryczną i wyremontowano zwieńczenie kopuły.
Prace renowacyjne objęły także klasztorne krużganki. Odnowione i odgrzybione zostały ściany, odnowiono freski. Podobny zakres prac przeprowadzony został w pomieszczeniach muzealnych i kawiarence.
Duże zmiany dokonały się w obrębie mieszkania oblatów. Przed podjęciem remontu w wielu miejscach przeciekał dach, a to powodowało dalszą degradację pomieszczeń. Teraz nie ma podobnych problemów. Remont, a czasem zmianę lokalizacji przeszły refektarz, kaplica domowa, korytarze i miejsce studium nowicjatu. Usunięto zbędne ściany, wywieziono tony gruzu, położone są nowe stropy i podłogi. Podczas prac wyremontowano też strych nad klasztorem, powstała też klatka schodowa, która prowadzi do pomieszczeń zaadaptowanych na pokoje gościnne. Wszystkie prace, zaplanowane w ramach projektu wartego 24 mln zł, mają się zakończyć w tym roku. W ramach tego samego projektu powstaje także Świętokrzyska Zagroda Kultury „Harmonia” w Hucie Szklanej.
Świętokrzyska Zagroda Kultury „Harmonia” w Hucie Szklanej
Powstaje ona przy zagrodzie średniowiecznej. Bryła budynku będzie nawiązywała do tradycyjnej zagrody wiejskiej oraz harmonii – instrumentu ludowego, jako symbolu sielskich zabaw i uczt. W wyglądzie obiektu nie zabraknie również elementów związanych ze świętokrzyskim pasiakiem. Powierzchnia ekspozycji wyniesie ok. 600 metrów kwadratowych.
Będzie to prezentacja dorobku wsi świętokrzyskiej, pokazanie jak wyglądała w XIX i na początku XX wieku. Obiekt będzie czynny przez cały rok, wyposażony w nowoczesne multimedia, które pozwalają nie tylko zobaczyć, ale także przeżywać zwiedzanie, ponieważ pobudzane będą różne zmysły: dotyku czy węchu. Będzie można na przykład poczuć zapach chaty świętokrzyskiej, a także poznać obrzędy, które występowały na polskiej wsi, i które nas charakteryzują. Na przykład będzie można w sposób wirtualny nauczyć się tańca ludowego. Ekspozycja będzie podzielona zgodnie z porami roku, a gość przechodząc jej kolejne elementy pozna wszystkie elementy życia dawnej wsi. W budynku zaplanowano także miejsce na salę konferencyjną dla około 300 osób, co pozwoli na organizowanie rożnego rodzaju warsztatów, spotkań, sympozjów.
Centrum Edukacji Przyrodniczej w Nowej Słupi
Ten projekt prowadzony jest przez dyrekcję Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Centrum Edukacji Przyrodniczej ma być nowoczesnym i interaktywnym obiektem, położonym w sąsiedztwie Muzeum Hutnictwa i Muzeum Legend Świętokrzyskich. Projekt budynku opracowany przez warszawskie biuro projektowe Kwadratura został w ubiegłym roku wyróżniony nagrodą „najlepszy projekt ekologiczny” w konkursie organizowanym przez Polskie Stowarzyszenie Budownictwa Ekologicznego. Nowoczesny budynek będzie obiektem przyjaznym dla środowiska, energooszczędnym, wykorzystującym nowoczesne źródła ogrzewania. Swoim wyglądem będzie nawiązywał do lokalnego krajobrazu świętokrzyskich pól, czyli tzw. pasiaków, a dach porośnięty roślinnością posłuży jako taras widokowy. Ekspozycja ma dawać swobodę wyboru zwiedzania. Poza eksponatami będą też stanowiska interaktywne, np. filmy 3D, ale zgodnie z zapowiedziami dyrektora ŚPN Jana Reklewskiego nie będzie nadmiernego nagromadzenia multimediów.
Całkowity koszt budowy Centrum Edukacji Przyrodniczej ŚPN w Nowej Słupi ma wynieść około 50 mln zł. Obecnie muzeum ŚPN znajduje się w części zabudowań klasztornych na Świętym Krzyżu, ale zgodnie z decyzją Rady Ministrów jest możliwość odzyskania przez zakonników budynku i terenu na Świętym Krzyżu.
Plany na przyszłość
Najważniejszym z nich jest dokończenie remontu – mówi superior klasztoru na Świętym Krzyżu ojciec Marian Puchała. – Część prac w dawnym szpitaliku już przeprowadziliśmy, zrobiono instalację wodną i kanalizacyjną, a pamiętamy, jaki to był kłopot na Świętym Krzyżu. W przyszłości chcielibyśmy tam utworzyć dom pielgrzyma, restaurację i muzeum – dodaje.
Znaczenie Świętego Krzyża w dziejach regionu podkreślał marszałek województwa świętokrzyskiego Andrzej Bętkowski.
– Karawaka wpisana jest w herb i nazwę naszego województwa. Dobrze, że trwają prace renowacyjne przy klasztorze, bo pozwoli to nie tylko na udostępnienie obiektu turystom, ale posłuży również pielgrzymom szukającym tu miejsca do refleksji, wyciszenia i modlitwy – zaznacza.
Z kolei poseł Krzysztof Lipiec mówił, że Święty Krzyż jest miejscem ważnym dla każdego Polaka. – O takie miejsca trzeba dbać w sposób szczególny, bo niesie wiele wartości – wymiernych i duchowych. Życzę ojcom oblatom, aby wszystkie plany i zamierzenia się spełniły, bo to miejsce oddane wam w opiekę jest nam wszystkim potrzebne – powiedział.
Wszystkie prace przy renowacji klasztoru na Świętym Krzyżu, ale także przy budowie Centrum Edukacji Przyrodniczej i Świętokrzyskiej Zagrody prowadzone są z udziałem środków unijnych, rządowych i własnego wkładu samorządów.
