Ponad 800 naczyń z magnackich i szlacheckich stołów można podziwiać na nowej wystawie w Dawnym Pałacu Biskupów Krakowskich w Kielcach. Eksponaty pochodzą z XVII, XVIII i XIX wieku. Zostały wypożyczone z 16 polskich muzeów i od prywatnych kolekcjonerów.
W pięciu salach można zobaczyć kolejno barokową zastawę stołową, wyposażenie dworskich i pałacowych kuchni, wczesną porcelanę miśnieńską, wiedeńską i berlińską oraz XIX-wieczny pokój jadalny. Ciekawostką jest wydana w XVII wieku książka kucharska autorstwa Stanisława Czernieckiego.
Wystawa przez pokazanie tego, jak stołowano się w dawnych czasach, mówi wiele o naszym społeczeństwie – zaznacza dyrektor Muzeum Narodowego Robert Kotowski.
– Kultura kulinarna jest dziś istotnym elementem dziedzictwa niematerialnego i materialnego, czego przykładem są prezentowane zastawy. Wystawa pokazuje jak ta kultura się zmieniała. Widać też jak bardzo ważny w polskiej kulturze był zawsze stół. Miał on charakter integracyjny i patriotyczny np. w okresie zaborów. Patrząc od strony społecznej, Polacy lubią zasiadać przy stole, dyskutować, dzielić się i integrować – podkreślił.
Do ciekawych eksponatów należą m.in. srebrne kufle gdańskie, których w całej Polsce jest około 40 oraz rzadkie kamionkowe dzbany, z których dwa pochodzą z końca XVI wieku. Dawniej na stołach magnackich gościła głównie zastawa srebrna i złota. Natomiast w XVIII wieku, gdy pojawiła się porcelana ambicją każdego bogatego pana było posiadanie porcelanowego serwisu. Na wystawie są też naczynia, które dziś trudniej znaleźć na polskim stole – mówi kurator ekspozycji Magdalena Silwanowicz.
– Jest na przykład duże miedziane naczynie, które służyło do chłodzenia wina. Dwa porcelanowe ptaki to nie zwykłe figury, ale naczynia na pasztety. Są też łyżki podróżne z futerałami, ponieważ niegdyś łyżkę zawsze wożono ze sobą. Prezentujemy też nietypowe XIX-wieczne sztućce, np. chwytaki, które pomagały oddzielić mięso od kości. Naczynia były wizytówką i świadczyły o prestiżu danej rodziny – wyjaśnia Magdalena Silwanowicz.
Podczas wernisażu, wśród zwiedzających można było spotkać m.in. miłośników dawnych zastaw.
Pani Marzena w rozmowie z Radiem Kielce przyznała, że bardzo lubi dawną porcelanę. Dodaje, że w domu także ma rodową zastawę i ma nadzieję zainspirować się ekspozycją w jeszcze lepszym prezentowaniu własnych zbiorów. Z kolei pani Dorota, która chętnie pozyskuje starą porcelanę dodaje, że jako estetka przykłada dużą wagę do tego, co znajduje się na stole.
Wystawę „O stołach i bankietach pańskich. Jak ucztowano w dawnych wiekach” można oglądać w Pałacu Biskupów Krakowskich do 29 września.
Otwarcie ekspozycji we wtorek 4 czerwca było też otwarciem Pałacu Biskupów Krakowskich dla zwiedzających po dwumiesięcznej przerwie związanej z remontem.