M10D 215,072 MHz Zadzwoń do studia 41 200 20 20 
Kronika księdza Adama Włosińskiego, proboszcza parafii Imielno zatytułowana „Wielka Wojna nad Nidą” jest kolejną publikacją historyczną, która wkrótce trafi do czytelników. Powstała w ramach „Serii Świętokrzyskiej – Dzienniki, Wspomnienia, Pamiętniki, Listy” realizowanej przez IPN, Archiwum Państwowe i Diecezjalne, kieleckie muzea, Bibliotekę Wojewódzką i UJK.
Czytaj również
Celem projektu jest edycja i wydawanie źródeł z dziejów regionu świętokrzyskiego. Stanowią one niezwykle cenne źródło dla historyków, ale także poszerzają wiedzę o regionie opisywaną z perspektywy małych ojczyzn.
Wstęp i opracowanie przygotowali historyk Jerzy Gapys i ksiądz Tomasz Gocel. Jerzy Gapys podkreśla, że wartość historyczna publikacji jest nie do przecenienia. Wszystkie wydarzenia z tego okresu spisywane są bowiem z dnia na dzień. Kronika parafialna jest specyficznym źródłem, ponieważ jest pisana dla następców proboszcza danej parafii. W źródle księdza Adama Włosińskiego oprócz zapisów z życia parafii znajdziemy również opisy aktualnej rzeczywistości.
– Mamy tu np. obraz wojny, ale trochę od drugiej strony. Z perspektywy ówczesnego chłopa, to nie tylko Legiony i niepodległość, ale ogrom nieszczęść związanych z wojną. To m.in. przemarsze różnych wojsk, rekwizycje, choroby, bombardowania, pożary. Pokazane są również zachowania legionistów, żołnierzy austriackich, węgierskich. Jest to całe spektrum, którego darmo szukać w dokumentacji oficjalnej – zaznaczył Jerzy Gapys.
Dodał, że kronika była pisana językiem prostym z elementami gwary, co się bardzo dobrze czyta. Autor codziennie opisywał również pogodę. Dzięki temu możemy się dowiedzieć np., że sto lat temu zimy były podobne do obecnych.
Ksiądz Tomasz Gocel zaznaczył, że kronika zawiera wiele dialogów, które pokazują, że autor bardzo osobiście odbierał spotkania z parafianami i przelewał to na papier. Czasem wychodziły z tego humorystyczne teksty. Na przykład, gdy ksiądz wyruszył z parafianami na pielgrzymkę do Jędrzejowa, gdzie wspólnie z biskupem Łosińskim odprawił mszę. Po niej była procesja. Okazało się jednak, że nie miał kto w niej uczestniczyć, ponieważ znudzeni chłopi woleli spędzić czas w miejscowych karczmach.
Dorota Koczwańska-Kalita naczelnik kieleckiej delegatury Instytutu Pamięci Narodowej zaznaczyła, że w projekt zaangażowało się kilka instytucji, po to, aby docierać i wydobywać na światło dzienne jedne z najcenniejszych dokumentów, jakimi są źródła. Przede wszystkim zrobić taki przegląd archiwów, aby z jednej strony stanowiły doskonałe źródło dla pracy historyków, a z drugiej były atrakcyjne dla czytelnika.
– Nie musi on wchodzić w meandry naukowe, ale chętnie poznaje regionalną historię i z ciekawością o niej czyta. Dziś wydajemy drugi tom „Serii Świętokrzyskiej”, ale w opracowaniu są cztery kolejne. To jest ogromny sukces instytucji, które przystąpiły do projektu – dodała Dorota Koczwańska-Kalita.
We wrześniu wydana zostanie kolejna publikacja „Listy rodziny Artwińskich” obejmująca okres od XIX wieku do lat 50. XX stulecia.
Promocja kroniki księdza Adama Włosińskiego „Wielka Wojna nad Nidą – kronika parafii Imielno (1912 -1917) odbędzie się 15 lutego w sali konferencyjnej Kurii Diecezjalnej o godzinie 17:00.
