niedziela, 19 października 2025
101,4 MHz | 90,4 Kielce | 100,00 MHz Włoszczowa  dab logo M10D 215,072 MHz                    Zadzwoń do studia 41 200 20 20          
Brak wyników
Pokaż wszystko
Radio Kielce
  • REGION
    • ŚWIĘTOKRZYSKIE
    • KIELCE
    • BUSKO-ZDRÓJ
    • JĘDRZEJÓW
    • KAZIMIERZA WIELKA
    • KOŃSKIE
    • OPATÓW
    • OSTROWIEC ŚWIĘTOKRZYSKI
    • PIŃCZÓW
    • SANDOMIERZ
    • SKARŻYSKO-KAMIENNA
    • STARACHOWICE
    • STASZÓW
    • WŁOSZCZOWA
  • KRAJ / ŚWIAT
  • SPORT
    • WIADOMOŚCI SPORTOWE
    • KORONA KIELCE
    • INDUSTRIA KIELCE
  • KULTURA
    • AKTUALNOŚCI
    • INFORMATOR KULTURALNY
    • RECENZJE
  • CO NA DROGACH
  • ZDROWIE
  • MULTIMEDIA
    • ZDJĘCIA
    • GALERIA KUBALSKI & TASZŁOW
    • WIDEO
    • PODCASTY
  • POGODA
  • PORTALE RADIA KIELCE
    • CENTRUM EDUKACJI MEDIALNEJ
    • FOLK RADIO
    • PODCASTY
    • PROJEKT PRACA
    • WIELKA LITERATURA W CYFROWYM ŚWIECIE
  • O NAS
    • RAMÓWKA
    • AUDYCJE RADIA KIELCE
    • KONTAKT
    • DZIENNIKARZE
    • DZIAŁ PROMOCJI I MARKETINGU
    • STUDIO GRAM
    • HISTORIA POLSKIEGO RADIA KIELCE
    • WARUNKI KORZYSTANIA
    • REGULAMIN KONKURSÓW ANTENOWYCH
    • ZASADY KAMPANII SPOŁECZNYCH
    • POLITYKA PRYWATNOŚCI
    • STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH
    • ABONAMENT RTV
    • PROCEDURA ZGŁOSZEŃ WEWNĘTRZNYCH
    • BIP
Radio Kielce
  • REGION
    • ŚWIĘTOKRZYSKIE
    • KIELCE
    • BUSKO-ZDRÓJ
    • JĘDRZEJÓW
    • KAZIMIERZA WIELKA
    • KOŃSKIE
    • OPATÓW
    • OSTROWIEC ŚWIĘTOKRZYSKI
    • PIŃCZÓW
    • SANDOMIERZ
    • SKARŻYSKO-KAMIENNA
    • STARACHOWICE
    • STASZÓW
    • WŁOSZCZOWA
  • KRAJ / ŚWIAT
  • SPORT
    • WIADOMOŚCI SPORTOWE
    • KORONA KIELCE
    • INDUSTRIA KIELCE
  • KULTURA
    • AKTUALNOŚCI
    • INFORMATOR KULTURALNY
    • RECENZJE
  • CO NA DROGACH
  • ZDROWIE
  • MULTIMEDIA
    • ZDJĘCIA
    • GALERIA KUBALSKI & TASZŁOW
    • WIDEO
    • PODCASTY
  • POGODA
  • PORTALE RADIA KIELCE
    • CENTRUM EDUKACJI MEDIALNEJ
    • FOLK RADIO
    • PODCASTY
    • PROJEKT PRACA
    • WIELKA LITERATURA W CYFROWYM ŚWIECIE
  • O NAS
    • RAMÓWKA
    • AUDYCJE RADIA KIELCE
    • KONTAKT
    • DZIENNIKARZE
    • DZIAŁ PROMOCJI I MARKETINGU
    • STUDIO GRAM
    • HISTORIA POLSKIEGO RADIA KIELCE
    • WARUNKI KORZYSTANIA
    • REGULAMIN KONKURSÓW ANTENOWYCH
    • ZASADY KAMPANII SPOŁECZNYCH
    • POLITYKA PRYWATNOŚCI
    • STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH
    • ABONAMENT RTV
    • PROCEDURA ZGŁOSZEŃ WEWNĘTRZNYCH
    • BIP
Brak wyników
Pokaż wszystko
Radio Kielce

Kto zamieszkiwał Jaskinię Raj? Naukowcy mają nowe dowody

Izabela Mortas-Rubak
2024-07-25 13:58
3 min. czytania
A A
Kto zamieszkiwał Jaskinię Raj? Naukowcy mają nowe dowody

Jaskinia Raj / Fot. Jarosław Kubalski - Radio Kielce

Udostępnij na FacebookUdostępnij na TwitterEmail

Człowiek współczesny czy Neandertalczyk? Kto żył w Jaskini Raj 50-70 tysięcy lat temu? Jak kształtował się wtedy klimat? – na te między innymi pytania starają się znaleźć odpowiedzi naukowcy, który zakończyli badania w Jaskini Raj w Górach Świętokrzyskich.

Badania archeologiczne w Jaskini Raj rozpoczęto w lutym bieżącego roku. Wtedy odnaleziono w niej m. in. około 200 dobrze zachowanych kości mamuta, niedźwiedzia i lwa jaskiniowego, także poroża reniferów. Lipcowe wykopaliska to ich kontynuacja.

Czytaj również

19.10.2025. Kielce. Dworek Laszczyków / Fot. Dorota Klusek - Radio Kielce

Prace w Dworku Laszczyków potrwają dłużej

2025-10-19
Kielce mają święto swojej Patronki

W Kielcach przypomniany będzie niezłomny kapelan „Solidarności”

2025-10-19

Doktor habilitowany Małgorzata Kot z Wydziału Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, która koordynuje prace, mówi że ich celem jest określenie tego, ja zmieniał się krajobraz i klimat w ciągu ostatnich 50-70 tysięcy lat.

– Nie wiemy jeszcze, jak stare są najniższe warstwy, które badamy, ale sam układ warstw jest dość czytelny. Będziemy w stanie określić także, jak w tym zmieniającym się klimacie odnajdował się człowiek. Kiedy tu przychodził, jakie warunki zastawał dookoła, ale też jak żył. Dowiemy się także kim był – przybliża.

Archeolog zaznacza, że dotychczas wskazywano, że był to Neandertalczyk, ale dziś coraz więcej znalezisk przemawia za tym, że był to jednak człowiek współczesny, który przychodził do Europy wcześniej niż 40 tysięcy lat temu.

– Powoli zaczynamy go tutaj szukać – zaznacza dr hab. Małgorzata Kot i dodaje, że Jaskinia Raj jest bardzo specyficznym miejscem do badania, wyróżniającym się swoim położeniem pomiędzy Jurą Krakowską, gdzie jest wiele jaskiń a terenem północnym między Iłżą a Orońskiem, gdzie znajduje się najlepszy w Polsce surowiec krzemienia – krzemień czekoladowy.

– To jest świetny surowiec, najlepszy do łupania. Ludzie, którzy tu przychodzili, wiedzieli o tym, że należy pójść jeszcze kilkadziesiąt kilometrów na północ, a wiadomo, że oznaczało to chłód, bliskość lodowca. Mimo to szli, wracali do Jaskini Raj już ze zrobionymi z krzemienia narzędziami. To też wiele nam mówi o ich orientacji w przestrzeni, która musiała być dobra. Znali tę przestrzeń i potrafili się po niej poruszać – mówi.

Badaczka przyznaje też, że materiał badawczy z Jaskini Raj jest bardzo obiecujący.

– To fantastyczne stanowisko. Znaleźliśmy dużo kości zwierzęcych, tych dużych, ale też należących do drobnych ssaków oraz wiele zabytków. Mieliśmy do czynienia z piękną stratygrafią, czyli układem warstw. Nie spodziewaliśmy się znaleźć aż tak bogatego materiału pod wieloma względami. Wielu specjalistów po powrocie będzie miało pełne ręce roboty przyznaje.

Dr hab. Małgorzata Kot podkreśla, że ona sama jako archeolog jest szczęśliwa z powodu odnalezienia setek zabytków – w każdej z warstw, w których miały one być. Ich znalezienie w niższych warstwach jest zawsze trudniejsze z uwagi na to, że ludzie zamieszkiwali jaskinie jednak możliwie blisko wejścia, bo tam było jaśniej. Ciekawym odkryciem są setki poroży reniferów. Naukowcy badają, kto je do jaskini przyniósł i jaką pełniły funkcję. Według wstępnych hipotez mógł to być człowiek bądź drapieżnik mieszkający w jaskini, na przykład hiena jaskiniowa.

– Ilość tych poroży jest niesamowita. My na tych 2 metrach kwadratowych, które przekopaliśmy, znaleźliśmy ponad 100 fragmentów poroży. Analogii do takiej ilości poroży w Europie Centralnej trudno szukać. To coś bardzo ciekawego, niespotykana ilość – ocenia.

Zarówno bieżące, jak i poprzednie badania są prowadzone w ramach grantu z Narodowego Centrum Nauki. Ich wyniki poznamy prawdopodobnie za rok-półtora roku.


STACJA WAKACJE 2024 [310 x 320 px]
MARKOWE ZAGADKI 2024 [310 x 320 px]
ZNAJDŹ UKRYTE SŁOWO Y [310 x 320]
AKTUALNOŚCI DNIA Y [310 x 320]
CHOPINOWSKIE INSPIRACJE [310 x 320]
INFORMATOR WAKACYJNY 2024 [310 x 320 px]
Tagi: KIELCEChęcinyjaskinia Raj

CZYTAJ RÓWNIEŻ

19.10.2025. Kielce. Dworek Laszczyków / Fot. Dorota Klusek - Radio Kielce

Prace w Dworku Laszczyków potrwają dłużej

2025-10-19
Kielce mają święto swojej Patronki

W Kielcach przypomniany będzie niezłomny kapelan „Solidarności”

2025-10-19
19.10.2025. Kielce. Targi Kielce. Koncert charytatywny / Fot. Wiktor Taszłow - Radio Kielce
ZDJĘCIA

Pomoc w rytm przebojów gwiazd. Cel: budowa hospicjum dla dzieci

2025-10-19
Mieszkańcy Łagowa będą mieli lepszą wodę, a gmina oszczędzi

Mieszkańcy Łagowa będą mieli lepszą wodę, a gmina oszczędzi

2025-10-19
19.10.2025. Kielce. Targi Kielce. Exotic Fest / Fot. Wiktor Taszłow - Radio Kielce
ZDJĘCIA

Pająki i gady czekają na nowych właścicieli

2025-10-19
Przychodnia zaprasza na bezpłatne badania i konsultacje

Przychodnia zaprasza na bezpłatne badania i konsultacje

2025-10-19
Oddaj Chwałę Bohaterom. 11. edycja akcji, w którą każdy może się włączyć

Oddaj Chwałę Bohaterom. 11. edycja akcji, w którą każdy może się włączyć

2025-10-19
Darcie pierza i kiermasz świąteczny w Tokarni. Skansen jeszcze nie kończy sezonu

Darcie pierza i kiermasz świąteczny w Tokarni. Skansen jeszcze nie kończy sezonu

2025-10-19
podcasty.radiokielce.pl
folkradio.pl

REGION

Prace w Dworku Laszczyków potrwają dłużej

Wypadek w powiecie koneckim. Lądował śmigłowiec LPR

W Kielcach przypomniany będzie niezłomny kapelan „Solidarności”

Pomoc w rytm przebojów gwiazd. Cel: budowa hospicjum dla dzieci

Mieszkańcy Łagowa będą mieli lepszą wodę, a gmina oszczędzi

Szli śladem wojennych zdjęć 

Pająki i gady czekają na nowych właścicieli

Przychodnia zaprasza na bezpłatne badania i konsultacje

Seniorzy z gminy Kije będą mieli swoje cztery kąty

„Księgi Jakubowe” w abstrakcji zapisane

AKTUALNOŚCI

  • ŚWIĘTOKRZYSKIE
  • KRAJ / ŚWIAT
  • SPORT
  • KULTURA
  • ZDROWIE
  • CO NA DROGACH
  • STREFA MUNDURU
  • GALERIE ZDJĘĆ
  • WIDEO
  • POGODA

WIADOMOŚCI LOKALNE

  • KIELCE
  • BUSKO-ZDRÓJ
  • JĘDRZEJÓW
  • KAZIMIERZA-WIELKA
  • KOŃSKIE
  • OPATÓW
  • OSTROWIEC-ŚWIĘTOKRZYSKI
  • PIŃCZÓW
  • SANDOMIERZ
  • SKARŻYSKO-KAMIENNA
  • STARACHOWICE
  • STASZÓW
  • WŁOSZCZOWA

RADIO KIELCE

  • KONTAKT
  • DZIENNIKARZE
  • DZIAŁ PROMOCJI I MARKETINGU
  • RAMÓWKA
  • STUDIO GRAM
  • HISTORIA POLSKIEGO RADIA KIELCE
  • POLITYKA PRYWATNOŚCI
  • ABONAMENT RTV
  • ZASADY KAMPANII SPOŁECZNYCH
  • STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH
  • PATRONATY
  • BIP

PORTALE RADIA KIELCE

  • CENTRUM EDUKACJI MEDIALNEJ
  • FOLK RADIO
  • PODCASTY
  • POLACY RATUJĄCYCH ŻYDÓW
  • PROJEKT PRACA
  • WIELKA LITERATURA W CYFROWYM ŚWIECIE
logo300

Radio Kielce - największe radio w regionie świętokrzyskim.

ul. Radiowa 4, 25-317 Kielce

tel. 41 363 05 00

radio@radiokielce.pl

101,4 MHz Świętokrzyskie
90,4 MHz Kielce
100,0 MHz Włoszczowa
215,072 MHz / KANAŁ 10D

OBSERWUJ NASZE PROFILE

Copyright © Polskie Radio Regionalna Rozgłośnia w Kielcach "Radio Kielce" S.A. 2025.
g-news logo
Brak wyników
Pokaż wszystko
  • REGION
    • ŚWIĘTOKRZYSKIE
    • KIELCE
    • BUSKO-ZDRÓJ
    • JĘDRZEJÓW
    • KAZIMIERZA WIELKA
    • KOŃSKIE
    • OPATÓW
    • OSTROWIEC ŚWIĘTOKRZYSKI
    • PIŃCZÓW
    • SANDOMIERZ
    • SKARŻYSKO-KAMIENNA
    • STARACHOWICE
    • STASZÓW
    • WŁOSZCZOWA
  • KRAJ / ŚWIAT
  • SPORT
    • WIADOMOŚCI SPORTOWE
    • KORONA KIELCE
    • INDUSTRIA KIELCE
  • KULTURA
    • AKTUALNOŚCI
    • INFORMATOR KULTURALNY
    • RECENZJE
  • CO NA DROGACH
  • ZDROWIE
  • MULTIMEDIA
    • ZDJĘCIA
    • GALERIA KUBALSKI & TASZŁOW
    • WIDEO
    • PODCASTY
  • POGODA
  • PORTALE RADIA KIELCE
    • CENTRUM EDUKACJI MEDIALNEJ
    • FOLK RADIO
    • PODCASTY
    • PROJEKT PRACA
    • WIELKA LITERATURA W CYFROWYM ŚWIECIE
  • O NAS
    • RAMÓWKA
    • AUDYCJE RADIA KIELCE
    • KONTAKT
    • DZIENNIKARZE
    • DZIAŁ PROMOCJI I MARKETINGU
    • STUDIO GRAM
    • HISTORIA POLSKIEGO RADIA KIELCE
    • WARUNKI KORZYSTANIA
    • REGULAMIN KONKURSÓW ANTENOWYCH
    • ZASADY KAMPANII SPOŁECZNYCH
    • POLITYKA PRYWATNOŚCI
    • STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH
    • ABONAMENT RTV
    • PROCEDURA ZGŁOSZEŃ WEWNĘTRZNYCH
    • BIP

Copyright © Polskie Radio Regionalna Rozgłośnia w Kielcach "Radio Kielce" SA 2025.

Ta witryna wykorzystuje pliki cookie. Kontynuując przeglądanie wyrażasz zgodę na ich używanie. Zachęcamy do odwiedzenia naszej strony Polityki prywatności.