W miastach powiatowych Lubelszczyzny pojawią się bilbordy i słupy informacyjne przypominające o bohaterach wydarzeń sprzed 40 lat. Wtedy to od strajku w WSK Świdnik rozpoczął się Lubelski Lipiec ’80, który „rozlał się” na 150 zakładów pracy w województwie.
– Rozpoczynamy świętowanie tych niezwykłych wydarzeń – mówi przewodniczący Regionu Środkowowschodniego NSZZ „Solidarność”, Marian Król. – To były wydarzenia bez precedensu w dziejach świata, bo w konsekwencji w sposób pokojowy doprowadziły do zmiany systemu politycznego. Dzięki temu dziś możemy się cieszyć wolnością i demokracją. To tutaj, na Lubelszczyźnie w 1980 roku został wypracowany model strajkowania i negocjowania tak, by nie sprowokować władzy do użycia siły. I to się w województwie lubelskim udało.
– To jest wyjątkowa okazja. Bilbordy są opatrzone grafikami z okazji 40. rocznicy powstania NSZZ „Solidarność” i 40. rocznicy Lubelskiego Lipca, bowiem te dwa wydarzenia są nierozerwalne. Na tym bilbordzie możemy zobaczyć, chyba po raz pierwszy publicznie, zawarte 11 lipca 1980 roku w WSK PZL-Świdnik pierwsze porozumienie pomiędzy totalitarną władzą komunistyczną a robotnikami. Porozumienie zawarte między Polską Zjednoczoną Partią Robotniczą, która miała w teorii strzec interesów klasy robotniczej, a protestującymi robotnikami to jedno z kuriozów tamtej epoki – mówi Marek Wątorski, wiceprzewodniczący Regionu Środkowowschodniego NSZZ „Solidarność”. – Lubelskie strajki były decydującym uderzeniem, które otworzyło polską drogę do wolności.
– Dziś z perspektywy czasu możemy powiedzieć, że od 16 do 19 lipca 1980 w Lublinie mieliśmy chyba jedyny w historii ruchów związkowych w Polsce strajk generalny. Bowiem w mieście nic nie funkcjonowało. Wszystkie główne zakłady pracy strajkowały. I ten lubelski strajk był później głównym nośnikiem dla Wybrzeża i Śląska. To tutaj została przełamana bariera strachu, co dało nam dzisiejszą szansę życia w wolności – stwierdza Marian Król.
– Będziemy chcieli zaapelować, również w Radiu Lublin, do uczestników tamtych wydarzeń: być może macie ówczesne porozumienia albo swoje notatki, dzięki którym będziemy mogli napisać historię Lubelskiego Lipca na nowo – apeluje Marek Wątorski. – Liczymy też oczywiście na spisane czy nagrane wspomnienia. Będziemy chcieli poprosić społeczeństwo naszego regionu, żeby pomogło udokumentować te historię.
W piątek o godzinie 10.00 w archikatedrze lubelskiej rozpoczną się uroczyste obchody 40-lecia Lubelskiego Lipca ’80.
Natomiast od 29 czerwca do 31 sierpnia Radio Lublin będzie emitować radiową kronikę wydarzeń z tamtych lat. To 46 odcinków cyklu „Na początku był lipiec” autorstwa Pawła Błędowskiego w opracowaniu muzycznym Jarosława Gołofita.
Lubelskie obchody Lubelskiego Lipca ’80 zostały objęte Narodowym Patronatem Prezydenta RP Andrzeja Dudy.