Wizyta w muzeum jako lekarstwo? Na terapeutyczne oddziaływanie sztuki jest coraz więcej dowodów. Rozmawiają o nim uczestnicy IV Konferencji Naukowej Muzeoterapia, która w poniedziałek (24 października) rozpoczęła się w Dawnym Pałacu Biskupów Krakowskich w Kielcach.

W tym roku temat kongresu brzmi: „Sposób na trudne czasy”. Prof. Robert Kotowski, dyrektor Muzeum Narodowego w Kielcach, organizator wydarzenia tłumaczył, że pod tym hasłem kryje się propozycja rozwiązywania problemów związanych z tym, co każdy z nas rozumie jako „trudny czas”, poprzez kontemplację, uważność, wszystko to, co daje muzeum.

Czytaj również

Święta otulone muzyką z Radiem Kielce

2025-12-19

W Nowej Słupi upamiętniono wybitnych naukowców

2025-12-19

– Staramy się pokazać, że muzeum czy działalność muzeów jest tym sposobem przezwyciężania pewnych dolegliwości cywilizacyjnych – zaznaczył.

Dyrektor Robert Kotowski zauważył, że rośnie wiedza o muzeoterapii i zainteresowanie tym tematem, ale jeszcze jest wiele do zrobienia w zakresie jej poznania i upowszechniania.

– Jest coraz szerszy krąg osób, do których dotarła ta wiedza, coraz więcej środowisk angażuje się, więc informacje są upowszechniane. Ale też jestem daleki od jakiegoś hurraoptymizmu, że już mamy muzeoterapię wdrożoną, wszyscy są do niej przekonani. Myślę, że jeszcze przez wiele lat będziemy się dzielić tą wiedzą, analizować, prowadzić badania, śledzić wszelkiego rodzaju projekty, które są związane z muzeoterapią po to, żeby uświadamiać tę siłę oddziaływania muzeów dla naszego życia, dla naszego zdrowia, samopoczucia – dodał.

Natomiast już dziś znana jest lista zalet wynikających z obcowania ze sztuką. Prof. Robert Kotowski wymienił najważniejsze z nich:

– To jest oderwanie od trudnych, codziennych spraw, związanych z dolegliwościami cywilizacyjnymi, skupienie uwagi, integracja. Jest też szereg wyników badań biochemicznych, które twardo pokazują wpływ kontaktu ze sztuką, z muzeami, na poziom różnych wskaźników związanych ze stresem, są obserwacje neurologów, w zakresie leczenia chorób związanych z demencją. Jest wiele dowodów na to, że wizyty w muzeum moją wpływ terapeutyczny – zaznaczył.

Jeden z prelegentów w tytule swojego wystąpienia zawarł pytanie: „Czy wizyta w muzeum może zmniejszyć ból?” Autorem tej pracy był prof. dr hab. Przemysław Bąbel – dyrektor Instytutu Psychologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, przewodniczący Rady Dyscypliny Psychologia UJ oraz kierownik Zespołu Badania Bólu. Wyjaśnił, że są przesłanki napawające optymizmem.

– Mamy na razie jedno badanie, pilotażowe, które pokazuje, że tak. Pokazuje, że po trwającym godzinę oprowadzaniu – specyficznym, bo koncentrującym się nie tylko na poszczególnych obiektach, ale przede wszystkim na doświadczeniach ludzi, w kontekście tych kilku obiektów muzealnych, badani poczuli nie tylko to, że im to pomogło, ale ten ból początkowo był mniej nieprzyjemny, a po trzech tygodniach okazało się, że również mniej intensywny. Oczywiście trzeba tu wziąć bardzo ważną kwestię pod uwagę, że nie mamy porównania z grupą, która nie poszła do muzeum. Ale to badanie ukazało się w bardzo dobrym czasopiśmie i jest badaniem pilotażowym, więc czekamy na dalsze dane, co nie zmienia faktu, że ta wiedza każe nam być optymistycznymi, bo jest bardzo wiele oddziaływań psychologicznych, które są skuteczne w leczeniu bólu i mamy na to bardzo dużo danych – podkreślił.

Wtorek będzie drugim dniem konferencji. Wydarzenie jest transmitowane w mediach elektronicznych Muzeum Narodowego w Kielcach (oglądanie nie wymaga rejestracji).

Muzeum Narodowe w Kielcach jest liderem w Polsce w zakresie upowszechniania muzeoterapii.

IV Ogólnopolska Konferencja Naukowa Muzeoterapia – program

25 października

9.30–10.00 rejestracja uczestników
10.00–10.30
Aleksandra Głowacz – „Między Mnemosyną i Terpsychorą – tańcząc w muzeum”
10.30–11.00
Izabela Karlińska, Anna Sawicka-Białek – „Uważność, emocje, muzeum”
11.00–11.30
Elżbieta Nieroba – „W obliczu solastalgii. Jak muzeum pomaga ukoić nasz lęk przed zachodzącymi zmianami klimatycznymi”
11.30–12.00
Jolanta Gumula – „Psychologia (w) pracy z trudnym dziedzictwem”
12.00–12.30 dyskusja
12.30–13.30 przerwa obiadowa
13.30–15.00
Izabela Karlińska, Anna Sawicka-Białek, Jadwiga Koźmińska-Kiniorska – „W kontakcie… – warsztat”
15.00 – oprowadzanie po Dawnym Pałacu Biskupów Krakowskich w Kielcach