Prezydent Duda: w ciągu 9 lat Trójmorze stało się najważniejszą platformą współpracy regionalnej

„Nie ma wątpliwości, że w ciągu ostatnich 9 lat Trójmorze stało się najważniejszą platformą współpracy gospodarczej w naszej części Europy” – ocenił prezydent. Dodał, że zrealizowane i powstające projekty infrastrukturalne – jak terminale LNG nad Bałtykiem i Adriatykiem, trasy Via Carpatia czy Rail Baltica – przyczyniły się do rozwoju i odporności gospodarki całej UE.

Jak mówił, „przez ostatnich 15 lat nasze kraje były wśród najszybciej rozwijających się w Unii Europejskiej”. „Jesteśmy napędem europejskiej gospodarki” – ocenił Duda.

Prezydent zaznaczył, że mimo to rozbudowa wszelkiego rodzaju infrastruktury jest wciąż kluczowa, zwłaszcza dla rozbudowy odporności regionu wobec zagrożeń związanych m.in. z inwazją Rosji na Ukrainę. Jak ocenił, już po pełnoskalowym ataku rosyjskim na Ukrainę infrastruktura państw Trójmorza pozwoli krajom regionu w dużej mierze uwolnić się od rosyjskich surowców energetycznych.

Duda zwrócił także uwagę na kwestie infrastruktury transportowej w kontekście transportu wojsk; jak mówił, kluczowe jest posiadanie w regionie zdolności do szybkiego przerzucania wojsk – drogami, przez porty morskie czy liniami kolejowymi – w razie zagrożenia. Jak powiedział, konieczna jest ciągła adaptacja całego regionu do wyzwań stwarzanych przez agresywną politykę Rosji.

Prezydent, pytany o przyszłość Inicjatywy Trójmorza i ewentualne dołączenie do niej Ukrainy, podkreślił, że Ukraina jest już – obok Mołdawii – strategicznym partnerem Trójmorza, ale by zostać pełnym członkiem, musi należeć do Unii Europejskiej.

Litewski prezydent Nauseda dodał, że państwa Trójmorza mogą i powinny robić więcej, by ułatwić Ukrainie proces akcesji do UE, tak by nastąpiła ona „tak szybko, jak to możliwe”. Wyraził nadzieję, że Ukraina mogłaby stać się częścią wspólnoty europejskiej np. w 2027 roku, podczas prezydencji Litwy.

Nauseda przestrzegł, że państwa Trójmorza i UE wciąż nie są przygotowane do integracji rynku ukraińskiego z unijnym, ale zaznaczył, że odpowiednie przygotowanie trójmorskiej infrastruktury – np. linii kolejowych czy dróg do bałtyckich portów dla eksportu towarów z Ukrainy poza UE – mogłoby znacząco ułatwić ten proces.

Szczyt w Wilnie to dziewiąty w historii Inicjatywy Trójmorza; poprzedni odbył się we wrześniu 2023 roku w Bukareszcie. W tym roku do Wilna oprócz przywódców państw Inicjatywy przybył także prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski, który weźmie udział w szczycie.

Inicjatywa Trójmorza zrzesza Austrię, Bułgarię, Chorwację, Czechy, Estonię, Litwę, Łotwę, Polskę, Rumunię, Słowację, Słowenię i Węgry, a od września ubiegłego roku do Inicjatywy dołączyła Grecja, natomiast państwem stowarzyszonym – obok Ukrainy – została Mołdawia. W tym roku do grona strategicznych partnerów dołączyć ma Japonia.