Nie da się go zastąpić niczym innym, pomaga zwłaszcza w terapii osób chorych onkologicznie. Szpik kostny, to bezcenny lek nie tylko dla osób chorych, ale i zdrowych. Kto może zostać potencjalnym dawcą komórek macierzystych, czy jak należy się przygotować do tego zabiegu? O tym rozmawialiśmy z Jerzym Stalmasińskim, dyrektorem Regionalnego Centrum krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Kielcach, w ramach którego działa ośrodek dawców szpiku kostnego.
– Dlaczego szpik kostny jest tak ważny dla osób chorych, a zwłaszcza dla chorych onkologicznie?
Szpik kostny jest ważny dla każdego i dla osób zdrowych i dla osób chorych. Jest to element układu krwiotwórczego, krwiotworzenia. Powoduje, że nasz organizm jest stale zasilany z nowymi formacjami komórek, które decydują o naszym życiu i bezpieczeństwie. Dla osób chorych jest szczególnie ważny, dlatego że ten układ tworzenia krwi przestaje u nich funkcjonować w sposób prawidłowy, a zatem wymagany jest przeszczep szpiku.
– Kto może zostać potencjalnym dawcą komórek macierzystych?
Każdy, kto ukończył osiemnasty rok życia, posiada ważny dokument tożsamości, nieco odwagi cywilnej i świadomość niesienia pomocy drugiemu człowiekowi. To są dokładnie te same zasady, które obowiązują przy honorowym dawstwie krwi. Natomiast w przypadku oddawania szpiku kostnego znacznie obniżony jest wiek, do którego są rejestrowani kandydaci na potencjalnych dawców szpiku. Zasadniczo jest to 40 lat, a nie jak w przypadku oddawania krwi – do 65 roku życia. W przypadku rejestrowania potencjalnych dawców szpiku kostnego osoby młode są tak ważne, dlatego że okres pomiędzy rejestracją i badaniem układu genetycznego młodego człowieka do momentu, kiedy znajdziemy na świecie brata bliźniaka może upłynąć kilka, kilkanaście lub kilkadziesiąt lat. Może się również zdarzyć tak, że zarejestrujemy się bazy potencjalnych dawców szpiku kostnego i nigdy tym dawcą nie zostaniemy.
– Czy przyszły dawca szpiku kostnego powinien przygotować do pobrania komórek macierzystych?
Musimy mieć świadomość, że jesteśmy kandydatem na dawcę szpiku, a zatem musimy prowadzić bardzo higieniczny tryb życia. To pomaga też nam samym wydłużyć sobie życie. Pamiętajmy o tym, że działamy dwustronnie. Pomagając innym, pomagam również sobie. Jednak muszą przestrzegać wszystkich zasad, które obowiązują przy tzw. zdrowym trybie życia.
– Wiele osób obawia się oddania szpiku, obawia się konsekwencji zdrowotnych.
Nie ma jakichś szczególnych badań, które by wskazywały na negatywny wpływ oddawania szpiku, czy komórek macierzystych. Dziś komórki macierzyste oddajemy głównie na aparatach, przy czym dawca szpiku jest odpowiednio stymulowany i musi po prostu trzymać się wskazówek lekarza prowadzącego. Natomiast samo oddawanie komórek macierzystych trwa około 5 – 6 godzin. Po tym zabiegu, podobnie jak po oddaniu krwi, możemy poczuć się słabiej. Natomiast wystarczy dzień lub dwa odpocząć i możemy wrócić do normalnego trybu życia.
Posłuchaj audycji
Część pierwsza:
Część druga: