„Szalom na Wspólnej” organizowany jest od kilkunastu lat, zawsze w trzeci weekend czerwca. Nazwa nie jest przypadkowa, ponieważ chmielnicki Ośrodek Edukacyjno-Muzealny „Świętokrzyski Sztetl” znajduje się właśnie na ulicy Wspólnej.
Wydarzenie ma na celu poszerzać wiedzę na temat kultury żydowskiej, która jest także nieodzowną częścią kultury polskiej. Dziś odbywają się spotkania autorskie, piknik historyczny, warsztaty plastyczne oraz wiele imprez towarzyszących.
– W tej chwili trwa spotkanie z krakowską dziennikarką Anną Piątkowską, która jest autorką książki o Polakach ratujących Żydów. Na spotkanie przybyło wiele osób, padają ciekawe pytania. To temat wciąż ważny i budzący wiele emocji i niekiedy kontrowersji – mówi Agnieszka Dziarmaga, kierownik „Szetla”.
Po spotkaniu odbędzie się wręczenie nagród dla laureatów dziewiątej edycji konkursu „Nasi Sąsiedzi Żydzi”. Agnieszka Dziarmaga przyznaje, że ta edycja była rekordowa pod względem liczby zgłoszeń, a było ich prawie 80.
– To bardzo ważny dla nas konkurs, ponieważ jest to nasze autorskie przedsięwzięcie, które tworzymy wraz z Instytutem Historii Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. Poza tym, jest to bardzo cenne źródło informacji, które możemy wykorzystywać, by kulturę żydowską odkrywać głębiej. Uczestnicy wyruszają w podróż z aparatami, dyktafonami, by zdobyć jak najwięcej informacji na temat kultury żydowskiej. Bardzo doceniam ich starania, szczególnie teraz, w czasie pandemii, która utrudniła dotarcie do niektórych źródeł – wyjaśnia.
Osoby, które brały udział w konkursie przyznają, że zdobywanie informacji było dla nich ciekawą przygodą.
– Dowiedziałyśmy się od nauczycielki, że w Chmielniku istnieją ślady ludności żydowskiej i stwierdziłam, że to dobry pomysł, by o te tradycje dbać. Przygotowałyśmy film na temat kowala z ulicy Małaszowskiej, która już nie istnieje w naszym mieście. Odkryłyśmy stary, przedwojenny budynek, który okazał się starą kuźnią. Natknęłyśmy się na tropy i w formie wideo przedstawiłyśmy życiorys tego kowala – mówią uczestniczki.
– Pochodzimy z Malawy koło Rzeszowa i przygotowaliśmy film o ludności żydowskiej, która zamieszkiwała tereny Podkarpacia. Nagraliśmy film z panem, który podzielił się z nami wiedzą na ten temat. Odwiedziliśmy także Muzeum im. Rodziny Ulmów w Markowej, ale ze względu na pandemię było zamknięte, jednak to nam nie przeszkodziło i nagraliśmy muzeum z zewnątrz – dodają uczestnicy.
Przy synagodze odbywają się warsztaty plastyczne, prowadzone przez Wojciecha Książka, których głównym punktem jest renowacja pamiątkowych kamieni, stosowanych do upamiętnień na grobach, a teraz wymagają odnowienia. Ponadto zaplanowano także warsztaty tańca żydowskiego, koncert zespołu Berberys z Lublina i Chmielnikers z Kielc.
Ostatnim punktem sobotniej imprezy będzie zaś kabaret żydowski „Moniek Przepiórko”.