Neolityczne kopalnie krzemienia pasiastego w Krzemionkach to jeden z zabytków o światowym znaczeniu. Nie bez powodu niemal dwa lata temu zostały wpisane na prestiżową listę UNESCO. Dziś, w ramach cyklu „Żelazne doliny”, przypominamy, dlaczego to miejsce jest tak cenne.
Jak mówi dr Szymon Modzelewski, pracownik działu archeologii Muzeum Historyczno-Archeologicznego w Ostrowcu Świętokrzyskim, Krzemionki są największym w Europie kompleksem kopalń krzemienia z neolitu i wczesnej epoki brązu.
– Jest największym tak dobrze poznanym i przebadanym zabytkiem, choć nie w 100 procentach. Krzemionki dają obraz życia i początków cywilizacji na ziemiach polskich w tych odległych epokach, tzn. 3900-1600 lat przed Chrystusem – informuje archeolog.
Można powiedzieć, że w tym miejscu zaczęła się działalność przemysłowa, wydobycie i produkcja. Ludzie związani z kulturami: pucharów lejkowatych, amfor kulistych czy mierzanowicką niewątpliwie zainicjowali wydobycie i obróbkę surowców naturalnych na dużą skalę.
– Te skały o oryginalnym wyglądzie wydłubywano w pradziejach, aby wyrabiać z niej narzędzia i broń. Głównie chodziło o siekierki i topory, dlatego to wydobycie na ogromną skalę możemy uznać za początki działalności przemysłowej na terenie dzisiejszego regionu świętokrzyskiego – mówi Szymon Modzelewski.
Podziemna trasa turystyczna nadal nie jest dostępna z powodu remontu, ale jeszcze w tym roku będzie można zwiedzić ten światowej klasy zabytek. Na powierzchni z kolei zachowany jest oryginalny krajobraz górniczy w postaci lejów poszybowych oraz hałd, które otaczają te zagłębienia.