M10D 215,072 MHz Zadzwoń do studia 41 200 20 20 
Są unikatowe, a nowa książka na ich temat podkreśla nie tylko ich niezwykłość i wartość historyczną, ale również przedstawia najnowsze badania i nowe informacje na temat tego zabytku. Chodzi o średniowieczne, podróżne szachy sandomierskie.
Do niedawna przypuszczano, że materiał, z którego zostały wykonane to poroże jelenia, ale badania genetyczne, jakie przeprowadzono ostatnio w Centrum Nowych Technologii Uniwersytetu Warszawskiego wskazały na to, że szachy zrobiono z kości trzech różnych zwierząt – mówi Wojciech Rajpold, autor książki pt. „Szachy sandomierskie”.
– Niestety w trakcie tych badań nie udało się ustalić bardziej dokładnej daty powstania szachów, do tego potrzebne są kolejne badania genetyczne. Na razie wciąż aktualna zostaje hipoteza, że pochodzą one z końca XII lub początku XIII wieku, zwłaszcza że chata, w której zostały one znalezione była zniszczona podczas II najazdu tatarskiego, co plasowałoby ten zabytek w XIII wieku, ale kwestia datowania zostaje cały czas otwarta – dodał Wojciech Rajpold.
Naukowcy i badacze nie mają jeszcze stuprocentowej pewności co do pochodzenia szachów sandomierskich. Posiadają one motywy arabskie, ale na pewno nie pochodzą z tych krajów. Szachy podobne do sandomierskiego zabytku znajdowane były we Włoszech i na terenie dawnej Rusi Kijowskiej. Badacze wskazują raczej na kierunek włoski, o czym świadczy staranność wykonania, choć niewykluczone, że mogły powstać na miejscu, w Sandomierzu, biorąc pod uwagę materiał z jakiego je zrobiono, czyli kości krowy, konia i jelenia.
Szachy sandomierskie w Muzeum Zamkowym w Sandomierzu mają swoją specjalną, stałą ekspozycję. W zestawie brakuje tylko trzech pionów. To jeden z głównych powodów unikatowości tego zabytku, ponieważ podobne obiekty są znajdowane, ale przeważnie jako pojedyncze figury czy pionki, a nie w tak dużym komplecie. Niezwykłego odkrycia dokonano w trakcie wykopalisk archeologicznych, które w 1962 roku były prowadzone na terenie wzgórza św. Jakuba w Sandomierzu.
Książka pt. „Szachy sandomierskie” została wydana przez Muzeum Zamkowe i jest dostępna w tej placówce. Ma charakter popularnonaukowy. Jest napisana w języku polskim i angielskim, są w niej liczne zdjęcia szachów, poszczególnych elementów, archiwalne fotografie z wykopalisk, a także współczesne, z ostatnich badań. Z publikacji poznamy także historię gry w szachy i ciekawostki na ten temat.
![Sandomierz [DRON]. Starówka, Bazylika katedralna pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny, zabytkowa dzwonnica, Pałac Biskupi / Fot. Robert Felczak – Radio Kielce](https://radiokielce.pl/wp-content/uploads/2023/11/Sandomierz-DRON-Fot.-Robert-Felczak-–-Radio-Kielce-25-350x250.jpg "Przyszłoroczny budżet Sandomierza będzie rekordowy - Radio Kielce")
