M10D 215,072 MHz Zadzwoń do studia 41 200 20 20 
Dieta bezglutenowa staje się coraz bardziej popularna. Na sklepowych półkach pokazuje się coraz więcej produktów, które nie zawierają glutenu. Niestety z takich diet bardzo często korzystają osoby, u których nie ma przeciwwskazań do spożywania glutenu. O diecie bezglutenowej rozmawiamy z dr. n. med. Katarzyną Krekora – Wollny, specjalistą chorób wewnętrznych i wykładowcą Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach.
– Czym jest gluten?
Gluten to białko zawarte w zbożu. Zwykle zboże kojarzymy z węglowodanami, ze skrobią, ale trzeba pamiętać o tym, że osłonka nasienia zawiera również gluten, który może uczulać. Występują cztery rodzaje takiego białka. To gliadyna w pszenicy, cyklina w życie i hordenina w jęczmieniu, a w owsie awenina, która jest zwykle lepiej tolerowana i często jeśli nie jest zanieczyszczona innymi dodatkami glutenu może być spożywana również przez osoby uczulone na gluten.
– Jakie są objawy nietolerancji glutenu?
Jeśli ktoś cierpi na celiakię pełnoobjawową, klasyczną, a to jest tylko 30% wszystkich przypadków, wówczas najczęściej są to biegunki połączone z zaburzeniem wchłaniania, przelewania, wzdęcia, bóle brzucha, może się rozwijać anemia, u dzieci występuje niedobór wzrostu, czy opóźniony wzrost. Tych objawów jest bardzo dużo. Natomiast może być też forma z objawami nietypowymi, gdzie np. rozwijają się tylko niedobory pokarmowe, których szybko nie zauważymy, czy niewyjaśniona anemia. Może być także forma bezobjawowa, gdzie mamy tylko przeciwciała, niewielkie spłaszczenie kosmków jelitowych, które leżą u podstawy tej choroby. W tym przypadku nie występują jednak wzdęcia, czy niedobory pokarmowe. Może być wreszcie postać potencjalna, gdzie właściwie mamy tylko przeciwciała i nie ma reakcji uczulenia na gluten.
– Jeżeli występują u nas powyższe objawy, co powinniśmy zrobić?
Pierwsza sprawa to wizyta u lekarza rodzinnego, który wypisze skierowanie do poradni gastroenterologicznej. Niestety podstawą rozpoznania choroby trzewnej jest nie tylko oznaczenie przeciwciał, ale także pobranie wycinka z dwunastnicy i określenie w jakim stanie znajdują się nasze kosmki jelitowe. Jeżeli wyniki wskażą, że nasz organizm nie toleruje glutenu, wówczas należałoby włączyć dietę bez tego białka.
– Czy każdy może stosować dietę bezglutenową?
Może każdy, ale nie każdy powinien. Przede wszystkim jest to dieta lecznicza, eliminacyjna, która jest przeznaczona dla osób z celiakią, czyli z chorobą trzewną. Te osoby nie tylko mogą, ale nawet powinny przestrzegać restrykcyjnej diety bezglutenowej. Natomiast wszystkie inne osoby raczej nie powinny z takiej diety korzystać.
– Jakie są zasady tej diety?
Tak jak wspomniałam, jest to dieta eliminacyjna, czyli eliminujemy (nie unikamy, czy zmniejszamy) te produkty, które zawierają gluten. Takimi produktami są: pieczywo, płatki, kasza jęczmienna, kasza pszenna, ale także te produkty, które są wytwarzane z udziałem glutenu, czyli np. większość wędlin, zagęszczane sosy, czy niektóre jogurty.
– Z jakimi zagrożeniami wiąże się dieta bezglutenowa?
To jest dieta, która ma obniżoną zawartość błonnika, ubytek witamin z grupy B, witaminy D3, K, wapnia, żelaza, cynku, magnezu i wielu innych związków. Dlatego nie możemy tej diety przestrzegać, kiedy nam się chce. Poza tym bardzo dużym zagrożeniem jest stosowanie tej diety przez jakiś czas. To dieta bardzo trudna, kosztowna, prawie niemożliwa do utrzymania i potem znowu włączamy ten gluten. Wówczas zaczyna się poważny problem, bo wtedy może się rozwinąć nietolerancja u osoby, która wcześniej nigdy nie miała tej nietolerancji.
– Kiedy robimy zakupy, jak mamy się zorientować, że dany produkt jest pozbawiony glutenu?
One są odpowiednio oznaczone. To przekreślony kłos. Natomiast każdy inny produkt potencjalnie może ten gluten zawierać. Z drugiej strony są produkty, na etykietach których nie ma tego charakterystycznego oznaczenia, a glutenu nie zawierają. Tak jest np. w przypadku oleju, margaryny, masła.
