27 lipca to szczególny dzień w zapomnianej historii oddziałów kawalerii. To dzień Święta 27. Pułku Ułanów im. Króla Stefana Batorego. Zapraszamy wszystkich do udziału w święcie, ale najpierw w pigułce historia pułku walczącego i z okupantem niemieckim i z okupantem sowieckim. Historia pułku który jako jedyny brał udział w Powstaniu Warszawskim w szyku konnym.
NASZA HISTORIA
Pułk w II RP kwaterował na wschodnich kresach, w Nieświeżu. Później walczył podczas kampanii obronnej 1939 r. Odtworzył swoje siły w ramach Armii Krajowej. Jego matecznikiem był Okręg Nowogródek gdzie pułk został odtworzony już w czerwcu 1943 roku i osiągnął stan 200 szabel. Niestety, 1 grudnia 1943 r., ponad połowa ułanów wraz z Batalionem Stołpeckim piechoty zostało podstępnie rozbrojonych przez bolszewickie bandy Armii Czerwonej. Nawet to nie załamało dowódców, którym udało się wyrwać z matni. Pułk został ponownie odbudowany i toczył walki z okupantem niemieckim i sowieckim.
Latem 1944 roku żołnierze pułku obawiali się nadciągających „czerwonych” oddziałów. Rozumieli to dowódcy i wydali zgodę na przejście całego Zgrupowania Stołpecko-Nalibockiego (w jego skład wchodził pułk) do centralnej Polski. 26 lipca po miesięcznej wędrówce żołnierze AK dotarli na skraj Puszczy Kampinoskiej. Liczący 350 szabel pułk nie miał czasu na odpoczynek. Od 1 sierpnia oddział wziął udział w Powstaniu Warszawskim jako jedyna jednostka występująca w szyku konnym. W Puszczy Kampinoskiej 27 pułk ułanów liczył 4 oficerów, 89 podoficerów i podchorążych oraz 507 ułanów. Działając w ramach brygady „Palmiry- Młociny, „Grupy Kampinos” w puszczy poległo 96 ułanów, rannych zostało 126 w tym dowódca 27 pułku ułanów. Zabito około 841 i roniono około 411 Niemców. Kawaleria chorążego Nurkiewicza przeprowadziła 26 bitw i potyczek z nieprzyjacielem.
Koniec września 1944 roku to zaciskająca się niemiecka pętla dookoła Puszczy Kampinoskiej. Dowódca „Grupy Kampinos” podejmuje decyzję o przebijaniu się w kierunku Gór Świętokrzyskich. Nieudolnie przeprowadzona operacja doprowadziła, 29 września, do klęski pod Jaktorowem. Olbrzymie straty poniosła w tym boju kawaleria: zginęło 185 ułanów, a rannych zostało 46. Pomimo strat ułani pamiętali jednak o symbolach: Dowódca Pocztu Sztandarowego chorąży sztandarowy kpr. „Żbik” Marian Podgóreczny z por. „Nieczajem” spalili Sztandar 27 pułku, aby nie dostał się w ręce wroga.
Mimo klęski części ułanów udało się dotrzeć na teren Okręgu Kielce AK gdzie kontynuowali walkę zasilając 3 i 25 pułki piechoty AK. W ramach tego ostatniego ułani stoczyli bitwę pod Białym Ługiem i dotrwali w lesie do stycznia 1945 roku.
Za nowego okupanta żołnierze i dowódcy nadal byli ścigani. Przykładem niech będzie dowódca pułku Zdzisław Nurkiewicz „Nieczaj”, który aresztowany w styczniu 1959 roku otrzymał od „Sądów Czerwonych” (marzec 1960 r.) karę śmierci za walkę o Niepodległą Polskę. Po spędzeniu roku w celi śmierci zmieniono mu wyrok na 15 lat. Z więzienia wyszedł na zły stan zdrowia w połowie roku 1969.
UROCZYSTOŚĆ
Tym przydługim wstępem chcieliśmy Państwu przybliżyć historię oddziału którego Święto będziemy obchodzili 27 lipca br. i jednocześnie prosić o objęcie wydarzenia patronatem medialnym. Mamy nadzieję, że w natłoku obowiązków znajdziecie czas aby znaleźć się z nami w Białym Ługu koło Radoszyc gdzie pułk stoczył jedną ze swoich ostatnich walk w 1944 roku. Program uroczystości
Godz. 16:00 Msza Święta przy pomniku upamiętniającym bitwę oddziałów Armii Krajowej,
Godz. 17:00 – Hymn Państwowy i Marsz 27 Pułku Ułanów,
Godz. 17:05 – powitanie zaproszonych gości. Przede wszystkim kombatantów z Maciejem Zapolskim, synem dowódcy pułku,
Godz. 17:10 – wręczenie odznaczeń i certyfikatów,
Godz. 17.20 – apel pamięci i salwa honorowa.
Godz. 17.30 – złożenie kwiatów przed pomnikiem,
Godz. 17.40 – sygnał ”Śpij kolego…” i Pieśń Reprezentacyjna Wojska Polskiego,
Godz. 17.45 – wyprowadzenie pododdziałów
Godz. 18.00 – rekonstrukcja historyczna walki ułanów z Niemcami,
NASI GOŚCIE
W uroczystościach wezmą udział:
-Maciej Zapolski (Nurkiewicz) – syn ostatniego dowódcy 27. pułku rtm. „Nieczaja”,
-reprezentanci Środowiska Stołpecko – Nalibockiego i rodzin AK,
-przedstawiciel Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych,
-żołnierze 9. Braniewskiej Brygady Kawalerii Pancernej która dziedziczy tradycje pułku przyjadą z pocztem do sztandaru i liczącą 30 żołnierzy kompanią honorową,
-delegacja 11 Pułku Ułanów Legionowych z Ciechanowa,
-delegacje jednostek 2104 i 2105 Związku Strzeleckiego „Strzelec”,
PATRONAT HONOROWY
-Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych,
-Wojewoda Świętokrzyski,
-Marszałek Województwa Świętokrzyskiego,
-Starosta Konecki,
-Wójt Gminy Słupia Konecka,
PATRONAT MEDIALNY
-Radio eM,
-Radio Kielce,
-tkn24.pl
-TVP3 Kielce
PARTNER
9. Braniewska Brygada Kawalerii Pancernej
ORGANIZATORZY
– Stowarzyszenie Rekonstrukcji Historycznych „JODŁA”,
– Stowarzyszenie Szwadron Kawalerii im. 27. Pułku Ułanów w barwach 3 szwadronu 27 PU,
– Stowarzyszenie Kawaleryjskie „BELINIAK” w barwach 4 szwadronu 27 PU,
Mamy nadzieję, że godnie uda nam się uczcić pamięć żołnierzy – ułanów, których domy pozostały hen daleko, a groby poległych żołnierzy rozrzucone na całym chwalebnym szlaku walki.
Prosimy was podajcie informacje o święcie na własnych stronach, portalach, gazetach i falach eteru.