Rozpoczynają się 30. Świętokrzyskie Dni Muzyki. Otwiera je w piątek (18 listopada o godz. 19.00) koncert symfoniczny. W Filharmonii Świętokrzyskiej publiczność usłyszy trzy kompozycje. Solistami w jednej z nich będą: Agata Kielar-Długosz i pochodzący z ziemi świętokrzyskiej Łukasz Długosz.
W miarę regularnie wracacie do naszego regionu. Miło Was znowu tu zobaczyć i usłyszeć. Jaki utwór tym razem zaprezentujecie?
Łukasz Długosz: – Zawsze z radością wracamy na sceny w województwie świętokrzyskim, a zwłaszcza na tę bliską naszym sercom, w Filharmonii Świętokrzyskiej. Tym razem zaprezentujemy niezwykły utwór Marcina Błażewicza – „Koncert na dwa flety i smyczki”, który kompozytor napisał dla nas. To koncert wyjątkowy, ponieważ podczas pracy nad nim Marcinowi zmarł bardzo bliski przyjaciel. Jemu właśnie poświęcił pierwszą część – mroczną, dramatyczną. Za to dużo optymizmu jest w części drugiej i brawurowym finale, który przypomina najlepsze osiągnięcia muzyki Beli Bartoka.
Kielecka publiczność usłyszy tę kompozycję po raz pierwszy, ale Wy już ją wykonywaliście. Kiedy odbyło się prawykonanie?
Agata Kielar-Długosz: – Prawykonanie odbyło się w 2017 roku w Filharmonii Częstochowskiej. Mieliśmy także okazję wykonać ją w kilku innych filharmoniach w Polsce. Natomiast z Filharmonią Kameralną w Łomży dokonaliśmy nagrania tego utworu pod okiem kompozytora. Niestety, w czasie pandemii Marcin zmarł. To wykonanie w Kielcach będzie szczególne, ponieważ odbędzie się pierwszy raz po pandemii, i pierwszy raz po śmierci Marcina.
Specjalnie dla Was pisze wielu kompozytorów, ale też Wy sięgacie po mniej lub bardziej znane utwory. Który rodzaj pracy jest Wam bliższy?
Łukasz Długosz: – Staramy się przede wszystkim porządkować repertuar fletowy, zwłaszcza polski, ponieważ przed nami w ogóle mało osób dbało o to, by odkrywać kompozycje, które za sprawą naszej trudnej historii zostały zapomniane. Zależy nam przede wszystkim na tym, by odkrywać utwory polskich romantyków, które są porozrzucane po bibliotekach, po archiwach na całym świecie. Od tego rozpoczęliśmy. Natomiast dzięki przyjaźni z Grażyną Pstrokońską-Nawratil – wspaniałą kompozytorką, mentorką, która pobudziła w nas chęć tworzenia nowego repertuaru i zdobywania nowych doświadczeń z tym związanych, od 2007 roku utworzyliśmy już repertuar składający się z ponad 200 utworów, napisanych przez kompozytorów nie tylko polskich, ale również zagranicznych. Jest to więc niezwykły wkład w rozwój instrumentu i literatury światowej.
Myślę, że poznaliśmy ponad 100 kompozytorów, którzy dedykowali nam swoje utwory. Jest to niezwykła praca, praca twórcza. Zupełnie inna, niż praca nad utworem już istniejącym, ponieważ możemy się spotkać z kompozytorem i przede wszystkim starać się zwizualizować dźwiękowo to, co w głowie kompozytora zaistniało.
Agata Kielar-Długosz: – To jest niesamowite móc pracować z kompozytorem, móc poznać go. Sam temperament kompozytora bardzo wiele mówi o kompozycji. Dzięki temu, że się poznajemy osobiście, jako ludzie, łatwiej nam interpretować utwór. Spotykając się z autorem, mamy też czasami wkład w dzieło muzyczne, bo nieraz także my możemy zgłaszać nasze przemyślenia, sugestie.
Łukasz Długosz: – Praktyka pokazuje też, że to, co kompozytorzy mówią na początku o utworze, z biegiem czasu zmienia się, ponieważ ta interpretacja również ewoluuje, starają się tę kompozycję ulepszać, wprowadzać np. ułatwienia dla solistów czy orkiestry.
Jesteście uznawani przez znawców tematu za jednych z najwybitniejszych flecistów na świecie. Macie na swoim koncie wiele nagród, a w tym roku otrzymaliście kolejne wyróżniania. Wśród nich był Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski.
Łukasz Długosz: – Jest to niezwykłe wyróżnienie nadawane przez Prezydenta Polski Andrzeja Dudę, które jest zwieńczeniem naszych wieloletnich starań i pracy nad promocją kultury polskiej na świecie. Otrzymaliśmy także medale resortowe od ministra kultury i dziedzictwa narodowego – Gloria Artis czy wiele nagród branżowych. Warto wspomnieć, że w zeszłym roku byliśmy laureatami Świętokrzyskiej Nagrody Kultury, przekazanej przez marszałka województwa świętokrzyskiego. Cieszymy się, że teraz przyszedł taki czas refleksji, ale też czas, kiedy elity naszego kraju dostrzegają efekty naszych starań. To dla nas ważne i powoduje jeszcze większą mobilizację i chęć dalszej pracy.
Cieszymy się, że kolejni kompozytorzy chcą z nami pracować. W środę otrzymaliśmy kolejną dobrą wiadomość, że Enjott Schneider – wybitny niemiecki kompozytor napisał kolejny utwór dla nas. To jest dla nas paliwo do dalszej pracy.
Agata Kielar-Długosz: – Skupiamy się na działalności czysto artystycznej, a nagrody trafiają się niejako dodatkowo, ale to, że ktoś dostrzega naszą pracę, aktywność, zaangażowanie jest bardzo miłe.
Najbliższa mojemu sercu, oprócz Krzyża Kawalerskiego Orderu Odrodzenia Polski, jest Honorowa Nagroda Związku Kompozytorów Polskich. Sam prezes, pan Mieczysław Kominek stwierdził, że nie można przejść obojętnie obok tylu prawykonań, jakie stały się naszym udziałem. Tu wyjaśnię, że kompozytorzy, którzy powierzają nam swoje utwory, zgłaszają je też do Związku, stąd pan prezes ma wgląd do tej listy. Dla nas to miłe, że naszą pracę dostrzegają kompozytorzy.
Łukasz Długosz: – Nagrody, które otrzymaliśmy od różnych środowisk także w tym roku, cieszą, ale też cieszy to, że władze regionu świętokrzyskiego kładą coraz większy nacisk na kulturę, doceniają jej potencjał. Cieszę się, że to powoli staje się „towar eksportowy” i mam nadzieję, że będzie powstawało coraz więcej inicjatyw, coraz więcej festiwali, i będzie coraz więcej wsparcia ze strony politycznej, żeby nasz region mógł rozkwitać, i mógł być konkurencyjny na tle innych województw, a nawet innych krajów.
Nie pozostaje nam już nic innego, jak zaprosić naszych słuchaczy i czytelników na kieleckie spotkanie z Wami.
Agata Kielar-Długosz: – Serdecznie zapraszamy Państwa na koncert, podczas którego wykonamy kompozycję ś.p. Marcina Błażewicza. Jest to koncert efektowny, niezwykle głęboki w swoim przekazie artystycznym. Myślę, że docenią Państwo moc tych emocji, które niesie jego muzyka.
Łukasz Długosz: – Oczywiście nie zabraknie innych utworów, które wykona orkiestra pod batutą Jacka Rogali. Zapraszamy serdecznie o godz. 19.00.
Dziękuję za rozmowę.