Od stycznia Polskie Radio Kielce zaprasza na nowe słuchowisko o tematyce społeczno-historycznej. Opowiada ono o zagładzie Żydów mieszkających na terenie dawnej Kielecczyzny.
Odwiedzimy miasteczka, w których niegdyś społeczność żydowska stanowiła znaczną, a czasem nawet większą część mieszkańców.
– Będzie to audycja poświęcona ich pamięci – zapowiada autor scenariusza, historyk dr Marek Maciągowski.
– Dlatego, że w czasie właściwie dwóch miesięcy, w sierpniu i we wrześniu 1942 roku zgładzone zostały całe społeczności. Po ludziach, którzy zamieszkiwali miasta i miasteczka zostały zgliszcza, jeden wielki cmentarz, oczywiście w przenośni, bo ci ludzie miejsce śmierci i cmentarz mieli w obozach zagłady. Będzie to słuchowisko, które przypomni tych ludzi i opowie o tym, jak i dlaczego zginęli, że stało się to w wyniku okrutnej, zaplanowanej z premedytacją akcji ludobójstwa – dodaje.
20 stycznia 1942 podczas konferencji w Wannsee określono zasady dotyczące eksterminacji ludności żydowskiej. Akcji nadano kryptonim „Reinhardt” w odniesieniu do nazistowskiego oficera Reinharda Heydricha, organizatora konferencji. Na skutek tej akcji, tylko w czasie dwóch miesięcy w dawnym, przedwojennym województwie kieleckim, zostało zgładzonych ok. 300 tys. mieszkańców miast i miasteczek.
Marek Maciągowski podkreśla, że Niemcy przygotowali szczegółowy program eksterminacji, omawiając terminarz transportów i oceniając korzyści materialne, jakie miała przynieść zagłada.
– To bardzo okrutne i zdaję sobie sprawę z tego, że będzie to słuchowisko emocjonalnie bardzo trudne w odbiorze, dlatego, że składa się w przeważającej części z autentycznych wypowiedzi świadków zagłady, tych, którym udało się przeżyć, i na oczach których dokonała się straszliwa zbrodnia. Tymi świadkami są Żydzi, którzy przeżyli i Polacy, bo w polskim społeczeństwie po żydowskich sąsiadach powstał olbrzymi wyłom – dodaje.
Reżyserem słuchowiska jest Przemysław Predygier, dyrektor TVP3 Kielce. Podkreśla, że do współpracy zaproszono wspaniałych aktorów, nie tylko z Kielc. W pierwszym cyklu narratorem jest Anna Dymna.
– Usłyszymy także Andrzeja Cempurę, Janusza Głogowskiego, Ewelinę Baran i Łukasza Pruchniewicza. Chciałbym, aby w słuchowisku pojawiło się jednak jak najwięcej głosów. Tekst jest mocny, chwyta za gardło. Skupimy się więc na słowie, starając się dobierać skromne środki wyrazu, np. właściwą muzykę i nie rozbudowywać tła, które mogłoby przeszkadzać w odbiorze opowiadanych wspomnień. Niewykluczone, że w audycji pojawią się też fragmenty modlitw, czy apeli w języku hebrajskim. Jestem w trakcie ustaleń w tej sprawie – zapowiada.
W rolę narratora wcieli się znakomita aktorka, znana z wielu wybitnych kreacji, Anna Dymna. Podkreśla, że słuchowisko dotyczy tragedii, o której należy pamiętać.
– To da na pewno wielu ludziom do myślenia. Może niektórzy sobie przypomną historię swojej rodziny, a może niektórzy pierwszy raz w życiu o tym usłyszą. Ważne jest, aby o tym nie zapominać. Przyjęłam tę rolę dlatego, że to jest oparte na faktach. Tu nikt niczego nie udaje, nie kombinuje. To były fakty – dodała aktorka.
Słuchowisko „Akcja Reinhardt: cel świętokrzyskie” na antenie Radia Kielce od stycznia, w każdą niedzielę o godzinie 14.45. W pierwszych kilku odcinkach słuchacze przeniosą się do dawnych: Kielc, Chmielnika, Chęcin, Łopuszna, Nowej Słupi i Bodzentyna.