Biblioteka Diecezjalna w Sandomierzu dokonała konserwacji kolejnego, cennego rękopisu. Tym razem prace dotyczyły obiektu z przełomu XVI i XVII wieku. To psałterz roczny będący chorałem z tekstem i zapisem nutowym. Liczy 99 kart o rozmiarach 65×44 cm. Został napisany na pergaminie. O jego wartości merytorycznej i artystycznej świadczą m.in. tłoczenia geometryczne i linearne oprawy oraz liczne ozdobne inicjały.
Był używany przy odprawianiu codziennej liturgii przez zakonników z Radomia.
Rękopis trafił do zbiorów biblioteki Seminarium Duchownego w Sandomierzu po kasacie klasztoru bernardynów radomskich w 1864 r. W ramach prac ratujących ten unikatowy egzemplarz dokonano m.in. jego oczyszczenia, a także rekonstrukcji kart.
Tam, gdzie było to możliwe uzupełniono ubytki zapisów. Renowacja kosztowała 67,5 tys. zł, z czego dofinansowanie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego wyniosło 62 tys. zł.
– To jest rzecz unikalna, zazwyczaj rękopisy pisane były w jednym egzemplarzu. Dzisiaj są odzwierciedleniem życia duchownych przed wiekami. Dla muzykologów to również doskonały materiał badawczy, a dla nas jest to obiekt o znaczeniu muzealnym i wystawienniczym – powiedział ks. Piotr Tylec, dyrektor Biblioteki Diecezjalnej w Sandomierzu.
W planach jest przygotowanie takiego miejsca, gdzie mogłyby być prezentowane dla grup zwiedzających wyjątkowe pozycje ze zbiorów placówki. Będzie to możliwe od przyszłego roku.
Przy dofinansowaniu z Ministerstwa Edukacji i Nauki Biblioteka Diecezjalna w Sandomierzu zrealizowała w minionym roku dwa inne, cenne projekty. Pierwszy polegał na konserwacji, opracowaniu i digitalizacji 60 starych druków z Biblioteki Kapituły Sandomierskiej. Tym sposobem udało się gruntowanie zabezpieczyć i udostępnić kolejną część tego niezwykle zabytkowego zbioru. Część tej kolekcji dotyczy nauk medycznych, a pozostałe dzieła pochodzą z prywatnego księgozbioru kanonika sandomierskiego ks. Stefana Żuchowskiego. Duchowny żył na przełomie XVII i XVIII w., był doktorem nauk i piastował szereg stanowisk kościelnych w Sandomierzu i okolicy. Zajmował się również działalnością pisarską, która związana była z jego działalnością prawniczą. Na uwagę zasługują również jego dzieła polemiczne, m.in. w kwestiach żydowskich.
W projekcie wybrano pozycje z zakresu poezji i literatury, geografii historycznej, historii oraz polityki. Na szczególną uwagę zasługuje m.in. publikacja Descrizione Di Roma Moderna… w wydaniu z 1697 r., czyli coś na wzór dzisiejszego przewodnika, który zawiera liczne ilustracje rzymskich zabytków architektonicznych. W ramach konserwacji stare druki zostały oczyszczone i odkażone, wykonano niezbędne prace naprawcze. Kosztowało to prawie 270 tys. zł, większość pieniędzy, czyli 241 tys. zł pochodziła z Ministerstwa Edukacji i Nauki z programu Społecznej Odpowiedzialności Nauki.
Drugi zadaniem z tego programu było zapewnienie dostępu do zbioru strych druków. Polegało ono na dezynfekcji i dezynsekcji oraz zewnętrznym oczyszczeniu 4,5 tys. woluminów sprzed 1800 r., co pozwoli na ich bezpieczne udostępnianie czytelnikom. Przygotowane w ten sposób pozycje zostały specjalnie oznaczone w księgach inwentarzowych, których aktualne wersje cyfrowe znajdują się w Cyfrowej Bibliotece Diecezjalnej w Sandomierzu. Dodatkowo zadanie to obejmowało opracowanie bibliograficzne 2,5 tys. pozycji.
– W trakcie tych prac udało się odnaleźć wiele ciekawych publikacji, które różnymi drogami trafiały do zbiorów sandomierskiej książnicy z kolekcji znanych osobistości, m.in.: pisarza politycznego doby renesansu Andrzeja Frycza Modrzewskiego, prymasa Polski Stanisława Karnkowskiego, słynnego bibliofila bpa Jana Andrzeja Próchnickiego, żyjącego na przełomie XVI i XVII w., czy bliższego nam sandomierskiego lekarza Stanisława Bartolona – powiedział ks. Piotr Tylec.
Na uwagę zasługują również kazania na święta maryjne franciszkańskiego kaznodziei Benradyna z Busti. I choć wolumin nie jest kompletny, to jednak bez wątpienia jest to inkunabuł wydany w 1493 r. przez mediolańską oficynę Leonarda Pachela. Książki tej nie notuje polski centralny katalog Nukat. Łączna suma kosztów tego zadania wyniósł prawie 195 tys. zł, z czego dofinansowanie MEiN to kwota 175 tys. zł.
Biblioteka Diecezjalna w Sandomierzu systematycznie prowadzi prace przy konserwacji, zabezpieczaniu i udostępnianiu swoich zbiorów. Najstarsze rękopisy, które się tutaj znajdują pochodzą z XIV wieku.