M10D 215,072 MHz Zadzwoń do studia 41 200 20 20 
Szachy sandomierskie – najcenniejszy eksponat w Muzeum Okręgowym w Sandomierzu został umieszczony na stałej ekspozycji, przygotowanej specjalnie z myślą o tym obiekcie. Do tej pory prezentowane były w gablocie, pośród innych obiektów, a wcześniej wystawiano je tylko okazjonalnie.
Czytaj również
Nowe miejsce prezentacji znajduje się na parterze Zamku Królewskiego, w oddzielnym, małym pomieszczeniu. Kolor ścian i odpowiednio dobrane oświetlenie ma tworzyć klimat podkreślający wyjątkowość obiektu.
Dyrektor muzeum dr Mikołaj Getka-Kenig powiedział, że bardzo zależało mu na wyeksponowaniu szachów ze względu na ich historyczną wartość. To najstarszy i najcenniejszy w Polsce zestaw bierek szachowych, a także jeden z niewielu takich w Europie i na świecie. Szachy mają cechy arabskie, a zostały znalezione na ziemiach piastowskich, co nadaje im specyficznego kontekstu.
Inspiracją do stworzenia specjalnej, stałej ekspozycji szachów sandomierskich była również popularność wśród mieszkańców i turystów wystawy czasowej, na której je zaprezentowano.
– Nie widziałem powodów, aby były one zestawiane z innymi obiektami, dlatego mają swoje własne miejsce w zamku – dodał dyrektor.
Na wystawie stałej szachy sandomierskie stoją w centralnym miejscu pomieszczenia. Na ścianach są dwie tablice z informacjami na ich temat. Jest tam również ekran multimedialny wyświetlający informacje dotyczące szachów sandomierskich. Można więc np. zobaczyć z bliska wszystkie elementy zestawu, miejsce, w którym były znalezione oraz inne ciekawostki.
Szachy sandomierskie zostały odkryte w 1962 roku na wzgórzu św. Jakuba w Sandomierzu, podczas badań wykopaliskowych prowadzonych przez Ligię i Jerzego Gąssowskich z ówczesnego Instytutu Historii Kultury Materialnej w Warszawie (obecnie Polska Akademia Nauk). Pochodzą z XII lub z początku XIII wieku. Przez stulecia leżały w ziemi, tuż przy obecnej ulicy Staromiejskiej. Na tym obszarze znajdowała się pierwsza gmina miejska. Później, po najazdach tatarskich i zniszczeniach, Sandomierz został ulokowany po sąsiedzku.
W całym zestawie brakuje tylko trzech pionków. Szachy są wykonane w stylistyce arabskiej. Dawniej sądzono, że powstały na terenie Polski, może nawet w samym Sandomierzu, ale ostatnie ustalenia wskazują, że wykonano je gdzie indziej. Wskazywane jest południe Europy. Poza tym okazało się, że większość elementów nie jest wykonana z poroża jelenia, tylko najprawdopodobniej z kości innego zwierzęcia. Poszczególne elementy szachów sandomierskich mają od 10 do ok. 20 mm, najpewniej był to zestaw podróżny.
