Instytucje pożyczkowe będą mogły udzielić tzw. chwilówki tylko tym osobom, które zostaną pozytywnie zweryfikowane pod względem zdolności kredytowej.
– Firmy, które nie udowodnią, że przy weryfikacji wiarygodności potencjalnego klienta wykazały się wystarczającą starannością, narażą się na poważne konsekwencje. Przepis wchodzi w życie 18 maja bieżącego roku – informuje serwis Prawo.pl.
Serwis Prawo.pl przypomina, że tak zwana Ustawa antylichwiarska ma chronić pożyczkobiorców i kredytobiorców przed koniecznością zwrotu zobowiązań nawet dwa razy wyższych niż kwota, którą zaciągnęli. Ma także zapobiec powstawaniu spirali zadłużenia, czyli spłacania kredytu kolejnymi kredytami oraz przekredytowaniu konsumentów. Ma ponadto wyeliminować z rynku te instytucje finansowe, które wykorzystują trudną sytuację i niewiedzę swoich klientów.
„Chwilówka” poprzedzona oceną zdolności kredytowej
Przepisy, które wchodzą w życie 18 maja bieżącego roku zobowiązują pożyczkodawcę do przeprowadzenia wnikliwej analizy zdolności kredytowej potencjalnego kredytobiorcy na podstawie danych udostępnianych przez wiarygodnych dostawców.
– Można przyjąć, że pozytywna ocena zdolności kredytowej jest obecnie kluczem do uzyskania zewnętrznego finansowania. Ustawodawca nie określił, czym tak właściwie jest ta pozytywna ocena, jednak wskazał poszczególne elementy, które są podstawą do jej wystawienia. Co ważne, tę ocenę samodzielnie wystawia instytucja pożyczkowa wobec klientów ubiegających się o finansowanie. Jej celem jest weryfikacja, na ile konsument jest zdolny do spłaty potencjalnego zobowiązania – podkreśla w rozmowie z serwisem Prawo.pl Paweł Kunat, dyrektor sprzedaży w obszarze klienta strategicznego w ERIF Biurze Informacji Gospodarczej.
Weryfikacja przed udzieleniem „chwilówki”
Ustawodawca wskazał, że za zaufanych dostawców można uznać w szczególności biura informacji gospodarczej lub Biuro Informacji Kredytowej. Ponieważ żadna baza nie ma kompletnych danych z całego rynku, wskazana jest weryfikacja u minimum dwóch dostawców informacji. Według Pawła Kunata z ERIF BIG ważne jest, aby oprócz rozległych baz mieli oni także renomę na rynku.
– To, co również istotne, to timing. Warto wysyłać zapytanie do dostawcy informacji w dniu składania przez klienta wniosku o pożyczkę. Niemniej trzeba mieć na uwadze też fakt, że sytuacja finansowa Polaków jest dość dynamiczna, a pełna odpowiedzialność za weryfikację pożyczkobiorcy spoczywa na instytucji udzielającej pożyczki – podkreśla Paweł Kunat, cytowany przez serwis Prawo.pl.
Prawo.pl wyjaśnia, że w wypadku, gdy analiza danych pozyskanych od zaufanych dostawców jest niewystarczająca i instytucja pożyczkowa nie ma innych wiarygodnych danych, a także wówczas, gdy kwota pożyczki przekracza dwukrotność minimalnej pensji (obecnie w Polsce jest to 3 490 złotych brutto), to pożyczkodawca może wystawić ocenę zdolności kredytowej na podstawie oświadczenia o dochodach klienta.
Sankcje za naruszenie przepisów
Za udzielenie klientowi pożyczki z naruszeniem przepisów wynikających z tzw. Ustawy antylichwiarskiej, za naruszenia względem sposobu oceny zdolności kredytowej lub za udzielenie nierzetelnemu konsumentowi finansowania, pożyczkodawcy grożą sankcje. Najważniejsze to brak możliwości zbycia wierzytelności wynikającej z umowy, w której doszło do naruszeń oraz niemożność dochodzenia zwrotu pieniędzy od pożyczkobiorcy do momentu, aż ten nie spłaci wcześniejszego zobowiązania lub po jego wygaśnięciu. Za okres zakazu zbywania wierzytelności pożyczkobiorca nie może naliczać odsetek lub innych pozaodsetkowych kosztów – informuje Prawo.pl.
Prawo.pl zauważa, że wprowadzone obecnie przepisy mogą spowodować, iż instytucje pożyczkowe w wielu wypadkach nie będą ryzykowały udzielania finasowania, co stworzy okazję do rozkwitu działalności firm z tzw. szarej strefy.
Więcej kredytów
Z danych Biura Informacji Kredytowej wynika, że banki oraz SKOKi w marcu 2023 roku, w porównaniu do marca 2022 roku, udzieliły o 55,8 proc. więcej kredytów ratalnych, wydały o 53,4 proc. więcej kart kredytowych oraz udzieliły o 8 proc. więcej kredytów gotówkowych. Z kolei pod względem wartości limity na kartach kredytowych wzrosły o 44,2 proc., kredyty ratalne wzrosły o 17,5 proc., a gotówkowe o 9,5 proc.
Biuro Informacji Kredytowej podało także, że do 2 kwietnia 2023 roku banki zaraportowały 1,126 mln rachunków objętych wakacjami kredytowymi o wartości 280 mld zł.
W pierwszym kwartale tego roku liczba udzielonych kredytów mieszkaniowych spadła o 53,3 proc., a ich wartość obniżyła się o 54,8 proc.