Tegoroczny sezon alergiczny odbiega od normy. Powodem jest zimna i deszczowa pogoda, która utrzymywała się przez dłuższy czas – powiedział PAP alergolog i profesor Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, dr hab. n. med. Bolesław Samoliński.
Brzoza, olcha oraz leszczyna to drzewa, których pyłki nękają niejednego pacjenta. Jednak tym razem zaczęły pylić z około miesięcznym opóźnieniem.
– Było na tyle chłodno i deszczowo, że te pyłki nie sprawiały pacjentom istotnych trudności – powiedział alergolog.
Dominujące w Polsce, jak i w całej Europie środkowej, są alergeny, które są aktywne przez cały rok. Według słów prof. Samolińskiego, mniej więcej 1/4 Polaków jest uczulona na roztocze kurzu domowego. „Ten alergen nasila dolegliwości w okresie jesiennym, choć namnaża się już w okresie wiosenno-letnim.
– Kiedy pojawiają się chłody jesienne, wówczas zamykamy okna, włączamy grzejniki i ten nagromadzony w okresie letnim alergen zaczyna silnie uczulać – zaznaczył. Na drugim miejscu wśród alergenów całorocznych są te pochodzące od kotów.
– Kot uczula głównie swoimi odchodami, wydzielinami, a nie sierścią – jak wiele osób myśli – zauważył.
Alergeny sezonowe, podobnie jak alergeny całoroczne, są często przyczyną uczuleń. Zdaniem alergologa, na szczycie listy znajdują się różne gatunki traw.
– Trawy są silnym alergenem rozpoznawanym jako ten odpowiedzialny za katar alergiczny. Są to alergeny jeszcze niepylące o tej porze roku, zaczną dopiero za miesiąc – ostrzegł. Na drugim miejscu znajduje się brzoza, która zwykle pyli w kwietniu i uczula około 17 proc. Polaków.
Chociaż pleśnie należą do najrzadziej uczulających alergenów, to w przypadku wystąpienia reakcji alergicznej, mogą one wywołać bardzo silne objawy, szczególnie związane z astmą oskrzelową.
Prof. Samoliński wytłumaczył, że osoby uczulone na trawy oraz pyłki kwitnących drzew często doświadczają objawów takich, jak zapalenie spojówek oraz katar alergiczny. Z kolei osoby uczulone na alergeny wewnątrzmieszkaniowe, takie jak roztocza kurzu domowego, koty czy pleśnie, najczęściej borykają się z objawami astmy oskrzelowej.
– Jako alergolodzy, często powtarzamy maksymę, że „brak alergenu równa się brakowi alergii – powiedział doktor.
– Należy pamiętać, że alergia to choroba o podłożu środowiskowym, a unikanie kontaktu z alergenem jest podstawową zasadą terapii – dodał. Niestety, alergeny, które unoszą się w powietrzu, zwane powietrznopochodnymi, są powszechnie obecne w otoczeniu i trudne do uniknięcia. Wtedy z pomocą przychodzą inne formy leczenia.
W przypadku, gdy kontakt z alergenem jest nieunikniony i pacjent doświadcza dolegliwości, stosujemy leki łagodzące objawy, dostępne bez recepty w aptekach. Poza tym, dostępne są również leki przeciwzapalne w postaci donosowej, które łagodzą dolegliwości układu oddechowego. Jednak, jeśli alergie są długotrwałe i silne, strategią, która przynosi najlepsze efekty, jest odczulanie.
– Choć proces ten nie daje natychmiastowych efektów, to po kilku latach regularnej terapii, dolegliwości zaczynają stopniowo ustępować, a pacjent nie potrzebuje już leków. Ta terapia zapewnia także ochronę przed nowymi uczuleniami – powiedział alergolog.
– Polega ona na podawaniu specjalnych białek odpornościowych, zdolnych do zahamowania reakcji alergicznej w mechanizmie immunologicznym – wyjaśnił. Ta forma terapii jest jednak dostępna tylko w wybranych placówkach i zarezerwowana dla pacjentów o szczególnie ciężkim przebiegu choroby.
Metoda testów skórnych z alergenami jest najpowszechniej stosowaną metodą diagnostyki alergii, pozwalającą w zaledwie 15 minut określić, na co pacjent jest uczulony.
– Alternatywną metodą jest badanie laboratoryjne, polegające na pobraniu krwi i wysłaniu jej do pracowni diagnostycznej w celu zbadania poziomu odpowiedzialnych za alergię przeciwciał – powiedział alergolog.
Obecnie stosuje się również bardziej zaawansowane metody diagnostyczne, takie jak diagnostyka molekularna, która pozwala na identyfikację konkretnych białek alergenów i określenie ryzyka reakcji krzyżowych.
– Możliwe jest wykrycie, że np. jeśli pacjent uczulił się na alergen X, to z automatu będzie reagował na alergen Y” Dzięki temu możliwe jest indywidualne dobranie odpowiedniej metody leczenia, zgodnie z wynikami badań molekularnych.