Zamek Krzyżtopór w Ujeździe może zostać kolejnym Pomnikiem Historii w województwie świętokrzyskim. Zarządcy obiektu zależy na tym, aby zamek uzyskał ten prestiżowy tytuł na 100-lecie niepodległości Polski.
Janusz Wójcik, dyrektor Krzyżtoporu mówi, że prace nad sporządzeniem wniosku trwały około 5 miesięcy. Komplet dokumentów trafił już do ministerstwa kultury, po uprzednim zatwierdzeniu przez konserwatora zabytków z Kielc. W dokumencie pojawiły się materiały z bieżącej działalności, ale także te archiwalne.
– W maju złożyliśmy komplet dokumentacji do ministerstwa i w tym momencie czekamy na odpowiedź – tłumaczy Janusz Wójcik.
Dyrektor uważa, że zamkowi w Ujeździe tytuł się należy, ponieważ jest to jeden z najciekawszych takich obiektów w kraju. Dodaje także, że tytuł Pomnika Historii odgrywa ważną rolę, gdy oceniane są projekty unijne, z których Krzyżtopór chciałby jeszcze w przyszłości skorzystać. W tej chwili dyrekcja czeka na odpowiedź z ministerstwa.
Na liście Pomników Historii w województwie świętokrzyskim znajdują się: Neolityczna Kopalnia Krzemienia w Krzemionkach, Opactwo Cystersów w Wąchocku, klasztor na Świętym Krzyżu oraz od niedawna Wzgórze Zamkowe w Kielcach i zespół staromiejski w Sandomierzu.
Pomnikiem Historii może stać się bazylika kolegiacka Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Wiślicy. Wniosek w tej sprawie przygotowuje kieleckie Muzeum Narodowe, które sprawuje pieczę nad wiślickim Muzeum Archeologicznym.
Ks. Wiesław Stępień, kustosz bazyliki nie ma wątpliwości, że świątynia zasługuje na status Pomnika Historii. Jak przypomniał, obiekt został wzniesiony w XIV wieku przez Kazimierza Wielkiego. Nad portalem prowadzącym do wnętrza budowli znajduje się płaskorzeźbiona tablica erekcyjna przedstawiająca klęczącego króla ofiarowującego Madonnie z Dzieciątkiem model świątyni. Duchowny dodał, że przed cudowną rzeźbą Uśmiechniętej Madonny z Dzieciątkiem datowaną na koniec XIII wieku modlą się co roku tysiące pielgrzymów. Na uwagę zasługują również znajdujące się w prezbiterium pozostałości bizantyjsko-ruskiej polichromii z końca XIV wieku.
– Prezbiterium jest niezwykłym bogactwem naszego kościoła. Znajdującymi się na jego ścianach freskami bizantyjsko-ruskimi pokryty był kiedyś, jak podają akta wizytacyjne, cały kościół. Do dziś zachowały się w Polsce tylko cztery miejsca posiadające takie malowidła ścienne – podkreślił kustosz bazyliki.
Wiślickie zabytki, od lat wspiera poseł Krzysztof Lipiec. Jak podkreśla, miasto z tysiącletnią tradycją zasługuje na to, by jeden z jego zabytków dołączył do prestiżowej listy, na której znajdują się najcenniejsze narodowe skarby.
– Wreszcie będziemy mogli powiedzieć, że królewskie miasto Wiślica wraca do dawnej świetności. To wspaniałe miasto, które kryje w sobie wiele skarbów, które staramy się ogarnąć pamięcią w taki sposób, aby państwo polskie wreszcie zadbało o wszystkie narodowe skarby, a tym samym o lokalną społeczność – powiedział lider Prawa i Sprawiedliwości w regionie.
Z kolei władze Wiślicy przygotowują się do uroczystości związanych z przywróceniem miejscowości od 1 stycznia praw miejskich. Wójt Stanisław Krzak informuje, że mieszkańcy świętować będą w noc sylwestrową na rynku. Z kolei na początku przyszłego roku władze gminy planują uroczystą sesję rady miasta, w trakcie której wręczone zostaną pierwsze dwa tytuły honorowego obywatela Wiślicy. Władze gminy póki co nie chcą zdradzać, komu tytuły mają zostać przyznane.
Kieleckie Muzeum Narodowe przygotowuje się do remontu i przebudowy wiślickiego pawilonu archeologicznego. Projekt zakłada budowę podziemnej trasy turystycznej oraz prace w podziemiach bazyliki, gdzie znajduje się tzw. Płyta Orantów. Inwestycja ma kosztować ok. 21 mln złotych. 13 milionów złotych przeznaczyło na ten cel Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Wniosek o wpisanie na listę Pomników Historii złożyła Pustelnia Złotego Lasu w Rytwianach, a przygotowują: Klasztor Ojców Cystersów w Jędrzejowie i Zamek Krzyżtopór w Ujeździe.